Belgique : het stond allemaal in de sterren geschreven

Formaties tot de verkiezingen toelaten en ze daarna in een schutskring opsluiten komt neer op ontkenning van de democratie.
Net zoals het choquerend is dat Catalaanse independentistische leiders nu in de cel zitten omdat ze, met een legitiem tot stand gekomen absolute meerderheid in het parlement achter zich, de onafhankelijkheid van hun regio uitgeroepen hebben. Als men een separatistische partij aan de verkiezingen laat deelnemen, moet men daar ook gewoon alle gevolgen van dragen.

Het Vlaams Belang is met 18,5% duidelijk versterkt uit de stembusslag gekomen. Voor die boodschap kan men de ogen niet sluiten. Een peiling van Het Laatste Nieuws/VTM de dag na de stemming laat trouwens zien dat 65% van de Vlaamse bevolking vindt dat men het cordon sanitaire moet doorbreken dat door de zogeheten democratische partijen werd opgericht na de doorbraak van extreemrechts in 1991.

Overigens mogen deze zogeheten democratische partijen nodig eens gaan beseffen dat de ‘affaires’ die hen een voor een hebben aangetast, tot het wantrouwen van de burger hebben bijgedragen wat hen betreft. Zij dragen hun deel van de verantwoordelijkheid voor het huidige populisme.
N-VA mag dan achteruit zijn gegaan, ze blijft de grootste politieke kracht in het noorden. Als men hun 35 zetels optelt bij de 23 van het Belang, zit men in het Vlaamse parlement dicht bij de absolute meerderheid van 63. En beide formaties delen de wil om een soevereine Vlaamse staat tot stand te brengen.

Ongerustheid

Dat de Franstalige politieke verantwoordelijken ongerust zijn, valt te begrijpen. De kans dat men geen federale regering zal weten te vormen, is niet uit de lucht gegrepen. Voor Bart De Wever alvast is het moment aangebroken om tot het confederalisme over te gaan, aangezien België daarzonder niet zal overleven.
En als goede strateeg heeft de nationalistische leider het onderhandelingsterrein afgebakend: geen kwestie van scheep te gaan met de PS en Ecolo, en evenmin van een coalitie die over geen meerderheid zou beschikken in Vlaanderen, zoals onder Di Rupo het geval was.

De bedremmelde koning

De maneuvreerruimte van het staatshoofd is dus uiterst beperkt: ‘De koning zal Dafalgans nodig hebben. Die van één milligram, die zware’, liet De Wever vallen.*

Eigenlijk zitten we nu in de situatie die de lucide François Perin in 1981 beschreef: ‘De Walen mogen in recente peilingen dan wel bewezen hebben (…) dat ze voor alles Belg zijn en de meerderheid bij hen zelfs unitair gezind; wat maakt dat uit aangezien de meerderheid van de Vlamingen niet de minste neiging vertoont om daarin mee te gaan! Al jaren voelde ik aankomen wat er te gebeuren staat: (…) na de een of andere verkiezing (…) zal het ongelukkige staatshoofd achter een onvindbare regering aanhollen. België kan dan door implosie verdwijnen. Wat zou de Vlamingen dan in de weg staan om unilateraal hun onafhankelijkheid te proclameren en zich tot natie te verklaren? Alle instrumenten voor hun toekomstige legitimiteit hebben zij al gecreëerd.’

De voorzitters van de francofone partijen verwerpen de gedachte aan een nieuw institutioneel avontuur. We weten dat het de laatste keer 541 dagen duurde. Maar als zij in die houding volharden, leiden zij het België waar ze naar eigen zeggen zo gehecht aan zijn naar een snelle dood.

Financieringswet

Elio Di Rupo zal onderhandelingen aanvatten met het oog de vorming van een ‘progressieve’ meerderheid in Wallonië. Maar hij kent de uiterst benarde budgettaire toestand van het gewest, en weet ook dat het einde van de solidariteit die Vlaanderen opbrengt geprogrammeerd staat. Vandaar de wens die hij tijdens de campagne uitsprak om de financieringswet te herzien.

Bart De Wever blijft evenwel meester van het spel. Eens het confederalisme ingevoerd – het is intussen al twintig jaar geleden dat het Vlaams parlement zich voor deze hervorming uitsprak – zal Vlaanderen er niet lang meer over doen om tot het besluit te komen dat België overbodig is geworden.
Zoals Karel De Gucht als voorzitter van de Vlaamse liberalen in 2002 verklaarde: ‘België is op termijn gedoemd te verdwijnen, te verdampen.’

Dit alles stond dus in de sterren geschreven. De manier waarop het Koninkrijk België tot stand kwam droeg de kiemen van de crisis in zich. De grote meerderheid van de francofonen heeft geen idee van de strijd die de Vlaamse Beweging heeft moeten leveren om de Vlaamse identiteit te doen erkennen. Dat heeft blijvende sporen nagelaten, en heeft ertoe bijgedragen dat er een groot samenhorigheidsgevoel ontstond. Vandaag bestaat er een Vlaamse natie, en niets zal haar kunnen beletten een staat te vormen.

De toekomst van Wallonië

Met de Staten-Generaal van Wallonië, die plaats had in de Universiteit van Luik in 2009, hebben wij de Waalse geesten op deze onvermijdelijkheid willen voorbereiden.

Op zichzelf aangewezen zou Wallonië een lot kennen dat met het Griekenland van 2009 te vergelijken is, en het zou de broeksriem stevig moeten aanhalen. Wat het vooruitzicht op een ‘Rest-België’ samen met Brussel betreft: dat is een hersenschim want we weten dat de grote meerderheid van de Brusselaars een autonome toekomst verkiest. Dit vervolg-België zou trouwens zo sterk van het eerste verschillen, dat amper valt in te zien hoe de internationale gemeenschap er een identiek juridisch statuut aan zou toekennen.
Dan rest er nog het scenario van een specifiek integratie-autonomie-statuut binnen Frankrijk. Zoals de Franse constitutionalist Didier Maus uitlegde: ‘Het zou perfect mogelijk zijn om voor een nog vast te stellen periode de essentie van het Belgische arbeidsrecht te behouden, de sociale zekerheid en bepaalde aanverwante rechten, gedeelten van het fiscale recht, zaken- en handelsrecht enzovoort. Het Waalse Gewest zou zijn bevoegdheden bewaren, met inbegrip van het onderwijssysteem en het hoger onderwijs.’
Deze formule zou bovendien een dubbel voordeel inhouden: Wallonië zou de facto lid blijven van de EU, en in zijn plaats zou Frankrijk over de modaliteiten van de Belgische splitsing onderhandelen.
En niets zou gedwongen verlopen, aangezien er zowel in Frankrijk als in Wallonië referenda zouden komen.

Charles de Gaulle liep hier mooi vooruit op de gebeurtenissen: ‘Naar mijn overtuiging kan de toekomst van uw drie of vier miljoen Walen enkel verzekerd worden als een land als Frankrijk de zorg voor hen op zich neemt.’
La France, die zich bij de top vijf van de meest aantrekkelijke landen van de wereld heeft gevoegd!

__________
* (nvdv) zonder belang maar toch: BDW zal niet 1 milligram hebben bedoeld, maar 1000: 1 gram dus, zoals de foto laat zien. Of De Wever dat op die manier zei, weet ik niet maar hij werd alleszins zo door journalisten geciteerd. In het Frans zei De Wever voor de microfoon van Serge Vermeiren van RTL: ‘Je pense que le Souverain va avoir besoin de quelques Dafalgan’ (ik meen dat de soeverein een paar Dafalgans zal kunnen gebruiken). Voor Le Soir zei hij dan weer: J’espère que le roi a déjà sorti sa dose de Dafalgan Forte du placard (ik hoop dat de koning zijn dosis Dafalgan al uit de kast heeft genomen), en er zijn nog meer versies. Zo ontstaan gevleugelde woorden.

vertaling Marc Vanfraechem