Belgicisten willen de syndicale splitsing niet zien

‘Dit past compleet in dat schema van Bart De Wever op zijn stadhuis in Antwerpen. Die probeert van daaruit te bewijzen dat dit land niet kan functioneren omdat Wallonië niet mee wil functioneren op federaal niveau. Die betogers spelen compleet in de kaart van De Wever. Het baart mij zorgen dat het verzet in Vlaanderen niet van de grond komt. Wij moeten in Vlaanderen goed beseffen dat het verzet tegen deze regering algemeen zou moeten zijn of niet zou moeten zijn’

Aan het woord is Guido Fonteyn, gewezen journalist bij De Standaard en thans ‘Walloniëkenner’ voor allerlei gebruik. In het Radio 1-programma Vandaag sprak Fonteyn dinsdagavond vrijuit over wat hem het meest ergerde aan de wilde spoorstakingen die vanuit Wallonië het hele land teisteren. En neen, dat was niet het feit dat de stakingen onaangekondigd waren en pendelaars volledig verrasten. Fonteyn maakt ook geen bezwaar omdat spoorstakingen vrijwel alleen gewone bedienden en arbeiders treffen, niet de gehate patroons. Nee, het grote probleem was dat de stakingen Bart De Wever gelijk dreigen te geven.

De houding van Fonteyn – die de verdienste van de eerlijkheid heeft – is symptomatisch voor het probleem waar veel federalisten vandaag mee worstelen. De realiteit spreekt hen tegen. De spoorstakingen tonen twee verschillende werelden binnen een nominaal unitaire structuur. De grote syndicale verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië staven de stelling dat in het Noorden en het Zuiden twee compleet verschillinde microkosmossen gegroeid zijn, met eigen gevoeligheiden, eigen normen, eigen wetten.

Tegenwoordig worden steeds meer gebeurtenissen bekeken vanuit de vraag: sterkt dit de N-VA niet? Toen enkele macho-militanten van FGTB Namur verklaarden dat de aanval op het MR-hoofdkwartier ‘slechts een voorsmaakje’ was, kon je op sociale media heel wat mensen horen zuchten om die provocatieve uitspraak. Er werd geklaagd dat dit soort uitspraken het de N-VA wel erg makkelijk maken om de vakbonden af te schilderen als botte bruten. Niet de fundamenteel ondemocratische, agressieve toon van die reactie was schokkend. Het erge was dat de N-VA gelijk kreeg. Bij Guido Fonteyn is het zo erg dat hij liever geen verzet ziet tegen de regering Michel (die hij in Vandaag overigens omschreef als ‘extreem-rechts’) dan eentalig verzet dat de tweedeling in België blootlegt.

Bij de vakbonden zijn ze zich bewust van het communautaire probleem in eigen rangen. Het is heus geen toeval dat de ‘regionale’ stakingen die aan de ‘nationale’ spoorstaking voorafgaan, telkens Waalse provincies koppelen aan Vlaamse provincies. Op die manier worden de enorme verschillen in stakingsbereidheid toegedekt. Wanneer Vlaamse provincies los van Waalse provincies aan bod zouden komen, zou een eenvoudige vergelijking tussen twee stakingsdagen aantonen hoe diep de verdeeldheid binnen de vakbonden juist is. Door pakweg Henegouwen te verbinden met West-Vlaanderen, kunnen de vakbonden telkens met een geslaagde staking uitpakken. De structuur van het spoor is toch zo dat een handvol stakers volstaat om het hele systeem plat te leggen.

We staan voor boeiende politieke jaren. Door het gebrek aan communautair evenwicht binnen de regering, zal de ploeg van Charles Michel het Belgisch model testen op zijn limieten. De federale theorie wordt getoetst aan de praktijk. Dat is te interessant om van weg te kijken. Ook unitaristen en federalisten moeten zonder taboes naar de wereld kijken. Ook als het twee werelden blijken te zijn.