‘Meer van het regeerakkoord moet in CD&V-programma’

Er is opluchting dat CD&V erbij is, maar er zijn ook opmerkingen. Een partij op zoek naar zichzelf is niet unaniem. Al geeft een score van 86% voor het akkoord misschien toch weer aan dat de partij nog over een ‘kritische’ massa’ beschikt.

Oranje

Oranje is de steunkleur. Oranje jassen bij medewerkers, oranje lanyards, dikke oranje bestekmapjes met een dik pak papier, op de tafeltjes CD&V-bierviltjes — tot en met oranje belichting in de grote zaal. Een gemengd jong en oud publiek dat elkaar begroet en in groepjes druk staat te praten. Vaak met de samenvatting van het regeerakkoord in de hand. De CD&V verzamelt.

Niet elk CD&V-lid dat naar het toetredingscongres is afgezakt, zo’n 600 aanwezigen, is even enthousiast. Een man met het volledige regeerakkoord voor zich op het aperitieftafeltje is kritisch. De afschaffing van de woonbonus, ‘dat hoort niet voor een gezinspartij’. Hij noemt zichzelf ‘ACW’er en vakbondsman’.

Dik regeerakkoord

Bij gebrek aan tijd om het regeerakkoord te lezen is de media de belangrijkste bron van informatie. Alhoewel. Plaatselijk waren er in de loop van de dag vergaderingen waar het congres werd voorbereid. Er werd uitleg gegeven, vragen gesteld en opmerkingen geformuleerd. Hier en daar werden hoofdstukken onderling verdeeld zodat samen toch een groot stuk gelezen was.

Maar het uiteindelijk stemgedrag houden de meesten toch nog even voor zich. Ze wachten af wat er te gebeuren staat. Al viel dat uiteindelijk mee dus, met die gezonde 86%. Maar ook op het toetredingscongres blijkt dat de jongste verkiezingsnederlaag nog niet verteerd is.

Moedige midden

De CD&V is een brede partij, al staat dat al even onder druk. Sinds de doorbraak van ex-kartelpartner N-VA is de CD&V op zoek naar zichzelf. Ze ligt politiek niet meer in het midden van het bed en is electoraal fel gekrompen. De voormalige staatsdragende volkspartij wil in het midden blijven. ‘Wij hebben altijd het evenwicht gezocht, de realiteit is niet wit of zwart, het is sexy om het evenwicht te zoeken, het moedige midden.’ zei Hilde Crevits als antwoord op de vragen van de leden op het congres.  Maar welk evenwicht, welk midden? In de regering-Michel probeerde de partij zich te profileren als het linkse geweten van de regering. De partij helde over naar beweging.net en de vakbondskant.

Dat gaf de N-VA de kans om CD&V weg te zetten als de remmende factor van de regering. Met een pijnlijk beeld dat blijft hangen. Ze trapten niet mee, maar zaten op de bagagedrager met de voet tegen de band of de vloer. Ballast.

‘Over de flanken spelen’

Als dank voor die houding kwam voor de verkiezingen van 26 mei 2019 dan nog de oproep van de die travaillistische kant van de beweging om niet te stemmen voor partijen van de Zweedse regering. Deksel op de neus. ‘Het is in de beweging en in de vakbond niet meer zoals vroeger meneer’ zegt mijn gesprekspartner. Hij bedoelt dat niet iedereen daar nog plichtsgetrouw CD&V stemt.

CD&V is altijd een partij geweest met vleugels. ‘We moeten onze flanken meer uitspelen en minder door het midden gaan,’ drukt iemand het in voetbaltermen uit. De rechtse en Vlaamse vleugel is na de opkomst van N-VA onder de radar gedoken. Quasi verdwenen. Al is dat volgens sommigen maar schijn. ‘Ze zijn er nog in de partij, de rechtsen en conservatieven. Ook bij de jongeren, de oud-KVHV’ers bijvoorbeeld.’ Dit regeerakkoord doet hen dromen. Net zoals de uitslag van de christendemocraten in Oostenrijk.

Zonder CD&V?

Ondertussen is de CD&V er als zwalpende partij toch in geslaagd opnieuw vijf jaar in de Vlaamse meerderheid te zitten. En dan ga je op zoek naar de CD&V-accenten in het partijprogramma. En die zijn moeilijk te vinden. ‘CD&V heeft veel ingezet op het behoud van de provincies en het afhouden van verplichte fusies,’ zegt een onderhandelaar van een andere partij.

Dat maakt het voor CD&V moeilijk om pluimen op de hoed te steken. Want belangrijker dan wat er in het regeerakkoord staat, heeft CD&V meer verdienste aan wat er niet in staat. Dat was duidelijk te horen tussen de lijnen in de slot-toespraak van Wouter Beke op het toetredingscongres. Beke stelde telkens de vraag aan de leden ‘Wie gelooft dat dit zo zou zijn zonder de CD&V’?  Hij legde heel veel nadruk op de ‘eerste mandatarissen’, de lokale mandatarissen. Hun nabijheid lokaal moet de kloof tussen de politiek en de burger dichten. ‘Dit is de beste regering in 25 jaar voor de lokale besturen, met 1 miljoen euro groei in de komende vijf jaar.’ Het is duidelijk waar de machtsbasis van de CD&V vandaag ligt, lokaal.

Rechten en plichten

Opvallend is ook hoe de ‘rechten en plichten’ telkens terug kwamen. Beke: ‘De rechten en plichten zijn opnieuw in evenwicht. Wie gelooft dat dit op dezelfde manier zo zou zijn zonder CD&V?’ Ook Hendrik Bogaert verwees daar naar voor het congres: ‘rechten en plichten is altijd een CD&V verhaal geweest dat is te veel ondergesneeuwd geraakt, ik ben tevreden dat het nu opnieuw naar boven komt.’

‘Als meer van dit akkoord in ons programma stond, zou de uitslag er anders hebben uitgezien denk ik. ‘ Het zelfvertrouwen van de rechterflank groeit. De voorzittersverkiezingen zullen in de eerste plaats een debat zijn over de richting die de CD&V moet inslaan in het herverkavelde Vlaamse en Belgische politieke landschap. ‘Iedereen ziet toch dat het grootste deel van de stemmen niet bij sp.a of Groen kan gehaald worden? Op links valt niet veel winst te boeken. Dan is het duidelijk welke richting we uit moeten.’

Met Hilde Crevits, Wouter Beke en Benjamin Dalle als ministers, twee kopstukken en een nieuwkomer — een intern kopstuk zeg maar — zet de partij zwaargewichten in de regering. Maar ook, het veld ligt open voor de voorzittersverkiezing. Benieuwd of de ruk naar rechts echt is ingezet.