3 juni. Historische dag: eerste nummer van de Volksgazet, voorloper De Morgen, verschijnt
Volksgazet was de eerste krant om weer te verschijnen na de Duitse bezetting van WO II. Hier het nummer van 5 september 1944.
foto ©
En verder: Hector Planquaert, Franz Kafka en de Roos van Gezelle…
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementElk jaar De Wereld Fietsdag, uitgeroepen door de Verenigde Naties. Op deze dag wordt wereldwijd de fiets en het fietsen gepromoot. Er worden evenementen en activiteiten georganiseerd die erop gericht zijn de fietscultuur in de samenleving te stimuleren en de verkeersveiligheid voor fietsers te verbeteren. Of de bakfietsen en ‘pedelecs’ inbegrepen zijn is, zoals gewoonlijk, niet duidelijk.
2017 Een bestelbusje rijdt op de London Bridge in op voetgangers. Geen ongeval, maar een terreuraanslag. Kort daarna volgt een steekpartij in Borough Market. Acht mensen vinden de dood en 48 raken gewond. De daders, Khuram Shazad Butt (27), Rachid Redouane (30) en Youssef Zaghba (22), worden door de politie doodgeschoten. Islamitische Staat (IS) eist de aanslag op.
2007 Toen al: de Russische president Vladimir Poetin dreigt zijn raketten te richten op doelen in Europa als de Verenigde Staten de bouw van het raketschild in Oost-Europa doorzetten.
1989 Chinese tanks bestormen het Plein van de Hemelse Vrede (Tiananmenplein) in Peking na een
vreedzame bezetting van zeven weken door protesterende studenten. De schattingen over het aantal doden dat hierbij viel, lopen uiteen van 400-800 (CIA) tot 2600 (Chinese Rode Kruis).
1974 Geboorte in Zwolle (Overijssel) van Tooske Ragas, met haar meisjesnaam Antonia Breugem, Nederlands presentatrice en actrice.
1973 Tijdens een luchtvaartshow bij Parijs in Frankrijk, stort een Russische Toepolev Tu-144 neer op het dorp Goussainville. Er sterven 15 mensen, waaronder 9 dorpsbewoners.
1953 Overlijden in Outer (Oost-Vlaanderen) van Hector Planquaert (89), Vlaams daensistisch politicus, advocaat, journalist en letterkundige. In 1894 sticht hij het daensistische weekblad Het Recht en voert actie voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog aarzelt hij eerst om bij het activisme aan te sluiten, maar wordt dan toch in 1918 ondervoorzitter van de Raad van Vlaanderen en waarnemend burgemeester van Gent. Hij was al sinds 1915 redacteur van het in Nederland uitgegeven dagblad De Vlaamse Stem. Hij staat verschillende keren als kandidaat op de kieslijsten van de daensisten, maar komt slechts eenmaal voor korte tijd in de Kamer, van 26 maart tot 28 november 1918 als opvolger van de overleden Pieter Daens.
Na de oorlog verblijft Plancquaert vanwege zijn activisme in het buitenland. Hij wordt in België bij verstek ter dood veroordeeld. In 1929 kan hij terugkeren naar Vlaanderen en wordt opnieuw actief bij de daensisten. Hij voert in 1933 actie tegen de stichting van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), dat naar zijn oordeel te zeer in rechtse en autoritaire richting evolueert. Samen met de Aalsterse daensistische volksvertegenwoordiger Jozef van Opdenbosch (18992-1944), die in 1933 uit het VNV was gesloten, sticht hij de Vlaams-Nationale Demokratische Partij, met uitgesproken antiklerikale, anti-koningsgezinde, antimilitaristische en antiautoritaire klemtonen. De weduwe van Pieter Daens berispt hem om zijn dissidentie. Het uiterst zwakke resultaat van de VNDP bij de verkiezingen van 1936 betekent het einde van de politieke loopbaan van beide dissidenten.
1936 Gaston Eyskens, de latere premier, roept in De Standaard op tot federalisering van de katholieke partij, als eerste stap in de richting van een Vlaamse Concentratie van katholieken en Vlaams-nationalisten.
1924 Overlijden in Kierling (Neder-Oostenrijk) van Franz Kafka (40), Duitstalig Tsjechisch-Joods auteur. Hij wordt gezien als een van de belangrijkste auteurs van de 20ste eeuw, met werken als onder meer Het proces, Het slot, Amerika, Het vonnis, De Gedaanteverwisseling. Zijn hoofdthema is de absurditeit van vele levenssituaties. Bijna al zijn werk verscheen na zijn dood, hoewel hij de instructie had nagelaten dat al zijn manuscripten moesten worden verbrand.
1920 Als uitvloeisel van het Verdrag van Versailles wordt in Duitsland de dienstplicht afgeschaft. Over heel Duitsland ontstaan spontaan Freikorpse, vrijwilligerseenheden om de grenzen te beschermen en een communistische machtsgreep te verhinderen.
1914 Camille Huysmans en Willem Eekelers richten de Volksgazetop, een socialistisch dagblad. Hoofdredacteur van het blad is de Berchemse socialist Edward Preumont, maar meteen bij het begin van de Eerste Wereldoorlog houdt de Volksgazet op te verschijnen. Huysmans die reeds anoniem de hoofdartikels had geleverd, wordt in 1918 de nieuwe hoofdredacteur, tot 1940.
De Volksgazet verschijnt op 17 juli 1978 voor het laatst, waarna dezelfde dag de uitgeverij failliet gaat. Vervolgens komt het tot een fusie met Vooruit, die leidt tot De Morgen.
1875 In Bougival, nabij Parijs, overlijdt de Franse componist Georges Bizet op 36-jarige leeftijd aan een hartinfarct. Enkele maanden eerder waren de eerste opvoeringen van zijn opera Carmen zeer slecht onthaald. ‘Dat is Cochinchinese muziek, compleet onverstaanbaar!’, was de commentaar van Camille du Locle, directeur van de Opéra-Comique in Parijs. Tegenwoordig is Carmen wereldwijd een van de meest gespeelde muziekwerken.
1840 Geboorte van Eugeen van Oye, Vlaams arts, dichter en toneelschrijver, leerling en vriend van Guido Gezelle en Peter Benoit. Voor zijn werk Godelieve van Gistel krijgt Van Oye in 1924 de Staatsprijs voor Vlaamse toneelletterkunde. Zijn uitgesproken Vlaamsgezinde standpunten beletten hem niet in de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) vrijwillig dienst te nemen als arts in het Franse leger.
In de Eerste Wereldoorlog wordt hij voorzitter van de landelijke organisatie van het activistische Jong-Vlaanderen, maar treedt in 1917 af. Wel laat hij zich in april 1918 op een Jong-Vlaams congres nog tot erevoorzitter benoemen. Politieke functies heeft hij echter niet vervuld. Toch wordt hij in november 1918 gearresteerd. Na een aanvankelijke gevangenzetting wordt hij uiteindelijk vrijgesproken door het assisenhof te Brugge. Een gloedvol pleidooi van zijn vriend Hugo Verriest heeft het gewenste effect en grote weerklank. Hij krijgt wel een beroepsverbod als geneesheer en zijn zetel in de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde wordt hem ontnomen. Hij overlijdt op 1926, de dag na zijn 86ste verjaardag.
1740 Koning Frederik II van Pruisen verbiedt alle inquisitierechtbanken en -activiteiten.
1657 Overlijden in Hampstead (Londen) van William Harvey (79), Engels bioloog en arts. In zijn boek Exercitatio anatomica de motu cordis et sanguinis in animalibus beschrijft hij als eerste de werking van de bloedsomloop.
1621 Oprichting in Amsterdam van de West-Indische Compagnie (WIC). Bij de stichters vinden we onder meer de vermaarde Antwerpse zakenman Willem Usselinckx. Weldra wappert de Nederlandse vlag op vele plaatsen in Amerika, van Manhattan tot het eiland Sint-Helena. In het centrum van Amsterdam, op de Herenmarkt, is het West-Indisch Huis bewaard gebleven, het voormalige hoofdkwartier van de WIC.
1098 Godfried van Bouillon, groothertog van Lotharingen (1087-1100), plant het vaandel van de kruisvaarders op de muren van Antiochië. Zijn oorspronkelijke naam was Godfried van Bonen, naar zijn geboorteplaats Bonen (Boulogne-sur-Mer) in Frans-Vlaanderen. Hij erfde later Bouillon (in Luxemburg) en werd ook markgraaf van Antwerpen.
Tags |
---|
Personen |
---|
Luc Pauwels is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.
Lode Wils overleed op 10 december. Luc Pauwels blikt terug op zijn bijzondere werken.
Lode Wils overleed op 10 december. Luc Pauwels blikt terug op zijn bijzondere werken.