Een vierdaagse werkweek: rijkdom of tijdsbom?

Het voorstel van PS-partijvoorzitter Paul Magnette om de werkweek in te korten naar vier dagen zonder loonverlies is niet in dovemans oren gevallen in Vlaanderen. Sommige partijen zijn wel te vinden voor het idee van minder werken voor evenveel loon en zien dit als een stap naar een gezonder en gelukkiger arbeidsleven. Maar is dat haalbaar en betaalbaar? Zijn we bereid om onze economie te ontwrichten?

Een vierdaagse werkweek van acht uur per dag wordt vaak geprezen omwille van de mogelijke positieve effecten op het vlak van gezondheid en het maatschappelijk welzijn op lange termijn. Er wordt zelfs gesproken over een stijgende productiviteit. Sluitende bewijzen voor die stellingnames zijn niet voorhanden.

De aanname dat een kortere werkweek automatisch gelukkigere werknemers oplevert, of meer zelfs, dat werken per definitie ongelukkig maakt, is het verkeerde vertrekpunt in dit verhaal. Het is bewezen dat zinvol en uitdagend werk juist bevredigend kan zijn. Wel is het zo dat amper 20% van de mensen tevreden zou zijn met de huidige job. Een 4-daagse werkweek zal dat arbeidsgeluk niet verhogen, integendeel. Het reduceren van de werkweek zou mogelijks zelfs leiden tot meer stress voor werknemers die hetzelfde werk zullen moeten doen in minder tijd.

Remedie?

Wat is wel zeker? De keerzijde van de schijnbaar glanzende medaille van de overschakeling van een vijfdaagse werkweek naar een vierdaagse werkweek maakt arbeid 20% duurder. Werkgevers moeten ineens meer betalen voor minder uren arbeid. De concurrentiepositie van onze bedrijven wordt hierdoor verder ondermijnd.

Het voorstel van Magnette wordt gepresenteerd als de remedie voor de krapte op de arbeidsmarkt, maar is dit ook zo? De hogere kosten per gewerkt uur zullen werkgevers terughoudender maken om nieuwe werknemers aan te werven. Dat kan leiden tot extra verstoringen op de arbeidsmarkt en een toename van de werkdruk bij de bestaande arbeidskrachten. De remedie zou wel eens de ziekte kunnen versterken…

We belanden in een negatieve spiraal. Stijgende prijzen door de verhoogde arbeidskosten doen de automatische loonindexering in werking treden. Dat resulteert opnieuw in hogere lonen en dus hogere kosten voor de werkgevers, wat de druk op hun concurrentiepositie nog verder vergroot. Reden voor bedrijven om te vertrekken ons uit land en zich te gaan settelen in één van onze buurlanden die niet de vierdaagse werkweek hanteren. Deze verhuis betekent minder Vlaamse banen en een verzwakking van onze economie.

Onze focus

Dit hebben we wel nodig: een verhoging van de productiviteit door de inzet van technologische ontwikkelingen en digitalisering. Daar zijn zeker nog winsten te boeken. Mensen op de arbeidsmarkt houden is zeer belangrijk, maar om ervoor te zorgen dat mensen langer willen werken, moet werk ook werkbaar zijn Een korte werkweek om de krapte aan te pakken is een contraproductief voorstel. De werkdruk zal de krapte net doen toenemen.

De keuze bestaat al om minder te gaan werken. Er bestaan al overheidsinitiatieven die dat aantrekkelijk maken. Onder meer ons progressief belastingsysteem, dat ervoor zorgt dat hoe meer je verdient, hoe meer je afdraagt. Dat betekent bijvoorbeeld ook dat als je 20% minder werkt, je maar 15% van je inkomen verliest.

Goedkope stemmingmakerij

Maar minder werken en je maandloon behouden, wie zal dat betalen? Zou de PS bereid zijn om dit te betalen? Enig economisch realisme is hen duidelijk vreemd.

Een vierdaagse werkweek zonder loonverlies is een utopie die onze economie kan destabiliseren en meer kwaad dan goed zal doen. We moeten streven naar een duurzame aanpak die zowel het welzijn van werknemers als de economische gezondheid van ons land bevordert. Goedkope stemmingmakerij op de kap van de bedrijven kunnen we missen als kiespijn.

Onze Vlaamse bedrijven vormen de motor van onze Vlaamse welvaart. Zij zijn de drijvende kracht van onze economie. Zij zorgen voor werkgelegenheid en dragen bij aan de welvaart van elke Vlaming. Het is van cruciaal belang dat we hun concurrentiepositie beschermen en versterken. Een kortere werkweek zonder loonverlies doet het omgekeerde.