JavaScript is required for this website to work.
post

Brussels Gallery Weekend

Wat je altijd al wilde weten over galeries, maar nooit durfde te vragen

Patrick Auwelaert1/9/2019Leestijd 5 minuten

Wat je altijd al wilde weten over kunstgaleries, maar nooit durfde te vragen. Kwellende vragen, verlossende antwoorden.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Van donderdag 5 tot zondag 8 september 2019 beloven het opnieuw hoogdagen te worden voor kunstliefhebbers en -verzamelaars in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Onder meer veertig galeries en zeventien kunstencentra openen dan naar jaarlijkse goede gewoonte tegelijk hun deuren om de verbluffende diversiteit en rijkdom van de hedendaagse kunstscene te tonen. Net als vorig jaar is het Vanderborghtgebouw in de Schildknaapstraat – hartje Brussel – de centrale ontmoetingsplek voor het publiek. Je vindt er een infopunt en ook een bar.

Hinderpaal

Het Brussels Gallery Weekend viert traditiegetrouw de heropening van het circuit van kunstgaleries en kunstencentra na de vakantieperiode. Dat is meteen een goede gelegenheid om onze aandacht even op het fenomeen ‘galerie’ te richten. In tegenstelling tot tentoonstellingen in musea, waarvoor de bezoekers vaak in lange rijen staan aan te schuiven aan de kassa, hebben galeries doorgaans een veel kleiner publiek. Het lijkt wel of veel mensen de stap naar een galerie niet durven te zetten. Dat is enigszins begrijpelijk: in musea loop je niet in de kijker tussen het aanwezige volk en ook hoef je er niet te praten met het personeel. Je loopt er anoniem rond en dat vinden veel bezoekers prettig. In galeries daarentegen bots je onvermijdelijk op de galeriehouder of op één van zijn personeelsleden. Je ontsnapt er niet aan een begroeting en niet zelden ook aan een gesprek. Ietwat verlegen of sociaal onhandige mensen ervaren dat als een hinderpaal. Toch zijn galeries de plekken bij uitstek waar je het nieuwste van het nieuwste op het vlak van hedendaagse kunst te zien krijgt. Echte kunstliefhebbers kunnen ze dan ook niet negeren. Toch doen velen dat. Daarbij worstelen ze met een aantal heikele vragen, en we lijsten ze hier even op. En wat meer is: we geven er ook een ontkrachtend antwoord op, zodat kunstliefhebbers voortaan met een gerust gemoed galeries kunnen binnenstappen en er zich onmiddellijk thuis voelen, net zoals in musea.

Demystificatie in enkele stappen

De galeriesector is nog te veel omgeven door mythes die ertoe bijdragen dat potentiële bezoekers afhaken. Wij willen daar iets aan doen. Hoe? Simpel: door verlossende antwoorden te geven op vragen die je uit schaamte nooit hardop durfde te stellen. Een poging tot demystificatie van een ‘moeilijke’ sector. Met als achterliggende bedoeling je over je drempelvrees heen te helpen. Want eens je die overwonnen hebt, staan je tal van artistieke avonturen te wachten!

Kan je een galerie binnenstappen zonder iets te kopen?

Natuurlijk! Dat kan in elke andere winkel toch ook? Kijken kost tenslotte niks en niemand kan je tot een aankoop verplichten. Veel hedendaagse kunst is trouwens bijzonder duur en dus alleen voor bemiddelde mensen betaalbaar. Galeristen weten dat en zullen je dan ook niet proberen lastig te vallen in een poging je tot een aankoop te verleiden. Meer nog: als je niets van kunst kent en toch een kunstwerk zou willen aankopen, dan zal een betrouwbare galerist je afraden om tot een impulsaankoop over te gaan. Hij zal je adviseren om je eerst thuis rustig in beeldende kunst te verdiepen en zo stilaan meer inzicht te verwerven in de verschillende kunststromingen en in het werk van de meest uiteenlopende kunstenaars. Misschien keer je daarna terug naar dezelfde galerie om een ander werk van dezelfde kunstenaar te kopen, omdat je inmiddels tot het inzicht gekomen bent dat het werk van je eerste impuls een minder werk van hem was. Met andere woorden: om kunst te begrijpen, is voorkennis vereist!

Dringt een galerist zich niet aan je op?

Als je een galerie betreedt, is de kans groot dat de galerist op je afkomt en je hartelijk welkom heet. Als het grotere galeries betreft, is het voor de hand liggend dat een personeelslid dat doet. Dat is niet meer dan een teken van elementaire beleefdheid. Als je een kledingboetiek betreedt, is het toch ook niet meer dan normaal dat de uitbater je begroet, of dat jijzelf dat eerst doet. Meer moet je daar niet achter zoeken. Het is zeker geen poging je iets te doen kopen. En als een galerist een gesprek met je begint, beschouw dat dan ook niet als een doorzichtige marketingtruc, want dat is het niet. Galeristen zijn nieuwsgierige mensen. Net zoals ze nieuwsgierig zijn naar nieuw kunstenaarstalent, zijn ze ook benieuwd naar hun bezoekers. Na verloop van tijd zal de galerist je trouwens met rust laten. Hij weet natuurlijk ook wel waarom je zijn galerie bezoekt: om de tentoongestelde kunst te bekijken. Anderzijds: heb je zelf vragen bij de kunst die je ziet of bij de maker ervan, aarzel dan zeker niet om hem aan te spreken. Hij zal je met genoegen alle nodige uitleg verschaffen …alweer zonder aankoopverplichting!

Voelt het niet ongemakkelijk aan als je de enige bezoeker bent in een galerie?

Tja, alleen zijn in een galerie, op de galerist of een personeelslid na, het overkomt ons ook wel eens. Er is echter geen enkele reden om je daar ongemakkelijk bij te voelen. Ook in een schoenenzaak kan het al eens gebeuren dat je de enige klant bent. Waarom zou je daar zwaar aan tillen? Het is niet omdat je de enige bezoeker bent in een galerie dat er een grotere druk op je schouders komt te liggen om iets te kopen. Als je daar last van hebt, dan moet je die beslist van je afschudden. Dat is een kwestie van eigenwaarde. Persoonlijk vinden wij zelfs dat een ‘lege’ galerie de ideale omstandigheden creëert om rustig, geconcentreerd en met volle teugen te genieten van de tentoongestelde kunst. Niets of niemand die je afleidt, stel je voor! Alleen met je gedachten en zo beter kunnen doordringen tot de essentie van het werk: wij vinden het zalig! Liever zo dan de soms helse drukte te moeten ondergaan van een vernissage waar je over de koppen kunt lopen, maar bijna niets van de kunst kunt zien omdat groepjes druk pratende mensen je er de toegang toe versperren. Tip: concentreer je op de kunstwerken en na verloop van tijd besef je zelfs niet meer dat je alleen bent!

Mag je praten in een galerie of moet je er een sacrale stilte bewaren?

Natuurlijk mag je praten in een galerie! Een galerie is tenslotte geen gebedsruimte waar je een sacrale stilte dient te bewaren. Als je in een grootwarenhuis of museum mag praten, dan mag dat in een galerie ook. Als je met meerdere personen een tentoonstelling bezoekt, zou het zelfs onnatuurlijk zijn als je niet met elkaar praat. Indrukken uitwisselen, elkaar wijzen op bijzonderheden van een kunstwerk, je gevoelens uiten: het hoort er gewoon bij en kan buitengewoon verrijkend werken. Praten betekent echter nog niet schreeuwen. Net zomin als je in een grootwarenhuis schreeuwt, schreeuw je ook niet in een galerie, want dat kan erg storend zijn voor de andere bezoekers en hen zelfs afschrikken. De regel hier is dan ook: praat op een beschaafde conversatietoon met elkaar en maak het verbaal niet te bont. Dat is een kwestie van elementaire beleefdheid.

Dien je een vestimentaire code te respecteren in een galerie?

Nee! Mannen hoeven dus geen smoking aan te trekken en vrouwen dienen zich niet in een cocktailjurk te hijsen om een galerie te bezoeken. Je draagt er gewoon de kleren waarin je je goed voelt. Wij kennen trouwens kunstverzamelaars die sjofel gekleed gaan, bijvoorbeeld in een verschoten regenjas, terwijl buiten de zon volop schijnt, en die er toch hun hand niet voor omdraaien om enkele tienduizenden euro’s voor een kunstwerk neer te tellen. Kleren maken dus niet altijd de man! Galeriehouders weten dat. Natuurlijk zijn er ook hier grenzen aan wat kan en niet kan. Een galerie binnenstappen in zwembroek of bikini is niet echt passend. Dat doe je tenslotte ook niet in een ‘gewone’ winkel. Op vernissages zal je het weliswaar zien gebeuren dat er feestelijk geklede mensen rondlopen, alsof ze op het punt staan naar een huwelijksfeest te gaan. Maar ook hier weer geldt: draag de kleren waarin je je zelf goed voelt en trek je niets aan van wat anderen dragen.

Hoe verlaat je een galerie zonder iets te kopen?

Het is niet omdat je niets gekocht hebt in een galerie – en nogmaals: de meeste mensen kopen niets in een galerie – dat je je beschaamd hoeft te voelen als je ze verlaat. Laat al die zorgen eenvoudigweg achterwege. Prijs je gelukkig dat je het voorrecht hebt mogen genieten om goede kunst te zien in een omgeving die zich daartoe leent – al stap je evengoed naar buiten met een minder goed gevoel, omdat de kunstwerken niet aan je verwachtingen voldeden – en laat je nog lang meedrijven op dat heerlijke gevoel. De galeriehouder groeten als je zijn galerie verlaat, behoort wel tot de geplogenheden. Ook dat is weer een kwestie van elementaire beleefdheid. Je zal zien: de galeriehouder of zijn hulpje zal je even vriendelijk uitzwaaien. Wie voorkomend gedrag zaait, voorkomend gedrag oogst!

Brussels Gallery Weekend
Van donderdag 5 tot zondag 8 september 2019

Info en bar: Vanderborghtgebouw, Schildknaapstraat 50, 1000 Brussel
Website, Facebook, Instagram, UiTinBrussel

Patrick Auwelaert (1965) schrijft recensies, artikels en essays over literatuur, muziek en beeldende kunsten.

Commentaren en reacties
Gerelateerde artikelen

De oorlog tussen Israël en Hamas, islamisme, terreuraanslagen, fake feminisme, westerse zelfhaat, … Het hangt allemaal samen, schrijft Darya Safai in haar boek. Het werk is ons boek van de week.