JavaScript is required for this website to work.
post

Autonome Koerdische deeltjes

Israël steunt autonome Koerdische staten in Syrië en Irak

Theo Lansloot9/7/2014Leestijd 3 minuten

Oud-ambassadeur Theo Lansloot analyseert de situatie in de verschillende Koerdische regio’s, waarvan sommigen eerder vroeg dan laat onafhankelijk zouden kunnen worden.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

De Koerden zijn een oeroud volk in Klein-Azië waarvan de oorsprong niet helemaal vaststaat. Zij spreken een Indo-Europese taal met veel varianten die verwant is aan het Iraans. In Turkije, Syrië, Irak, Iran en verschillende vroegere Sovjetstaten, leven 25 à 35 miljoen Koerden en enkele miljoenen in de diaspora daar buiten. Circa 90 % is islamitisch soenniet al beleven zij hun godsdienst vrij anders dan hun geloofsgenoten.

Na zijn nederlaag in de Eerste Wereldoorlog tekende het Osmaanse Rijk in 1920 met de Geallieerden de Vrede van Sèvres waardoor o.m. een onafhankelijk Koerdistan zou ontstaan. Het Verdrag was echter onaanvaardbaar voor de Turkse patriotten die een onafhankelijkheidsoorlog voerden (1919-1923) en ook wonnen. In het nieuwe vredesverdrag, de Vrede van Lausanne was er van Koerdistan geen sprake meer.

Eind juni 2014 pleitte de Israëlische premier Netanyahu voor een onafhankelijk Koerdistan in Irak en verduidelijkte dat hij ‘het Koerdische streven naar onafhankelijkheid steunt’, nu Irak volgens hem uiteen dreigt te vallen door de opmars van terreurorganisatie ISIS.

In tegenstelling tot de internationale gemeenschap , verkiest Netanyahu dus een onafhankelijke Koerdische staat in het noorden van Irak. Netanyahu wil de samenwerking met Koerdistan en gematigde groepen in de grensregio intensiveren.

Kirkuk veroverd

Het Koerdische noorden van Irak is de stabielste regio van het land. Tijdens de recente opmars van ISIS hebben Koerdische strijders van de gelegenheid gebruikgemaakt om hun territorium uit te breiden. Gewapende Koerden verdedigden niet alleen hun provinciale grenzen tegen ISIS, maar heroverden onlangs ook de Iraakse stad Kirkuk.

Netanyahu maakt zich zorgen over de situatie in Irak en de stabiliteit in het Midden-Oosten vanwege het geweld tussen soennitische en sjiitische moslims. ‘We kunnen niet zomaar de conflicten tussen extremistische sjiieten en soennieten oplossen, niet in Syrië, Irak of ergens anders. Deze twee partijen zijn onze aartsvijanden, maar ze zijn ook de vijanden van anderen. En juist dat biedt kansen voor een betere regionale samenwerking.’ Prozaïscher uitgedrukt: Israël wenst de Koerden te helpen om tot een of meer onafhankelijke staten te komen en zo zijn soennitische en sjiitische buurlanden te verzwakken.

Syrisch Koerdistan of Rojava

Ingevolge de gewelddadige gebeurtenissen in Syrië, hebben de Koerden sedert 2012 in Rojava een grotere autonomie kunnen verwerven en meer middelen om voor hun eigen verdediging in te staan. Zij hebben er zich wel voor gewacht om in het bloedige conflict tussen oppositie en regime partij te kiezen in het besef dat de gewapende oppositie niet van plan in een eventueel post-Assad tijdperk de rechten van de Koerden te erkennen. Welbegrepen eigenbelang is vooralsnog dus de enige reden tot actie. Vrouwen en etnische en godsdienstige minderheden zijn evenwel blij met de bescherming door de Koerden en werken met hen samen.

Rojava is het enige gebied in de wereld waar moslima’s elkaar hebben gevonden om ideologisch en lijfelijk de strijd met vrouwonvriendelijke islamitische krachten aan te gaan.

Het Westen heeft tot nog toe de Koerden in Rojava genegeerd al is het waarschijnlijk de enige streek in Syrië waar geen anti-Westerse gevoelens heersen.

Turkije liet oogluikend het ontstaan van Rojava toe in de hoop aldus het einde van het conflict in Syrië te bespoedigen. Of dat zo blijft, is ver van zeker. Niet alleen omdat de Koerdische Democratic Union Party (PYD), een aftakking van de separatistische Koerdische Arbeidspartij (PKK) zou zijn, maar omdat er met dat gebied naast Irakees Koerdistan (KRG) nóg een autonoom Koerdisch gebied aan zijn zuidelijke grens zou bijkomen. Dat alles zou de eigen Turkse Koerden wel eens op gedachten kunnen brengen om meer autonomie te eisen wat zij overigens ook doen.

 

Foto: manifestanten met Koerdische vlag tijdens een betoging op 3 juli 2014 in Arbil, Iraaks Koerdistan. De Koerdische president riep er op om een onafhankelijkheidsreferendum te organiseren. (c) Reporters

Theo Lansloot (1931 -2020) was licentiaat handels- en financiële wetenschappen. Hij was als ambassadeur op rust publicist bij verschillende media. Door zijn professionele achtergrond was hij welbeslagen inzake diplomatie en internationale politiek. Ook volgde Theo de verhoudingen tussen Nederland en Vlaanderen op de voet.

Commentaren en reacties