CD&V wil dat alle Belgische kernreactoren langer open kunnen blijven, te beginnen met Doel 4 en Tihange 3. Ook wil de regeringspartij dat er tegen 2045 extra kernreactoren bij komen. Dat blijkt uit een studiedag van de partij, net voor de kerstvakantie. 

Verstandig groen heet de energievisie van CD&V. Die kwam tot stand tijdens een studiedag midden december met enkele Vlaamse energiespecialisten zoals Joannes Laveyne van de Universiteit Gent, Koen Decourt van Energyville en Eric van Walle van het Studiecentrum voor Kernenergie SCK in Mol.

De nieuwe visie gaat niet alleen over kernenergie. CD&V acht het noodzakelijk om te blijven investeren in voldoende hernieuwbare energie uit windmolens en zonnepanelen. De partij blijft achter de ‘net zero’-gedachte staan: nul procent uitstoot van broeikasgassen tegen 2050. Maar de christendemocraten kiezen er nu duidelijk voor om kernenergie een belangrijke rol te blijven toekennen in de Belgische energieproductie, naast hernieuwbare energiebronnen.

De timing is opmerkelijk, gezien het non-akkoord van de Vivaldiregering en Engie, dat opnieuw geen duidelijke langetermijnvisie op kernenergie bevat.

Kernreactoren langer open

Het blijft dus de vraag hoezeer de nieuwe CD&V-visie aansluit op de plannen van de andere Vivaldi-regeringspartijen. Een energieminister als Tinne Van der Straeten (Groen) die onderhandelt met Engie over de levensduurverlenging van twee kernreactoren (Doel 4 en Tihange 3, red.), is namelijk iets helemaal anders dan een CD&V die wil laten onderzoeken of alle kernreactoren kunnen worden verlengd.

Dat bevestigen ook Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne en federaal parlementslid Leen Dierick, allebei voor hun partij bezig met het energiedossier, aan Doorbraak. Voor hen moet er een analyse van het potentieel van alle bestaande Belgische reactoren komen. Ook de kernreactoren die nu dicht zijn of volgende maand sluiten.

Robrecht Bothuyne: ‘Er is nog nooit een goede analyse gemaakt van wat er zou gebeuren als de levensduur van meer dan twee reactoren wordt verlengd. Dat zou toch moeten. We mogen niet te lang dralen. Alle opties moeten worden bekeken, samen met uitbater Engie. Hoe kunnen we de kernreactoren nog structureel gebruiken? Dat zijn vragen waarop we nu geen antwoord hebben. Daar moeten we in 2023 werk van maken.’

Leen Dierick: ‘Onze nieuwe energievisie moet stabiliteit creëren waar die nu ontbreekt. Ze is eerder een langetermijnvisie tegen 2050 om over de partijgrenzen heen samen te werken. Op korte termijn willen we dat Doel 4 en Tihange 3 twintig jaar langer open blijven, geen tien. Dat is noodzakelijk om onze energie-onafhankelijkheid te blijven garanderen.’

Binnen de federale meerderheid werkt MR-kamerlid Marie-Christine Marghem aan een wetsvoorstel dat de kernuitstap moet terugschroeven. Ondersteunen jullie dat voorstel?

Leen Dierick: ‘Het wetsvoorstel van Marie-Christine Marghem is vooral symbolisch. Ons energievoorstel staat los van wat de regering onderhandelt met Engie. Maar we blijven mikken op een verlenging met twintig jaar. De wet op de kernuitstap moet inderdaad aangepast worden. Zowel voor de verlenging van bestaande centrales als om nieuwe nucleaire technologie kansen te geven. Daar hebben we al een wetsvoorstel voor in behandeling in het federale parlement.’

Als jullie zeggen dat er een studie moet komen over de verlenging van alle kernreactoren, dan volstaat het om bijvoorbeeld netbeheerder Elia daar de opdracht toe te geven. Is dat gebeurd?

Robrecht Bothuyne: ‘Elia hoeft niet noodzakelijk een opdracht te krijgen van de regering. We zijn nu zover dat politieke dogma’s sneuvelen. Elke politieke partij heeft zijn standpunt over kernenergie moeten aanpassen, ook de N-VA. In 2015 heeft de N-VA de kernuitstap bevestigd toen zij in de federale regering zaten. We moeten allemaal evolueren in onze standpunten. Onze bevoorrading is niet zo zeker als we jarenlang dachten.’

‘Laat ons het hele plaatje bekijken zonder dogma’s. Of er nu één of vier reactoren blijven werken, dat moet voor ons niet meer de emotionele respons teweegbrengen zoals enkele jaren geleden. Het is tijd dat de ratio terugkeert in onze energiepolitiek.’

Tegen 2040 willen jullie zelfs een nieuwe kleine kerncentrale in België operationeel hebben – een Small Modular Reactor of SMR?

Leen Dierick: ‘Tegen 2040 moet de eerste SMR in werking zijn in België. In 2045 zouden er voor ons zelfs zeven SMR’s moeten komen in België. Maar daar is vooral een hernieuwde samenwerking op Europees niveau voor nodig. Het zou goed zijn als op hetzelfde moment in Europa overal hetzelfde type SMR in gebruik zou genomen worden.’

Robrecht Bothuyne: ‘Daarmee gaan we terug naar het begin van de Europese Gemeenschap in de jaren ’50. Wereldwijd wordt er opnieuw geïnvesteerd in kernenergie. Tegen 2045 zou een goede generatie SMR feilloos moeten kunnen functioneren. Dat wil niet zeggen dat er nieuwe grote kerncentrales moeten komen, zoals Doel of Tihange. Ons Belgische kernenergiepark is nog altijd van een hoge kwaliteit. Onze “oude” kerncentrales zijn bijvoorbeeld robuuster dan de Franse. Met SCK in Mol hebben we als land ook nog een strategische troef: dat is namelijk een referentiecentrum in heel Europa. België kan binnen een nieuwe Europese energiewende het voortouw nemen in de ontwikkeling van SMR’s.’

‘Europa wordt nu wakker uit de illusie dat het mogelijk is om energieproductie en economische productie te externaliseren en te liberaliseren. Er komt opnieuw een significante energieproductie op dit continent. Dat is de toekomst.’