De Europese monetaire kaarten

Na de historische verkiezingen van 26 mei jongstleden is alle aandacht gegaan naar de landelijke en gewestelijke uitslagen, alsook naar de mogelijke formaties van de diverse regeringen. Maar op 26 mei hebben in dit federale koninkrijk de kiezers ook de nieuwe leden van het Europees Parlement aangeduid. Deze verkiezing is wat verloren geraakt in de afgelopen campagne, maar er valt op het niveau van de Europese Unie nogal wat te verdelen: er komen een volledig nieuwe Commissie met een nieuwe Voorzitter, een nieuwe Raadsvoorzitter, een lid van de Commissie als nieuwe Hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid, een nieuwe Voorzitter van het Europees Parlement en ook een nieuwe Voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB).

En natuurlijk ook de bestuursfuncties binnen de ECB.

Monetaire zaken

Bij het monetaire beleid van de ECB kunnen veel kritische bemerkingen worden gemaakt. De regels inzake de ECB schrijven voor dat minstens drie van de zes directeurs afkomstig moeten zijn uit de vier belangrijkste eurolanden: Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië. Momenteel hebben deze elk één zetel in het ECB-directiecomité, en dit aangevuld met een Belgisch lid (Peter Praet) en een Luxemburger. Hier kan wel iets bedisseld worden omdat naast de functie van Draghi ook de mandaten van België en Frankrijk verlopen. België zal zijn zetel kwijt zijn en Italië zal geen voorzitter meer zijn. Na de discussies tussen de regering Salvini en de EU over de Italiaanse begroting is het ook niet duidelijk of Italië nog wel een directeursfunctie kan claimen. Maar als Frankrijk en/of Duitsland de opvolgers krijgen van Tusk of Juncker, dan kunnen zij ook moeilijk de ECB gaan leiden.

De geruchtenmolen laat horen dat de Duitser Weber als leider van de EU-Commissie moeilijk ligt bij Macron. Dan maar Barnier, de Brexit-commissaris die een aantal voordelen heeft voor zowel Parijs als Berlijn: Fransman en behoort tot de EVP. Maar dan kan de EVP niet de opvolging van Tusk opeisen. Is dat een probleem voor Merkel? Want als zij de Duitse politiek wil verlaten dan moet ze nu een EU top job opeisen!

De grote jongens

Zoals gezegd moeten er minstens drie van de zes functies in het directiecomité worden ingevuld door de vier grote leden. Aangezien Spanje en Duitsland hun lid behouden, moet er iemand nieuw bijkomen uit Frankrijk en/of Italië. Luxemburg blijft ook zitten. Ook deze puzzel laat zich niet makkelijk leggen.

Eurogroep

Momenteel leidt de Portugese Minister van Financiën Mario Centeno de Eurogroep. Hij is een van de socialistische Ministers in het linkse Portugese kabinet. Daardoor komt ook Portugal niet in aanmerking om iemand naar de ECB-directie te sturen. Bovendien heeft Spanje momenteel het vicevoorzitterschap van deze directie. Het Iberisch gebied is dus al bediend. Uiteraard kunnen de ECB-functies alleen worden opgevuld met personen, afkomstig uit één van de 19 eurolanden. Dat maakt de verdeling van de EU-topfuncties nog wat moeilijker. Ook hebben binnen de EU het noorden en het zuiden een andere visie op het te volgen monetair en budgettair beleid. Dat houdt in dat de nieuwe ECB-voorzitter wellicht uit een noordelijk land moet komen. Wie komt dan in aanmerking? Nederland, Ierland, Oostenrijk of Finland?

Vrouw

Op zijn minst zou één van de Europese topfuncties naar een vrouw moeten gaan. Momenteel is dat Mogherini als Hoge vertegenwoordiger. Die zal zeker niet meer terugkeren en dat omwille van haar politiek verleden rond Matteo Renzi. Salvini zal iemand anders naar de EU-Commissie sturen. Momenteel heeft Duitsland het enige vrouwelijke lid in het directiecomité van de ECB: Sabine Lautenschläger. Als er geen vrouw aan de top van het EP, de Commissie of de Raad komt, dan rest nog de ECB.

Conclusie

Het is de allereerste keer dat de EVP en de socialistische fractie tezamen geen meerderheid hebben in het Europees Parlement. Daarom zal er een akkoord moeten bereikt worden met de liberale fractie, die voortaan door Macron gedomineerd zal worden. Bovendien is de samenstelling van de Raad ook al lang niet meer overheersend christendemocratisch of socialistisch. De Brexit is nog niet beslist en dat houdt dus in dat ook de Britten nog mee aan tafel zitten als volwaardig lid van de Europese Unie. In ieder geval is de ECB een niet onbelangrijk element in de verdeling van de puzzelstukken der macht voor de volgende jaren binnen de Unie.

Het zal eerstdaags duidelijker worden als de kaarten worden gelegd voor het voorzitterschap van het Europees Parlement.