5 juli. Net binnen: Felix Timmermans geboren

Elk jaar   Onafhankelijkheidsdag in Venezuela, in Kaapverdië en in Algerije. Dat is natuurlijk toeval, want Venezuela verklaarde zich op 5 juli 1811 – als eerste Zuid-Amerikaanse land – onafhankelijk van Spanje, Algerije viert zijn onafhankelijkheid van Frankrijk in 1962 en Kaapverdië werd op 5 juli 1975 onafhankelijk van Portugal.

1987   Overlijden in Gent van Leo Wouters (88), Vlaams-nationaal politicus, advocaat. Als Vlaams-nationalist ondergaat hij de invloed van Lodewijk Dosfel en Odiel Spruytte. Hij wordt in 1924 hoofdbestuurslid van het zich radicaliserende Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS). In 1926 volgt hij Gerard Romsée op als ondervoorzitter van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) in Leuven en wordt bestuurslid van het Diets Studentenverbond (DSV).

In Turnhout wordt Leo Wouters provincieraadslid van de Katholieke Vlaamse Volkspartij (1929-1932) en daarna redactiesecretaris van het weekblad Jong Dietsland. Tijdens die periode reist hij het Vlaamse land af als secretaris-beheerder van Het Nieuwe Volkstoneel van Staf Bruggen. Hij maakt daarvan gebruik om krachtig bij te dragen tot een hergroepering van de Vlaams-nationale gelederen. In 1933 is Leo Wouters van nabij betrokken bij de stichting van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) en versterkt er de Heel-Nederlandse basis.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij achtereenvolgens adjunct-commissaris voor Prijzen en Lonen (1940-1941) en generaal-gevolmachtigde voor de Arbeid (1941-1944). Voor deze functies werd hij na de bevrijding wel aangehouden, maar niet vervolgd. Wouters wordt in december 1944 vrijgelaten. Maar dan wordt hij in november 1946 veroordeeld tot een jaar gevangenis omwille van zijn lidmaatschap van het VNV. In 1948 krijgt hij zijn burgerrechten terug en gaat onmiddellijk aan het werk om het Vlaams-nationalisme opnieuw op de rails te krijgen, eerst via de Vlaamse Concentratie, daarna in de Volksunie (VU). Hij wordt volksvertegenwoordiger (1961-1971) en senator (1971-1974). Binnen de partij behoort hij tot de radicale Vlaams-nationalisten.

Omwille van het Egmontpact breekt hij in 1977 met de VU en wordt ondervoorzitter van de Vlaams-Nationale Partij van Karel Dillen. Bij de parlementsverkiezingen van 1981 is Leo Wouters lijstduwer van de senaatslijst van het Vlaams Blok voor het arrondissement Gent-Eeklo.

1963   De rooms-rode regering van Théo Lefèvre en Paul-Henri Spaak werkt via geheim overleg op Hertoginnedal een Belgisch taalcompromis uit. Er wordt overeengekomen dat de zes faciliteitengemeenten een afzonderlijk administratief arrondissement zullen vormen, dat noch tot Brussel noch tot Vlaanderen behoort. Het statuut moet uitgaan van interne Nederlandse eentaligheid en externe tweetaligheid. Wel mogen de gemeenten er Franse kleuter- en lagere scholen oprichten. In ruil voor deze Vlaamse toegevingen wordt de administratieve tweetaligheid van de Brusselse openbare instellingen en de pariteit voor de hogere functies vastgelegd. Een vicegouverneur moet toezien op de toepassing van de taalwetgeving. Verder wordt voorzien in een stelsel van taalfaciliteiten in Voeren, enkele gemeenten met Duitstalige minderheden, Ronse, Komen-Moeskroen en de zes randgemeenten van Brussel (Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem).

Op basis van het akkoord van Hertoginnedal keurden de Kamers kort daarop de nieuwe taalwetten goed. Maar het akkoord komt al vanaf 1971 op losse schroeven te staan, door de opheffing van het arrondissement Brussel-Randgemeenten. Zo kwamen de zes faciliteitengemeenten bij het arrondissement Halle-Vilvoorde. De lange weg van de vele staatshervormingen wordt ingeslagen.

1950   Het Israëlische parlement, de Knesset, neemt de Terugkeerwet aan. Deze wet geeft alle Joden het recht om naar Israël te immigreren.

1900   De Nederlandse Eerste Kamer neemt de leerplichtwet aan: kinderen moeten vanaf 7 jaar voor zes jaar lager onderwijs volgen. Voor een gelijkaardige wet in België is het wachten tot 1914.

1887   Geboorte in Lier van de schrijver en tekenaar Felix Timmermans als dertiende van veertien kinderen. Hij oogst enorm succes van zijn roman Pallieter (1916) waarin hij een probleemloze, breugeliaanse levensvreugde verheerlijkt. Timmermans verwerft met Pallieter een ongeziene populariteit in Vlaanderen en Nederland, maar ook in het buitenland: hij wordt er de meest gelezen Vlaamse auteur, vertaald in meer dan 25 talen. Zijn Pallieter-figuur wordt een Vlaams symbool, zoals Tijl Uilenspiegel of Reinaert de Vos. Timmermans is bovendien een begenadigd tekenaar in volkse trant die vele van zijn werken met eigen pentekeningen illustreert.

Al jong wordt Felix Timmermans overtuigd Vlaamsgezind. In februari 1906 – hij is dan 18 – reageert hij in het weekblad Lier Vooruit op een artikel waarin ‘de helden van 1830’ worden verheerlijkt. Timmermans voorspelt dat er een moment zal komen waarop de kinderen ‘de tijden (zullen) benijden toen wij bij Holland behoorden’ en besloot zijn artikel met de woorden ‘Belgen bestaan er niet!’ Reeds voor de Eerste Wereldoorlog behoort hij bij de Lierse kern van het geheime Vlaamse Veem en het bestuur van de Lierse afdeling van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV).

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt Timmermans activist en noemt hij in De Vlaamse Post een vrij en zelfstandig Vlaanderen ‘de droom aller Vlamingen’. In 1919 publiceert hij het satirische dierenepos Boudewijn. Het is een felle aanklacht tegen de verknechting van het Vlaamse volk waarin ook de sfeer van het IJzerfront weergalmt.

Timmermans houdt zich in de volgende jaren afzijdig van de politiek, maar blijft Vlaams-nationalist. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1932 steunt hij als ‘peter’ de VNV-lijst van Ward Hermans. In de Tweede Wereldoorlog wordt Timmermans voorzitter van de louter culturele Vlaamse Kunstenaarsgilde in Lier. In 1942 wordt hem de Rembrandtprijs van de Hanzische Universiteit in Hamburg toegekend. Dat leidt in 1945 tot de beschuldiging van culturele collaboratie. Timmermans wordt niet gearresteerd, maar zijn goederen worden onder sekwester gesteld. In 1946 wordt hij buiten vervolging gesteld. Voor de verzwakte hartlijder wordt het een ramp. In zijn boek Minneke Poes vertelt hij over het rustige leven in het Kempische dorpje Bouwel, waar hij graag op vakantie gaat. De laatste jaren van zijn leven brengt Timmermans door in zijn ziekenkamer, werkt verder aan zijn in 1942 begonnen Adriaan Brouwer en schrijft de dichtbundel Adagio, twee werken die tot zijn beste behoren.

Embleem Leger des Heils

1865   William Booth (1829-1912) richt de ‘Christian Mission’ op. Dit wordt later het Leger des Heils, de eerste paramilitair georganiseerde en geüniformeerde bekeringsorganisatie. Hijzelf wordt de eerste generaal.

1794   De revolutionair Laurent, volkscommissaris bij het Franse Leger van het Noorden, laat in Bergen (Henegouwen) een mededeling uithangen: ‘Het is Joden verboden het leger te volgen op straffe des doods. De generaals, de commandanten van legerposten en de Commissie van Toezicht van de gemeente Bergen staan klaar om kennis te nemen van overtredingen en zullen deze overtreders onmiddellijk aanhouden om ze binnen de 24 uur terecht te stellen’.

Isaac Newton (1643-1727)

1687   De Engelse natuurkundige, wiskundige en astronoom Isaac Newton publiceert zijn De Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (Wiskundige beginselen van de natuurfilosofie). Het wordt beschouwd als de invloedrijkste wetenschappelijke publicatie ooit. In het werk introduceert Newton drie wetten die de basis vormen van de moderne natuurkunde. Newton bewijst met onweerlegbare wiskundige logica onder andere de zwaartekracht en de beweging van planeten.