Cypriotische leiders falen

Cyprus werd verdeeld na een Turkse invasie in 1974 naar aanleiding van een korte Grieks geïnspireerde coup. Sedertdien is het eiland verdeeld in een Turks-Cypriotisch en een Grieks-Cypriotisch deel. De Turkse republiek van Noord–Cyprus wordt alleen erkend door Turkije. De EU-lidstaat republiek Cyprus wordt door Turkije niet erkend. Dit is een belangrijk struikelblok bij de onderhandelingen over de toetreding van Turkije tot de unie.

De republiek Cyprus kent een hoger welvaartsniveau en de bevolking is overwegend Grieks-orthodox. Noord-Cyprus heeft een veel kleinere bevolking en heeft slechts economische banden met Turkije. De Noord-Cyprioten zijn vrijwel uitsluitend soennitische moslims zoals de meeste Turken.

Sinds mei 2015 voerden president Anastasiades en de leider van Turks-Cyprus, Mustafa Akinci, onderhandelingen met het oog op een herenigd federaal Cyprus. Beiden leken goed met elkaar te kunnen opschieten. Tussen hun vele vergaderingen door vonden ze de voorbije maanden regelmatig tijd om samen door de straten van de gedeelde hoofdstad Nicosia te slenteren. Op 1 januari 2016 hadden zij zich al gericht tot alle Cyprioten in een gemeenschappelijke nieuwjaarstoespraak waaruit hun streven naar een federatie duidelijk was.

Zij hielden de secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon geregeld van hun besprekingen op de hoogte. Deze maand zijn de onderhandelingen voortgezet in Zwitserland in aanwezigheid van de VN-gezant voor Cyprus Espen Barth Eide. Na twee dagen zijn hun gesprekken echter op 21 november afgesprongen. Een van de voornaamste redenen was kennelijk dat zowel de republiek Cyprus als Griekenland af wilden van de status die Griekenland, Turkije en het VK sinds 1960 als garanten van de Cypriotische onafhankelijkheid hebben. Turkije wil die status echter behouden en een troepenmacht van 40.000 man in het noorden legeren. Voor de republiek was die eis onbespreekbaar. Secretaris-generaal Ban Ki-moon werd onmiddellijk op de hoogte gebracht. De VN-verklaring na het falen van de onderhandelingen doet vermoeden dat het om een definitieve breuk gaat.

Dit artikel kadert in het project ‘Soevereiniteitsbewegingen in Europa’ dat tot stand komt met de steun van de Vlaamse overheid. 

Foto: Turks-Cyprus-leider Mustafa Akinci (L), Grieks-Cyprus-leider Nicos Anastasiades (R) en VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon (midden) (c) Reporters