Begraaf het cordon

Soms kan je veel leren uit stilte. ‘Geen reactie’ kan een heel veelzeggende reactie zijn. Twee voorbeelden uit de voorbije week. Ten eerste: Antwerps sp.a-voorzitter Tom Meeuws kondigt aan dat hij front wil vormen met alle ‘progressieve’ partijen, inclusief PVDA. Er volgen geen verontruste editorialen, geen vlammende opiniestukken, geen kritische vragen aan het adres van Wouter Beke: is een coalitie mét PVDA nu wel of niet bespreekbaar voor CD&V? Ten tweede: in Franstalig België ontstaat een hele rel rond de PVDA/PTB, die politieke actie zou voeren via Geneeskunde voor het Volk. Het nieuws wordt in Vlaanderen alleen overgenomen door De Tijd. Alle andere kranten zwijgen het schandaaltje zedig dood. 

De ‘nieuwsluwe’ week tussen Kerst en Nieuw heeft dus twee dingen geleerd. Ten eerste: SP.a en Groen mikken minstens in Antwerpen (maar mogelijk ook in andere steden) op een duivelspact met extreem-links. De lange aanloop naar die onvermijdelijke conclusie is nu ingezet. Er komt nu eerst nog wat theater en er zal ook nog gegoocheld worden met termen en formules (‘brede burgerbeweging’ lijkt de dekmantel te worden voor de alliantie met de extremisten van de PVDA). Ten tweede: de Vlaamse pers zal SP.a en Groen niets in de weg leggen. Het bondgenootschap tegen De Wever zal actief of passief gesteund worden door de Vlaamse commentatoren, die hun pek en hun veren naar goede gewoonte alleen voorbehouden voor N-VA.

De maskers vallen af

Er komt dus geen cordon tegen PVDA, maar het cordon tegen Vlaams Belang blijft wel onbetwist van kracht. De linkerzijde mag extreem-links dus aan boord hijsen als electorale doping, maar de rechterzijde wordt gedwongen om een belangrijk stemmenreservoir voor eeuwig en drie dagen in quarantaine te houden. Die scheve situatie kan je maar op één manier lezen: de boel wordt belazerd. De verkiezingen worden al bij voorbaat vervalst. Rechts krijgt nog voor de start een handicap opgelegd, links mag ongestoord aanpappen met extremisten. Daarmee worden oude vermoedens definitief bevestigd. Het ‘cordon sanitaire’ is geen principiële dam tegen extremisme, maar een eenzijdig instrument om het kleine links in Vlaanderen toch een abonnement te geven op de macht. 

De opkomst van PVDA onthult een hatelijke hypocrisie. Vlaams Belang ligt onder vuur wegens populistische retoriek, polariserende stellingnames en onhaalbare voorstellen, maar PVDA wordt stilaan salonfähig met even populistische retoriek, even polariserende stellingnamens en even onhaalbare voorstellen. Vlaams-Nationalisten moeten zich nog altijd verantwoorden voor de collaborateur Staf de Clercq (1884-1942), maar PVDA moet niet meer herinnerd worden aan de negationist Ludo Martens (partijleider tot 2008). Filip Dewinter kreeg in november 2016 kritiek omdat hij ging aanschurken tegen de neonazi’s van Gouden Dageraad, maar Peter Mertens kon in oktober 2016 ongestoord deelnemen aan een neocommunistisch congres, samen met delegaties van onder andere de Cubaanse en Vietnamese dictaturen. 

Begraaf de strijdbijl 

Een eenzijdig en oneerlijk cordon is een cordon dat moet verdwijnen. De rechterzijde kan zich niet langer laten gijzelen door de hypocriete taboes van de linkerzijde. Dat betekent concreet dat N-VA Vlaams Belang niet langer bij voorbaat kan uitsluiten. Er moeten na de verkiezingen van 2018 en 2019 serieuze pogingen worden gedaan om coalities te sluiten met het Vlaams Belang van Tom Van Grieken. Niet alleen voor de show een delegatie van Vlaams Belang uitnodigen tijdens de informatieronde, maar ernstig rond de tafel gaan zitten en proberen tot een vergelijk te komen. Als samenwerking met extreemlinks een legitiem instrument is, dan is samenwerking met extreemrechts dat ook. Het is niet de rechterzijde die de ban heeft gebrokken: dat heeft permissief links zelf gedaan door zich te verbinden aan communisten. 

Dit vraagt ook inspanningen van Vlaams Belang. Ook het VB zal de strijdbijl moeten begraven en oprechte inspanningen moeten doen om een eerbaar, maar fatsoenlijk coalitieakkoord te sluiten. Vlaams Belang zal taboes moeten laten vallen, toegevingen doen en zich schikken naar een nieuwe realiteit. Op sommige plaatsen en met sommige figuren zal dit niet mogelijk zijn. In Antwerpen zal Filip Dewinter eerst definitief van het toneel moeten verdwijnen vooraleer een akkoord met Vlaams Belang mogelijk wordt. Maar N-VA zal niet op alle plaatsen een deal met het Vlaams Belang bij voorbaat kunnen uitsluiten. Als N-VA dat toch doet, geeft het een electoraal cadeau aan de linkerzijde. En het zal N-VA niet helpen. Want die linkerzijde is al lang bezig met ook N-VA in hetzelfde hoekje te duwen waar ook Vlaams Belang zit. 

Eigenlijk is het simpel. Ofwel worden er serieuze pogingen gedaan om Vlaams Belang mee in het bad te trekken. Ofwel zal de rechterzijde moeten toekijken hoe PVDA op verschillende plaatsen aan de macht komt, terwijl de tegenhangers aan de rechterzijde aanhoudend gecriminaliseerd blijven. De keuze lijkt simpel. Ter linkerzijde hebben ze al lang gekozen.