Conner Rousseau en het racisme

Links ziet in onze maatschappij overal ‘racisme’ en rechts ziet overal ‘victimisme’. Zijn de Vlamingen te vijandig tegen nieuwkomers, of voelen de nieuwkomers zich te gemakkelijk beledigd en benadeeld? De twee houdingen komen voor, maar wat het meeste voorkomt en het zwaarste doorweegt, dat is een andere kwestie. Geef een hele compagnie of zelfs bataljon sociologen enkele jaren de tijd om dat met enquêtes, praktijktesten en statistieken uit te zoeken en we zullen het nog altijd niet met zekerheid weten (Zie echter hier en hier en hier). En om te weten wat nu het éérste kwam, zou nog een pelotonnetje filosofen nodig zijn die zich ingelezen hebben in het kip-ei-vraagstuk.

Rechtevenredig

Gelukkig zijn er een aantal waarheden die we a priori mogen aannemen. We mogen aannemen dat racisme kan bestaan zonder victimisme, en victimisme zonder racisme, maar áls ze samen bestaan, zullen ze elkaar aanwakkeren. Als een nieuwkomer bij elke sollicitatie geweigerd wordt — racisme —  zal hij verongelijkt terugplooien op een vervangingsinkomen — victimisme — en daarmee het vooroordeel voeden dat vreemdelingen lui zijn — racisme.

En omgekeerd werkt het ook. Als het racisme afneemt, zal ook het victimisme afnemen, en daarna weer het racisme, enzovoort. Omdat er zoveel meer meespeelt, kunnen er ook averechtse effecten optreden, maar ceteris paribus moet de stijging of daling op langere termijn rechtevenredig zijn.

Niemand doet het in je plaats

De tweede waarheid is deze. Racisme en victimisme zijn twee menselijke reflexen die je nogal moeilijk weg krijgt, en je kunt dat alleen doen bij jezelf en in je eigen omgeving. Iemand anders kan dat moeilijk in je plaats doen. Als er dus iets moet gebeuren aan het racisme van de modale Vlaming, dan zal dat van de modale Vlaming moeten komen, en als er iets moet gebeuren aan het victimisme van de modale vreemdeling, dan zal dat van de modale vreemdeling moeten komen.

C-attest

Die laatste kan daarvoor in de leer gaan bij Conner Rousseau. In het vijfde jaar van het middelbaar kreeg Conner een c-attest en moest hij zijn jaar overdoen. Conner was, zou je kunnen zeggen, een slachtoffer van ons onderwijssysteem. Zijn verongelijkte woede over zoveel onrecht, moet grenzeloos zijn geweest, en hij had de muren van zijn school kunnen besmeuren met verf, of de ruiten ervan ingooien, of de auto van de directeur in brand steken.

Maar Conner deed het anders. ‘Ik ben het systeem beginnen te kloten door in alles keihard mijn best te doen. Ik wou tonen dat ik het wél kon. Was ik niet blijven zitten, dan was ik nu geen voorzitter. Dat is in mijn korte leven het beste wat mij overkomen is.’ Conner heeft, met andere woorden, het meritocratische model omarmd.

Emancipatie

Het gemiddelde gezinsinkomen van de nieuwkomers in ons land is gemiddeld een stuk lager dan dat van de autochtonen. Dat is voor hen geen prettige situatie en het komt, als je wil, door het systeem. Het beste dat de nieuwkomers dus kunnen doen, is het systeem massaal te kloten op de manier die Conner hen heeft voorgedaan. Niet met verf, stenen of brandbommen, en niet door de vervangingsinkomens op te zoeken, maar door te tonen dat ze het wél kunnen, in het onderwijs en op de arbeidsmarkt.

Het is geen wondermedicijn. Het zal niet vanzelf gaan. Er zullen generaties nodig zijn. Ook is het niet eerlijk dat die nieuwkomers méér inspanningen moeten doen dan anderen om éven ver te geraken. Maar dat hoort nu eenmaal bij elke emancipatiebeweging. De arbeiderskinderen die in de jaren zestig medicijnen gingen studeren hadden het ook moeilijker dan kinderen uit artsenfamilies.

De Conner-methode zal niet alle problemen oplossen. Er zullen nog altijd blanke racisten zijn. En sommigen nieuwkomers zullen ook na een geslaagde carrière en in een mooi huis zichzelf slachtoffer blijven voelen of noemen. Maar ze zullen het ten minste niet meer zijn.