Beeld je even het volgende in. 9 juni 2024. De verkiezingsavond is een echte thriller. Sommigen hadden het gehoopt, anderen gevreesd. Nu is het werkelijkheid geworden. N-VA en Vlaams Belang hebben samen een absolute zetelmeerderheid in het Vlaams Parlement, zij het nipt. Het is een historisch moment. Zullen ze samen een coalitie vormen? Zal het cordon worden doorbroken? De hele avond lang spreekt men over niets anders. Niemand besteedt aandacht aan dat kleine bericht in de marge: in de kieskring Antwerpen is er een probleempje geweest met het elektronisch stemmen. Er duiken rond middernacht een paar duizend nog niet meegetelde digitaal uitgebrachte stemmen op.

Verrassing

De volgende ochtend is de verrassing groot. De bijkomende digitale stemmen zijn inmiddels verwerkt. En wat blijkt? Die hebben het resultaat doen kantelen. Daar waren blijkbaar disproportioneel veel stemmen bij voor Groen. Resultaat: één van de 33 Antwerpse zetels verschuift van N-VA naar Groen. De Vlaams-nationalisten zijn hun absolute meerderheid kwijt. De politieke situatie ziet er opeens heel anders uit. De progressieven slaken een zucht van verlichting. Alsof ze ontwaken uit hun ergste nachtmerrie.

Hoe zouden de Vlaams-nationalisten daarop reageren? Hopelijk niet zoals president Trump. Dat een paar duizend laat getelde stemmen een zetel doen schuiven is op zich perfect normaal en absoluut geen teken dat er fraude in het spel is. Het zou onfatsoenlijk zijn om daar meteen van uit te gaan.

Terechte argwaan

Maar anderzijds zou enige argwaan toch wel op zijn plaats zijn. De inzet van deze verkiezing was ongemeen groot. Een Vlaams-nationale zetelmeerderheid zou het einde kunnen betekenen van het Belgische regime zoals we dat tot nu toe hebben gekend. Het elektronische stemmen vormt het minst transparante onderdeel van het verkiezingsgebeuren. Vreemd toch hoe België op een miraculeuze wijze werd gered na een onverklaarbare hapering van het digitale stemsysteem… Zou het kunnen dat hier manipulatie in het spel is?

N-VA en Vlaams Belang zullen ongetwijfeld beseffen dat de kans daarop erg klein is. Toch zullen ze allebei eisen dat de kwestie tot op het bot wordt uitgespit. Wat is er precies misgelopen met die paar duizend digitaal uitgebrachte stemmen? Is er een logische verklaring voor het feit dat daar zo weinig N-VA- en Vlaams Belang-stemmen bij waren? De Vlaams-nationale partijen zullen allicht ook een hertelling eisen van de stemmen in de kieskring Antwerpen. Het zou dom zijn van de andere partijen om daar niet op in te gaan. Want het is in ieders belang dat er over de correctheid van de verkiezingsuitslag geen zweem van twijfel hangt.

Slechte verliezers

Tegelijkertijd zullen de mainstream media N-VA en Vlaams Belang brandmerken als ‘slechte verliezers’. Waarom kunnen die partijen niet gracieus hun nederlaag erkennen? Hoe paranoïde kun je zijn om te denken dat er is geknoeid met de elektronisch uitgebrachte stemmen? Schandalig toch hoe de Vlaams-nationalisten op die manier het verkiezingsgebeuren in diskrediet proberen te brengen. Zo zie je maar weer welke verfoeilijke populisten dat zijn…

Waar eindigt de redelijke argwaan en begint de paranoia? Die grens is inderdaad niet zo gemakkelijk te trekken. Maar als er bij het tellen van de stemmen iets gebeurt wat een groot deel van de bevolking als ‘vreemd’ ervaart en toch een doorslaggevende impact heeft gehad op het resultaat, dan moet men dit grondig onderzoeken. Dat is waar de Republikeinen momenteel op aansturen in de Verenigde Staten. Dat is wat de Vlaams-nationalisten zouden eisen bij ons.

Subtiele manipulatie

Het zou inderdaad naïef zijn om er a priori van uit gaan dat een verkiezing waarbij enorm veel op het spel staat niet gemanipuleerd kan worden. Nu lijkt me grootschalige verkiezingsfraude vrij onwaarschijnlijk in een geconsolideerde democratie als de Verenigde Staten. Net zoals ik ook niet meteen verwacht dat men in België zal frauderen met het elektronisch stemmen.

Maar er bestaan ook meer subtiele vormen van manipulatie. Denk aan de voorstellen die in de lucht hangen om het adverteren via sociale media aan banden te leggen en het Vlaams Belang op die manier te beroven van zijn belangrijkste communicatiekanaal. Net zoals men in 2009 de ‘extra vrije tribunes’ op de openbare omroep heeft afgeschaft, naar verluidt omdat de knap gemaakte verkiezingsspotjes van het Vlaams Belang te hoge kijkcijfers haalden. Denk ook aan de manier waarop in het voorjaar van 2019 via ‘Sign for my future’ indirect campagne werd gevoerd voor Groen, ook door overheidsinstanties. Net zoals er in 2009 en 2010 via Belgavox overheidsmiddelen werden gebruikt om propaganda te voeren tegen de Vlaams-nationalisten. En dan vergeten we nog de grootste manipulatie van al: het ongrondwettelijk afgelasten van een vervroegde Kamerverkiezing na de regeringscrisis van eind 2018, enkel uit vrees voor een Vlaams-nationale overwinning.

Dus ja, enige argwaan zal geen overbodige luxe zijn bij de cruciale verkiezingen van 2024. Of zoals vicepresident Mike Pence het zei (opvallend gematigder en redelijker dan Trump) op de Amerikaanse verkiezingsavond: ‘We have to remain vigilant’.