De Blauwe Bullebak van de Rode Keizer

Het plan van de Oostendse oppositie was eenvoudig: de meerderheid in verlegenheid brengen door de schijnwerpers te richten op de pijnlijke koehandel die gepaard ging met de lokale machtsgreep van Johan Vande Lanotte. Een speciale gemeenteraad moest extra aandacht genereren voor de schimmige deals die blijkbaar gangbaar zijn in Oostende. Idealiter zou Vande Lanotte zich tijdens de zitting laten ontmaskeren als een brutale machtswellusteling. 

Viel dat even tegen. In zijn tussenkomst bleef Vande Lanotte uiterst beheerst, minzaam en zelfs inhoudelijk. Hij fietste gezwind rond de kritische vragen heen en verloor geen moment zijn kalmte. Iemand die Vande Lanotte voor het eerst zag, zou in hem een redelijke mens kunnen zien. De Keizer van Oostende gunde de oppositie niet één bruikbaar beeld of citaat. Dat in schril contrast met de voorzitter van de gemeenteraad, tevens federaal staatssecretaris: Bart Tommelein. 

Al wie voorheen een redelijk minzaam man had gezien in Bart Tommelein verloor maandagavond elke illusie. Tommelein leidde de raadszitting als een boerse bullebak. Laat de oppositie niet uitspreken (maar eist zelf wel niet onderbroken te worden). Toont geen enkel respect voor mederaadsleden (maar eist zelf wel meer respect). Daagt uit, treitert, maakt verdacht, valt persoonlijk aan (maar hangt zelf het grootste slachtoffer uit). De soms hallucinante zitting is ondertussen online te bekijken. Opgelet: niet voor gevoelige kijkers. 

Het is behoorlijk ontluisterend om de Kampioen van de Transparantie, de Schrik van Facebook, zo agressief te zien schermen met rigide interpretaties van kleine lettertjes. Tommelein bleef zich met aan wanhoop grenzende koppigheid verstoppen achter artikel 59, paragraaf 1 van het Gemeentedecreet van 15 juli 2005 en artikel 26.1 van het Huishoudelijk Reglement van de Gemeenteraad van Oostende. Allemaal om vol te houden dat de gemeenteraad zich niet te moeien had met een burgemeesterswissel, en vooral moest zwijgen over alles wat buiten de beperkte bevoegdheid van de raad viel. Alsof Tommelein nooit voorstander is geweest van een rechtstreekse verkiezing van de burgemeester. Alsof hij geen druppel liberaal bloed in de aderen heeft. 

Zelfs wanneer Tommelein strikt technisch en juridisch een punt had, en zelfs als hij echt dacht dat hij gewoon ‘neutraal’ was, dan nog heeft de voorzitter van de Oostendse gemeenteraad een mal figuur geslagen. Tommelein leek wel een gefrustreerde schoolmeester, wiens ‘jongetjes’ maar niet wouden begrijpen dat ze moesten zwijgen over mijnheer de directeur – die als een sfinx toekeek, maar ongetwijfeld in zijn vuistje moest lachen. Groen-raadslid Wouter De Vriendt , die overigens de hele tijd rustig bleef, haalde zelfs een (voor een ecologist) groot verwijt boven: ‘Ik heb bijna heimwee naar Siegfried Bracke, die het nooit zo ver zoekt.’

Het snoeven en snauwen van Tommelein heeft één voordeel: het maakt duidelijk dat het politiek probleem in Oostende verder strekt dan Johan Vande Lanotte. Lokale bondgenoten, zoals Bart Tommelein, zitten óók tot over hun oren in de mest van jaren achterkamerpolitiek. Er zijn blijkbaar heel wat potjes die gedekt moeten blijven – ook blauwe potjes. En dat terwijl Oostende met grote moeilijkheden kampt. In 2014 waren er een derde meer faillissementen. Aan het eind van vorig jaar kromp de lokale economie er, terwijl er in Vlaanderen eigenlijk een groei was. De kindarmoede loopt op tot 27,4%, de werkloosheid tot 12%. Wat de burgemeesterswissel daar aan gaat veranderen, blijft onduidelijk. Van Tommelein mocht de vraag niet eens gesteld worden.