JavaScript is required for this website to work.
post

3 maart. Net binnen: Victor Leemans overleden, Vlaams, katholiek maar vooral carrièrepoliticus

VandaagLuc Pauwels3/3/2023Leestijd 4 minuten
Victor Leemans (1901-1971)

Victor Leemans (1901-1971)

foto ©

En verder: Corry Brokken, de Studentenvakbond en de eerste oorlog in Oekraïne…

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

vandaag

1977   De grillen en wendingen van de staatshervorming… Premier Leo Tindemans poogt in 1976 een definitieve gewestvorming tot stand te brengen. Dat leidt tot een crisis met regeringspartner Rassemblement Wallon. De RW-fractie gaat zo ver op 3 maart 1977 in het Parlement te weigeren de begroting van economische zaken goed te keuren. Daarop eist Tindemans in de Kamer dat de RW-ministers de regering verlaten. Die grinniken alleen maar. Uiteindelijk worden ze op verzoek van Tindemans uit hun ministerambt ontslagen.

1977   Bepaling van de socialezekerheidsregeling voor beroepsvoetballers. Daarmee is een eerste stap gezet, maar het probleem hoe je fiscaal en sociaal de lat gelijk kunt leggen tussen amateurs en multimiljonairs houdt de politiek bezig tot vandaag de dag.

1971   Overlijden in Leuven van Victor Leemans (69), socioloog, vakbondsleider en zowel Vlaams-nationaal als katholiek politicus. Deze zoon van een molenaar wordt onderwijzer en leidt in zijn geboortedorp Stekene (Oost-Vlaanderen) de Katholieke Vlaamse Jonge Wacht. Van 1926 tot1930 is hij hoofdredacteur van het rechtse en solidaristische maandblad Jong Dietsland, bijgestaan door redactiesecretaris Leo Wouters, de latere Volksunie-politicus. Hij wordt doctor in de sociologie aan de Ecole des Hautes Etudes Sociales in Parijs. Maar het is Duitsland dat blijvend zijn aandacht trekt. Hij reist en verblijft er veel en populariseert in Vlaanderen een aantal denkers die typisch zijn voor de Conservatieve Revolutie. Daaronder Hans Freyer (1887-1969), Werner Sombart (1863-1941) en Carl Schmitt (1888-1985), over wie hij de eerste niet-Duitse monografie uitgeeft.

vandaag

In 1933 wordt hij ziek en verblijft negen maanden lang in een sanatorium in Badenweiler (Baden-Württemberg). Hij keert niet terug naar de klas en wijdt zich nagenoeg uitsluitend aan het schrijven en publiceren. Zijn geschriften zijn eerder encyclopedisch dan origineel. Naast Ferdinand Tönnies (1855-1936) en de Engelse econoom John Maynard Keynes (1883-1946), die hij in Vlaanderen mee introduceert, komen vooral rechtse Duitse denkers aan bod. Hij blijft op gelijke afstand van het Vlaams-nationalisme en de katholieke zuil evolueren als een typische jong-conservatief.

Pas in 1936 wordt hij bij de politiek betrokken via Arbeidsorde, een Vlaams-nationale vakvereniging in het kielzog van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Hij wordt er voorzitter van, maar ontpopt zich niet tot een syndicalist. Toch zal het syndicale kanaal Leemans’ machtsbasis vormen bij het begin van de bezetting. Hij onderhandelt voor Arbeidsorde met de andere vakbonden over een syndicale reorganisatie. Tegelijk promoveert hij bliksemsnel in het collaborerende overheidsapparaat. Hij wordt in 1940 directeur op het ministerie van Volksgezondheid en nog datzelfde jaar secretaris-generaal voor Economische Zaken. Leemans is geen nazi, maar eerder een corporatist die de bestaande machtsverhoudingen ‘respecteert’ en er mee op let dat de Belgische economische elite de controle niet verliest. Maar ‘men kan zich overigens afvragen of Leemans zijn departement wel echt “leidde”: hij had weinig praktische economische kennis en het waren de directeurs-generaal en de directeurs die het beleid bepaalden’ (Dirk Luyten).

In 1944 krijgt Leemans de volle laag van de straatrepressie en zit hij een tijd geïnterneerd.

Uiteindelijk wordt zijn dossier in 1948 zonder gevolg geklasseerd. Leemans grijpt terug naar de pen en wordt opgevangen door het Landelijk Algemeen Christelijk Verbond van Werkgevers (LACVW), waarvoor hij studiewerk verricht. Dat betekent meteen zijn overstap naar de katholieke zuil. In het raam van de ‘verruimingsoperatie’ engageert Leemans zich in de Christelijke Volkspartij (CVP), hoewel hij tegelijk deelneemt aan de voorbereiding van de Vlaamse Concentratie. Leemans wordt in 1949 CVP-senator en voorzitter van de CVP-senaatsfractie (1964). Vanaf 1958 zetelt Leemans ook in het Europees Parlement, waarvan hij in 1965 voorzitter wordt.

1967   De leiding van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) richt een Studentenvakbond (SVB) op. De SVB wilde de linkse studenten verenigen in de strijd voor de democratisering van de universiteit en van de staat. Aanvankelijk staan ze nog wel achter ‘Leuven Vlaams’. Binnen het KVHV leidt de oprichting van de SVB tot stevig protest tegen de ‘communistische tendens’ in het bestuur. In juni 1967 leiden de oplopende spanningen echter tot een volledige breuk tussen SVB en KVHV. Paul Goossens, KVHV-preses, verlaat in oktober het verbond en ontpopt zich tot SVB- voorman.

Een aantal SVB-militanten hadden intussen op internationale studentenbijeenkomsten in Berlijn en Oelan-Bator (Mongolië) de geschriften van Lenin leren kennen en in Leuven geïntroduceerd. In die sfeer neemt de SVB in 1968 definitief afscheid van de Vlaamse Beweging. In januari 1970 vormt de SVB zich om tot de

vandaag

Corry Brokken (1932-2016)

Marxistisch-Leninistische Beweging (MLB), die later aan de basis zou liggen van de maoïstische partij Alle Macht Aan De Arbeiders (AMADA), nu Partij van de Arbeid van België (PVDA)/Parti du Travail de Belgique (PTB).

1957   Corry Brokken wint het Eurovisiesongfestival met het liedje Net als toen. Ze was een heel atypische zangeres, want juriste, advocate en daarna rechter in ’s Hertogenbosch (Noord-Brabant). Ze zong verder Milord, Mijn ideaal, La mamma, enz. Vertegenwoordigde Nederland drie keer op het Eurovisie Songfestival met Voorgoed voorbij (1956), het genoemde Net als toen en Heel de wereld (1958). Ze presenteerde radio- en tv-shows voor de AVRO en won twee Edisons, in 1963 en 1995. Corry Brokken overleed in 2016 op de leeftijd van 83.

vandaag

Rita Hovink (1944-1979)

1944   Geboorte in Beverwijk (Noord-Holland) van de zangeres Rita Hovink als Hendriekje Jannie Vink. Begon in de Herman van Keeken-show, de Jonge Flierefluiters en de Leather Jackets. Bekende nummers van haar zijn onder meer Laat me alleen, Die eerste zoen, Yeah yeah yeah, Ay Dolores, Antonio, Draai je om, Wek me voordat je gaat. Twee dagen voor haar 18de verjaardag trouwt Hovink op 1 maart 1962 in Hilversum met Cornelis Ariën Einmahl (1937-2009), pianist, zanger en bandleider van The Vips onder zijn artiestennamen Jimmy Once. Uit dit huwelijk, dat nog in hetzelfde jaar strandt, wordt op 17 september 1962, dochter Milou geboren. Rita Hovink overlijdt in 1979 op 35-jarige leeftijd na een reeks zware operaties.

1067   De Oekraïense koning Izjaslav I moet het opnemen tegen zijn neef Vseslav, die woedend is omwille van de uitsluiting van de troonsopvolging van Kiev. Vseslav, die al zijn hele leven de reputatie heeft van magie te gebruiken, wordt ook Vseslav de Tovenaar genoemd. Om verder bloedvergieten en plunderingen te vermijden, waaraan Vseslav zich te buiten gaat, pleegt Izjaslav I overleg met zijn broers en ze roepen een troepenmacht bijeen. Op 3 maart 1067 verpletteren ze Vseslav tijdens de slag aan de rivier Nemiga. Vier maanden daarna stelt Izjaslav vredesbesprekingen voor aan zijn neef, waarbij Izjaslav zweert hem geen enkel kwaad te zullen doen. In juni komt Vseslav naar de ontmoeting, maar Izjaslav breekt zijn belofte en laat Vseslav in Kiev gevangenzetten. Het begin maar niet het einde van de Oekraïense oorlogsgeschiedenis…

Luc Pauwels (1940) is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift 'TeKoS'.

Commentaren en reacties