JavaScript is required for this website to work.
Communautair

Daar is de Communauté Métropolitaine weer

Zal N-VA trouw zesde staatshervorming uitvoeren?

Bart Maddens13/6/2014Leestijd 3 minuten

N-VA en FDF zitten eigenlijk in een vergelijkbare situatie. Allebei hebben ze zich radicaal verzet tegen de zesde staatshervorming. Maar allebei zullen ze die nu moeten helpen uitvoeren. FDF heeft in Brussel de uitvoering van de Hoofdstedelijke Gemeenschap op de agenda gezet. Zal een door N-VA geleide Vlaamse regering daarin meestappen?

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Wat een vaudeville was me dat in Brussel. Eerst spraken CD&V en Open Vld een heuse banbliksem uit over de deelname van het FDF aan de Brusselse regering. Dat was een verrassend radicale démarche, zeker als je weet dat het FDF in de periode 1989-2004 constant deel uitmaakte van de Brusselse regering. Zelfs Vic Anciaux (Volksunie) zag er van 1989 tot 1997 geen graten in om met het FDF te regeren. Vreemd genoeg reageerden de Franstaligen nogal schouderophalend op die Vlaamse ‘provocatie’. Alsof ze op voorhand wisten dat het maar een losse flodder was. En inderdaad: nog geen week later vielen Open Vld, CD&V en FDF elkaar in de armen, alsof er niets was gebeurd. 

De Vlaamse partijen hadden de garantie gekregen dat het FDF het ‘communautaire gehakketak’ (om de woorden van Guy Vanhengel te gebruiken) achterwege zou laten. Concreet werd er een principeakkoord bereikt over vier punten. Ten eerste engageert iedereen zich ertoe om de zesde staatshervorming loyaal uit te voeren. Ten tweede belooft elke partij om een aantal door de vorige regering op stapel gezette grote projecten (waaronder het NEO-project annex Stade National op de Heizel) niet ter discussie te stellen. Ten derde zullen de taalevenwichten in Brussel worden gerespecteerd. 

Maar er was nog een vierde punt waar de Vlaamse partijen minder mee te koop liepen. Le Soir (12 juni): ‘Le prochain gouvernement cherchera tous les moyens d’exploiter au mieux la Communauté Métropolitaine, notamment en matière de mobilité et d’emploi’. Tiens, waarom duikt de Communauté Métropolitaine hier ineens op? Was dat de tegenprestatie van de Vlaamse partijen in ruil voor de belofte van het FDF om niet moeilijk te doen over de rechten van de Brusselse Vlamingen? Was dat de voorwaarde van het FDF om de uitvoering van de zesde staatshervorming niet te boycotten? Want het betreft hier één van de weinige realisaties van de staatshervorming die het FDF wel ziet zitten: de ‘désenclavement’ van Brussel via de Hoofdstedelijke Gemeenschap.

Wellicht was het niet enkel het FDF dat dit dossier op tafel heeft gegooid. Bij de Franstaligen partijen bestaat al langer de vrees dat dit luik van de zesde staatshervorming dode letter zal blijven. Voorlopig bestaat die Hoofdstedelijke Gemeenschap enkel op papier, zij het wel op stevig papier. Want de oprichting gebeurde via een bijzondere wet, en kan dus niet meer ongedaan worden gemaakt zonder het akkoord van de Franstaligen. Maar die bijzondere wet is extreem vaag. Er wordt niet bepaald uit welke organen de Hoofdstedelijke Gemeenschap zal bestaan, wie daarin zal zetelen, of de instelling rechtspersoonlijkheid zal hebben, enzovoort. Dit alles moet worden geregeld in een samenwerkingsakkoord tussen de drie gewesten.

De vermelding van de Communauté Métropitaine in het akkoord wijst erop dat de Brusselse regering (inbegrepen de drie Vlaamse partijen) hier snel werk van wil maken. Bovendien lijkt men erop uit om de bevoegdheden van de Communauté zeer ruim in te vullen. In de bijzondere wet is enkel sprake van overleg over ‘gewestaangelegenheden die meerdere gewesten aanbelangen, in het bijzonder mobiliteit, verkeersveiligheid en de wegenwerken vanuit, naar en rond Brussel.’ Maar daar wil men nu blijkbaar (op vraag van het FDF?) ook tewerkstelling aan toevoegen. 

Ondanks het feit dat de betrokken bijzondere wet al van kracht is sinds eind augustus 2012 maakte de Vlaamse regering nog geen aanstalten om werk te maken van die samenwerkingsovereenkomst. De officiële uitleg hiervoor was dat men wou wachten op de uitkomst van een annulatieberoep bij het Grondwettelijk Hof. Begin mei viel dit verdict en de bijzondere wet werd niet vernietigd. Daarmee ligt de hete aardappel bij de nieuwe Vlaamse regering. Je kunt je moeilijk voorstellen dat een door de N-VA gedomineerde Vlaamse regering een samenwerkingsakkoord zou afsluiten waardoor de Communauté Métropolitaine in werking wordt gesteld. Maar die Communauté was wel een belangrijke trofee van de Franstaligen. Als de N-VA daar nu een stokje voor steekt, dan zouden die op hun beurt moeilijk kunnen doen over de 25 andere samenwerkingsakkoorden die moeten worden afgesloten om de bevoegdheidsoverdrachten operationeel te maken. 

N-VA en FDF zitten eigenlijk in een vergelijkbare situatie. Allebei hebben ze zich radicaal verzet tegen de zesde staatshervorming. Maar allebei zullen ze die nu moeten helpen uitvoeren. De problemen waarvoor ze tevergeefs hebben gewaarschuwd, zullen ze nu zelf moeten oplossen. De traditionele partijen hebben hierover hun twijfels. Ze beseffen immers maar al te goed welk een krakkemikkige constructie de zesde staatshervorming is, en hoeveel ‘goede wil’ er nodig zal zijn om dat ding te doen landen. In Brussel is het probleem nu opgelost door hierover een soort pre-formatieakkoord af te sluiten met het FDF. In Vlaanderen was dat niet het geval. Maar het zou niet verbazen mocht de N-VA achter de schermen een soortgelijke dure eed hebben moeten zweren : ‘Wij beloven plechtig de zesde staatshervorming trouw uit te voeren.’ 

Categorieën

Bart Maddens (1963) is germanist en politieke wetenschapper. Als student was hij actief in het KVHV van Leuven en in de Volksunie-Jongeren. In de jaren 1990 was hij lid en bestuurder van het IJzerbedevaartcomité. Vandaag publiceert hij regelmatig opiniestukken over de Vlaamse Beweging en de staatshervorming. Hij is auteur van onder meer 'Omfloerst separatisme. Van de vijf resoluties tot de Maddens-strategie'. 

Commentaren en reacties