Catalanen betogen tegen politieke vervolging

De Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging wilde afgelopen zondag aantonen dat ze nog steeds haar achterban kan mobiliseren. Om de politici die momenteel vervolgd worden voor onder andere ‘ongehoorzaamheid’ een hart onder de riem te steken, riep de onafhankelijkheidsbeweging op tot betogen in het hart van Barcelona. Volgens de lokale politie waren er 80.000 betogers aanwezig.

Politiek conflict wordt voor het gerecht uitgevochten

Sinds het Grondwettelijk Hof in 2010 fors snoeide in het Catalaans autonomiestatuut, goedgekeurd door het Spaans parlement en bij referendum door de Catalanen, is het hek van de dam. De conservatieve eerste minister Mariano Rajoy, die als leider van de oppositie nog handtekeningen verzamelde tegen dit autonomiestatuut, weigert als regeringsleider te spreken over een staatshervorming. Een referendum over onafhankelijkheid, waar de Catalanen nu naar vragen, is al helemaal onbespreekbaar. Het gevolg is een politieke patstelling waar het recht van de sterkste geldt.

De grote krachtmeting zal in de zomer van 2017 volgen, wanneer de Catalaanse regering een referendum over onafhankelijkheid wil houden, met of zonder de toelating van Madrid. Een officieuze volksraadpleging werd al gehouden op 9 november 2014. Het is net voor de organisatie hiervan dat oud-minister-president Artur Mas en drie van zijn oud-collega’s momenteel worden vervolgd. Hen wordt kwalijk genomen de uitspraken van het Grondwettelijk Hof niet gerespecteerd te hebben door de volksraadpleging toch in een vorm door te laten gaan en hiervoor openbare fondsen te hebben aangewend.

Ook Carme Forcadell, Catalaans parlementsvoorzitster, wordt vervolgd. Zij liet toe dat het Catalaans parlement een debat hield over het stappenplan naar onafhankelijkheid, iets wat het Grondwettelijk Hof expliciet verboden had. Hiernaast lopen nog 407 andere gerechtelijke procedures tegen hoofdzakelijk lokale mandatarissen, die zich ook niet aan de wet zouden gehouden hebben in verband met de onafhankelijkheidskwestie. Vorige week nog werd onder andere een burgemeester aangehouden die weigerde te verschijnen voor het gerecht, dat haar aan de tand wilde voelen over het weigeren van de Catalaanse onafhankelijkheidsvlag van het stadhuis op gerechtelijk bevel weg te halen. Zo wordt ook nog een gemeenteraadslid vervolgd wegens het ‘oproepen tot opstand’.

‘Het moment van permanente mobilisatie is aangebroken’

Nadat de leiders van de onafhankelijkheidsbeweging van leer trokken tegen de Spaanse regering en het gerecht, letterlijk geruggesteund door de vervolgde politici, parlementsleden en lokale politici, kondigden ze aan dat de tijd aanbreekt dat er permanent zal moeten worden gemobiliseerd. Het past in elk geval in het escalerende scenario van confrontaties tussen de Spaanse en Catalaanse politiek.

Het komende jaar zal beslissend worden voor de Catalaanse en Spaanse politiek. De Catalaanse regering houdt voet bij stuk en wil het stappenplan naar onafhankelijkheid volgen. Terzelfdertijd houdt de Spaanse regering vast aan het grondwettelijk status quo en het gerechtelijk vervolgen van elke politicus die niet binnen de lijnen wil kleuren. 2017 wordt het jaar waarin we zullen zien wie de krachtmeting zal winnen.

Dit artikel kadert in het project ‘Soevereiniteitsbewegingen in Europa’ dat tot stand komt met de steun van de Vlaamse overheid.

Foto: de betoging op 13/11/2016 in Barcelona. (c) Assemblea Nacional Catalana