JavaScript is required for this website to work.
post

Antwoorden van VLAIO overtuigen niet

Publicatie van lijsten corona hinderpremie getuigt niet van behoorlijk bestuur

Ignace Vandewalle5/8/2020Leestijd 4 minuten
VLAIO publiceerde de namen van ondernemingen en de ontvangen hinderpremies. Mag
dat zomaar?

VLAIO publiceerde de namen van ondernemingen en de ontvangen hinderpremies. Mag dat zomaar?

foto © VLAIO

VLAIO publiceerde lijsten met namen van ondernemingen en de ontvangen hinderpremies, schreven we gisteren. VLAIO reageerde intussen.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Gisteren rapporteerden we dat VLAIO — het Vlaams Agentschap voor Innovatie en Ondernemen — een pdf-bestand online had staan dat publiek toegankelijk is. Daarin staan alle ondernemingen en de ontvangen coronahinderpremies vermeld. Doe je dezelfde oefening met de compensatiepremie, dan verschijnt ook daar de volledige lijst met de ontvangen bedragen.

Zoals het hoort contacteerden we VLAIO voor een wederwoord op het artikel. Ik werd vriendelijk te woord gestaan door Mark Andries, administrateur-generaal van VLAIO, die de beslissing van de openbaarmaking van de lijsten als volgt verdedigde:

‘Binnen de openbaarheid van bestuur hebben wij beslist om alle cijfers van de hinderpremies en compensatiepremies in volle transparantie te publiceren op onze website. Transparantie is er voor alle subsidies, zoals u kan vaststellen bij de publicatie van onze jaarrekeningen. We beslissen intern welke documenten die onder de openbaarheid van bestuur vallen we actief publiceren en wij vonden het net wel van correct en behoorlijk bestuur getuigen om deze documenten te publiceren. Ik ontken te stelligste dat wij hier de wet op de privacy hebben overtreden. We hebben bewust alle eenmanszaken met eigennamen niet opgenomen in de lijsten en zijn er van overtuigd dat de privacycommisie vennootschappen met eigennamen niet zal beschouwen als een overtreding op de GDPR-wetgeving.’

Op de vraag of de hinderpremie en compensatiepremie als subsidie kunnen beschouwd worden, antwoordt dhr Andries: ‘subsidies, premies, en dergelijk meer, zijn synoniemen, ze zijn als termen juridisch inwisselbaar.’

Op het eind vroeg ik nog of de aanvrager van de premie op de hoogte was dat dergelijke lijsten actief openbaar zouden gemaakt worden op het wereldwijde internet? Waarop hij antwoordde: ‘Wij vermelden nooit op onze aanvragen dat lijsten actief openbaar zullen gemaakt worden.’

Actieve openbaarheid van bestuur

Toen ik vrijdag, na het ontvangen van een anonieme e-mail, de website van VLAIO afspeurde vond ik nergens de kwestieuze lijsten terug. Ik bezocht toen ook de pagina van de jaarverslagen. Ik kon de lijsten toen enkel terugvinden via een zogenaamde ‘deepsearch’ op Google.

Ik was dan ook verrast toen ik vandaag een link zag verschijnen op Twitter van een actieve openbaarheid van de gegevens waarvan sprake. Bij de compensatiepremie wordt vermeld dat de lijst nog onvolledig is en er nog 8641 dossiers in behandeling zijn. Nochtans mag een overheidsinstanties documenten níet actief openbaar maken en zelfs weigeren te bezorgen wanneer de aanvraag betrekking heeft op bestuursdocumenten die niet af of onvolledig zijn.( art. II.33 2° Bestuursdecreet).

Op de website van VLAIO staan een kleine veertigtal subsidies, waarvan elf reeds afgesloten zijn. Laat het mij bijzonder vreemd noemen dat intern beslist werd om slechts twee lijsten via actieve openbaarheid van bestuur bekend te maken, waarvan dan nog één half afgewerkt. Ook van de elf reeds afgesloten subsidies werden geen lijsten actief openbaar gemaakt. En van de corona-ondersteuningspremie of ecologiepremie werd ook geen lijst gepubliceerd. Toevallig werden enkel de twee premies vermeld in mijn artikel gepubliceerd binnen een actieve openbaarheid van bestuur. Vreemd.

Op Twitter reageerde de heer Andries op mijn artikel

Een betere term dan “te grabbel gooien” is: openbaar maken. @VLAIO_be is altijd transparant geweest over bedrijven die subsidies ontvangen, zie onze jaarverslagen https://t.co/QC1GAbzQpE

— Mark Andries (@AndriesMark) August 4, 2020

Als wij er de jaarverslagen op na lezen, vinden wij als bijlage inderdaad enkele lijsten van toegekende subsidies met vermelding van de naam van het bedrijf en het bedrag. We vinden echter in de gepubliceerde jaarverslagen nergens lijsten van hinderpremies, sluitingspremies, ecologiepremies of enige andere premies. We bekeken de jaarverslagen van 2016, 2017, 2018 en 2019.

Zou er dan toch een verschil zijn tussen een subsidie en een premie? Waarom werd er dan in het verleden beslist om lijsten van premies niet bekend te maken? Als er dan toch niets aan de hand is? Is het niet vreemd dat nu plots, na het verschijnen van mijn artikel, blijkt dat men intern besliste om twee premielijsten, waarvan dan nog één lijst niet volledig is, actief openbaar te maken? Misschien nog even opmerken dat ook subsidies niet actief en rechtstreeks op de website geplaatst worden, maar enkel via de bijlagen van de jaarverslagen bekend gemaakt worden.

Semantische discussies

Volgens de website van de Vlaamse overheid is er weldegelijk een verschil tussen een premie en een subsidie. Op de pagina subsidierecht lezen we de volgende definitie van een subsidie: Een subsidie is een financiële aansporing om het gedrag van de bevolking of van een specifieke doelgroep (dat kan ook een andere overheid zijn) te beïnvloeden in de door de overheid gewenste richting.’

Verder vinden we de definitie van een premie: ‘Een premie is een beloning, uitgeloofd als een aansporing tot het verrichten van bijzondere werkzaamheden die door de overheid wenselijk worden geacht voor het algemeen welzijn, meestal per prestatie berekend. Zo zijn er bijvoorbeeld aanmoedigingspremies, geboortepremies, studiepremies, afscheidspremies,…’

Maar in het geval van de coronahinderpremie lijkt de definitie van vergoeding eerder correct: ‘Een vergoeding is een tegemoetkoming ter compensatie van een geleden financieel nadeel bij het uitvoeren van een taak en in geval van schade, slijtage, …Zo kent men onder meer asbestvergoeding, kilometervergoeding, inflatievergoeding, maaltijdvergoeding, opleidingsvergoeding, parkeervergoeding, stormschadevergoeding, verhuiskostenvergoeding,…’

Zowel subsidies, premies of vergoedingen vallen onder de openbaarheid van bestuur. Maar informatie omtrent vergoedingen ter compensatie van een geleden financieel nadeel, lijkt mij deontologisch en maatschappelijk anders dan een subsidie, die een financiële aansporing is. Actieve rechtstreekse publicatie op het wereldwijde internet van het eerste lijkt mij ‘not done’.

Behoorlijk bestuur

Net zoals gisteren blijf ik er bij dat het van onbehoorlijk bestuur getuigt om deze lijsten zomaar op het wereldwijde internet te gooien. Tijdens de aanvraagprocedure werd nergens melding gemaakt van het feit dat lijsten met toegekende hinderpremies of compensatiepremies met vermelding van ondernemingsnummer en bedrijfsnaam zouden gepubliceerd worden. Het verwachtingspatroon van de aanvrager van de premie was dan ook dat dit niet zou gebeuren.

De laatste vier jaar werden door VLAIO geen volledige of halve lijsten van hinderpremies, sluitingspremies en ecologiepremies actief gepubliceerd op hun website, noch opgenomen in hun jaarverslagen. Ook worden op vandaag geen lijsten van subsidies (afgesloten of onafgewerkt zoals de compensatiepremie) conform de actieve openbaarheid gepubliceerd op de website van VLAIO.

Enkel heel toevallig besliste VLAIO, ergens tussen vrijdag en vandaag, om de twee lijsten waarvan sprake in mijn artikel, onder het mom van actieve openbaarheid van bestuur op hun website te plaatsen. Terwijl ze dergelijke lijsten van premies nog nooit actief publiceerden, ook niet in hun jaarverslagen.

Ignace Vandewalle (1966) was kabinetsmedewerker van minister Marc Verwilghen en staatssecretaris Vincent Van Quickenborne, parlementair medewerker van Boudewijn Bouckaert en sinds 2019 partij-onafhankelijk parlementair medewerker van Jean-Marie Dedecker. Sinds 2014 is hij zaakvoerder van het onafhankelijk politiek adviesbureau BFELT.

Commentaren en reacties