Een aantal Indiase bemanningsleden van een schip dat sinds 30 april voor anker ligt in de Antwerpse haven werden begin mei in ons land aan wal gebracht en in quarantaine geplaatst. Bij 20 bemanningsleden werd nochtans een besmetting met de Indiase variant vastgesteld. Het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid — dat besloot om ook de besmette bemanningsleden die geen symptomen vertoonden van het schip te halen — ziet geen graten in die beslissing.

Besmet schip meert aan in Antwerpen

De Bochem Brussels, een tanker die vaart onder Liberiaanse vlag en met een Indiase bemanning, meerde op 30 april aan in de Antwerpse haven. Enkele dagen eerder, op 26 april, werd in de haven van Le Havre een bemanningswissel doorgevoerd. De nieuwe bemanning werd rechtstreeks ingevlogen vanuit India. Van die drieëntwintigkoppige bemanning bleken 20 mensen besmet met de Indiase variant van het coronavirus.

Dit werd bij aankomst in de Antwerpse haven op 30 april vastgesteld. De zieke bemanningsleden werden daarop opgenomen op een Antwerpse CoViD-afdeling van de Antwerpse zorggroep ZNA. Merkwaardig genoeg werden ook de besmette crewleden die géén symptomen vertoonden van het schip gehaald. Zij werden vervolgens op een tot gisteren onbekende locatie in quarantaine geplaatst.

Quarantaine aan wal

Bij Mediport, de medische dienst van de haven verwijst men door naar het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid. De woordvoerder van de Antwerpse schepen voor haven Annick De Ridder (N-VA) laat weten dat de arts van Mediport de nodige vaststellingen heeft gedaan, waarna het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid het dossier overnam. Woordvoerder Joris Moonens bevestigt dat er inderdaad bemanningsleden aan wal in quarantaine werden geplaatst en dat het over de Indiase variant gaat.

Moonens bevestigt ook dat de positief geteste bemanning van boord werd gehaald en verblijft in een leegstaande afdeling van woonzorgcentrum Sint Anna in Berchem, volledig afgescheiden van de rest van het woonzorgcentrum. Het gaat om 18 personen die elk in een eigen kamer verblijven. Twee personen liggen nog in het ziekenhuis, nog drie anderen verhuisden na een negatieve test naar een hotel om daar in quarantaine te blijven.

Internationale quarantaineregels genegeerd?

Volgens Joris Moonens is het gebruikelijk dat positief geteste bemanningsleden die geen ziektebeeld ontwikkeld hebben aan wal worden gebracht. ‘Ook in andere Europese havens is dit de gangbare praktijk. Het gaat hier over menselijkheid. Ik verwijs naar de haven van Rotterdam en die van Hamburg.’

Een korte speurtocht op de website van de haven van Rotterdam leert ons nochtans dat die niet de door het Vlaamse agentschap voorgestane ‘humane aanpak’ hanteert. Besmette bemanningsleden moeten in quarantaine blijven op het schip, in de eigen hut, staat er zwart op wit te lezen. Enkel voor bemanningsleden met een Nederlands thuisadres kan een uitzondering gemaakt worden. ‘Betreft het een schip met in Nederland woonachtige opvarenden, overweeg dan alleen mogelijkheden voor isolatie of quarantaine op het woonadres of een alternatieve locatie wanneer bij zowel vervoer als op locatie benodigde maatregelen goed kunnen worden uitgevoerd.’ Voor niet in Nederland gedomicilieerden wordt deze mogelijkheid uitgesloten.

Risico volksgezondheid

En dus rijst de vraag waarom besmette zeelui in quarantaine worden geplaatst aan wal, terwijl ze geen dringende medische zorg nodig hebben. We herinneren ons nog allemaal de cruiseschepen die gedurende weken in quarantaine moesten blijven en waarvan de passagiers het vaartuig niet mochten verlaten. Internationaal is het gebruikelijk dat besmettelijke personen op het schip zelf in quarantaine blijven.

Op de vraag waarom de haven van Antwerpen een uitzondering maakt op deze internationaal gehanteerde regel, blijft het Agentschap ons het antwoord schuldig. Het pleidooi voor een humane aanpak en respect voor de privacy komt in het licht van de bij ons gehanteerde quarantainemaatregelen ongeloofwaardig over. En tegelijk lijkt het – met het oog op de volksgezondheid – ook eerder onverantwoord om mensen met een bevestigde besmetting met een gekende ‘escape’-variant (die het immuunsysteem weet te omzeilen, nvdr) van het coronavirus nu aan wal te brengen.

Uiteindelijk hoorden we in kringen van het Antwerpse stadsbestuur dat ze vreesden dat de bemanning zich niet aan de quarantaine zou houden. Daarom werd beslist om hen aan wal te brengen. Daar kunnen ze permanent opgevolgd en gemonitord worden. Wat in alle andere zeehavens wel lukt, kan blijkbaar niet veilig in Antwerpen: een besmette bemanning in quarantaine houden op hun schip.