8 DECEMBER, historische dag: John McRae schrijft ‘in Flanders Fields’

Elk jaar     Het feest van de Verlichting van Boeddha (Bodhi Dag).  Een jaarlijks terugkerend feest van de boeddhisten. Het is de herdenking dat Boeddha onder een vijgenboom – een zogenaamde Ficus religiosa – het ware inzicht, de verlichting, kreeg. Een dergelijke boom wordt door de boeddhisten ‘bodhi-boom’ (boom van de verlichting) genoemd.

De diensten op deze dag verschillen per stroming en per land, maar centraal staat het herdenken van het bereiken van nirwana door Boeddha en wat dat betekend heeft voor het boeddhisme. Boeddhisten herdenken deze dag door extra meditatie, studie van de Dhamma (de boeddhistische leer als ‘weergave van dat wat er werkelijk is te doen’), het reciteren van boeddhistische teksten (soetras) of het verrichten van vriendelijke handelingen naar andere mensen en dieren toe.

In het zenboeddhisme wordt Bodhi Dag ook wel Rohatsu genoemd. Rohatsu is Japans en betekent letterlijk: 8ste dag van de 12de maand. Zenboeddhisten blijven de nacht voorafgaand aan ‘Bodhi Dag’ wakker en mediteren intensief. In China, Vietnam en Zuid-Korea wordt Bodhi Dag begin januari gevierd (op de 8ste dag van de 12de Chinese maanmaand).

1978    Overlijden te Jeruzalem van Golda Meïr (80), Israëlisch premier 1969 – 1974. Ze werd in Kiev (Oekraïne) geboren als Golda Mabovitsj (Голда Мабович). Ze bleef bekend door haar vele klijfzinnen, zoals ‘We zullen pas vrede hebben in het Midden-Oosten als de Arabieren meer van hun kinderen houden dan dat ze ons haten’.

1953    Geboorte te Athens (Georgia) van Kim Basinger, Amerikaans actrice. Basinger’s voorouders zijn Engels, Duits, Zweeds en Schots. Haar grootmoeder was deels Cherokee-indiaan. Moeilijk kiezen tussen al die keukens. Basinger werd vegetariër.

1948    De Kwomingtang, de Chinese nationalisten van Sun Yat-sen en Tsjang Kai-Sjek, verlaten het moederland China en wijken uit naar Taiwan.

1941    Het Congres van de Verenigde Staten verklaart Japan de oorlog. Vijftig afgevaardigden – waaronder de Republikeinse Jeannette Rankin – stemmen tegen. Jeannette Rankin was het eerste vrouwelijke gekozen lid in het Huis van Afgevaardigden in de Verenigde Staten en tevens het eerste vrouwelijk lid van het Amerikaanse Congres. Rankin was haar hele leven lang pacifist door dik en dun. Pacifisme blijkt ook goed voor de gezondheid. Ze werd 93.

1936     Het Beginselakkoord KVV-VNV wordt ondertekend door vertegenwoordigers van de Katholieke Vlaamse Volkspartij (KVV) en het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Op initiatief van het weekblad Nieuw Vlaanderen werd er al langer gestreefd naar een hergroepering van alle katholieke Vlamingen in een Vlaamse Concentratie. (Niet te verwarren met de naoorlogse partij met die naam.) De parlementsverkiezingen van 24 mei 1936 hadden de kaarten drastisch door elkaar geschud: zwaar verlies voor de katholieke partij, spectaculaire vooruitgang voor het VNV en vooral voor Rex van Léon Degrelle.

De directe aanleiding voor het Beginselakkoord KVV-VNV vormt de bekendwording op 6 oktober 1936 van een geheim akkoord tussen het VNV en Rex. De katholieke partij vreest hierdoor verder in de verdrukking te komen. Op 11 oktober beslist zij inderhaast tot een ‘reorganisatie’ – eigenlijk opsplitsing. Zo ontstaan plots de Parti catholique social (PCS) en de KVV. Doel van deze laatste is o.m. ‘de ruimst mogelijke concentratie (…) van alle gezonde volkskrachten in Vlaanderen, op een ondubbelzinnige Vlaams-nationale en christelijke grondslag’. Op 20 oktober nodigt Alfons Verbist, voorlopig voorzitter van de KVV, het VNV uit om ‘de grondslagen van een christelijke Vlaamse partijformatie’ te bespreken. De gematigde vleugel van het VNV is gecharmeerd, de meer autoritaire vleugel helemaal niet. Ook de christelijke arbeidersbeweging ziet het niet zitten. Alles gebeurt in het geheim. Ook VNV-Leider Staf de Clercq hult zich in een berekend stilzwijgen, hierin aangezet door zijn geheime raadgever Odiel Spruytte.

Op 8 december 1936 wordt het Beginselakkoord ondertekend, aan katholieke zijde door Edgar de Bruyne, Alfons Verbist en Gaston Eyskens., aan Vlaams-nationale zijde door Hendrik Borginon, die zich ook sterk maakte voor de afwezige Gerard Romsée, en Hendrik Elias. Het Beginselakkoord gaat voor een ‘publiekrechtelijk statuut voor de Vlaamse volksgemeenschap’, zeg maar federalisme, denkt aan een vorm van corporatistisme (maar niet aan staatscorporatisme) en is gehecht aan de democratie. Samen wil men tot een ‘gemeenschappelijke formatie’ komen. Veel kwam er niet van in huis.

John McCrae (1872-1918)

1915    Luitenant-kolonel John McCrae, een Canadese militaire arts schrijft de definitieve versie van het gedicht In Flanders Fields:

In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row en row,
That mark our places; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.

We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.

Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.

1914    Tijdens de Eerste Wereldoorlog, Slag bij de Falklandeilanden tussen een Britse vloot en een Duitse die onder leiding staat van Maximilian graaf von Spee. De Duitsers verliezen 2200 zeelui, waaronder Von Spee en zijn twee zonen, Heinrich en Otto. Al hun schepen worden door de Britten tot zinken gebracht. Alleen de SMS Dresden slaagt erin te ontsnappen, maar wordt gesommeerd zich over te geven. De bemanning vertikt dat en blaast het schip zelf op.

1865    Geboorte op Tavastehus (Hämeenlinna) van Jean Sibelius, met zijn ware naam Johan Sibelius. Deze Finse componist levert zijn eigen, hoogwaardige muzikale bijdrage tot de heropstanding van het door Rusland onderdrukte Finland. Zijn symfonie Finlandia (1899) staat hier symbool voor. In 1917 kan hij de onafhankelijkheid van zijn land vieren. De Finnen hadden hem al in 1897 een levenslang pensioen toegekend opdat hij zich zonder zorgen aan zijn muziek zou kunnen wijden.

Camille Claudel (1864-1943)

1864    Geboorte in Fère-en-Tardenois (Picardië) van Camille Claudel, Franse beeldhouwster die, ten onrechte, meer bekendheid kreeg als rechterhand, muze en maîtresse van beeldhouwer Auguste Rodin (1840-1917).

1793    Weer vaart een Franse revolutionaire oorlogsvloot de haven van Antwerpen binnen.

1319    Het Parlement van Parijs staat de Brabantse wevers toe hun producten op de Franse markten te verkopen. Hierdoor neemt onze buitenlandse handel in de 14de eeuw grote uitbreiding. In die periode kon men onze koopwaren al aantreffen op de markten van Straatsburg, Frankfurt aan Main, Nürnberg, Praag, enz. Vele Italiaanse handelaars (Lombarden) komen naar onze gewesten. Vandaar de Lombardenvest in Antwerpen en de Lombaardenstraat in Leuven en in Bergen op Zoom.

– 65      Geboorte te Venusia van Horatius, voluit Quintus Horatius Flaccus, beroemd Romeins dichter.