JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

De goede verstaander

Hoe De Wever zijn zin kreeg

Klaas Cobbaut10/10/2014Leestijd 3 minuten

Humor, nederigheid, en dan toch uitzicht op een staatshervorming in 2019. Zo kreeg Bart De Wever een massaal bijgewoond ledencongres moeiteloos achter de regering Michel.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

‘Allez, ik heb het speciaal op de tweede bladzijde laten zetten! Ik had gedacht dat jullie toch tot daar geraakt zouden zijn’. Het toetredingscongres is al uren bezig en even speelt Bart De Wever het typetje BDW: veelgeplaagd, onbegrepen, zuchtend. De vragen over het communautaire blijven komen, en hij heeft het allemaal al eens uitgelegd. Hij leest het dan maar woordelijk voor, uit het regeerakkoord, de tweede bladzijde, het laatste zinnetje: ‘Na afloop van deze legislatuur zal, zoals voorzien door het kiesstelsel en zoals toegestaan door de Grondwet, het aan de kiezers zijn om zich uit te spreken over de verschillende beleidsprojecten‘.

‘We konden niet explicieter zijn’, legt De Wever uit. ‘Anders zouden we elkaar te veel pijn doen. Maar de goede verstaander begrijpt wat hier staat’. De N-VA-voorzitter had in een eerdere tussenkomst over het (gebrek aan een) communautaire aspect al gezegd dat niet alle delen van een regeerakkoord openbaar zijn. Hij had de 2500 congresgangers voorgehouden dat er afspraken waren gemaakt die niet aan papier toevertrouwd konden worden. Afspraken om een staatshervorming na de verkiezingen van 2019 niet te blokkeren. De Wever spreekt het vermaledijde getal ‘195’ niet uit, maar hij zegt wel: ‘Er zijn afspraken met de vier partners, buiten het regeerakkoord. Als er in 2019 uit 1 van de 2 gemeenschappen een sterk signaal komt voor een communautaire hervorming, dan mag geen enkele wettelijke bepaling ons daarvan weerhouden’. En nog: ‘Het is heus geen toeval dat het woordje “Grondwet” daar staat’. Tegen dan zijn alle 2500 aanwezigen goede verstaanders geworden: er is dus toch een afspraak om alle mogelijkheden voor 2019 open te houden. 

Vertrouwen & Avontuur

Als er rond 23u00 gestemd moet worden, blijft de schande van de volstrekte unanimiteit N-VA gespaard. Maar veel scheelt het toch niet. Slechts enkele tegenstemmers en een handvol onthouders gaan in tegen de grote gele massa die de partijtop en de regering Michel het vertrouwen geeft. Die enorme steun, veel ruimer dan de vereiste twee derde, was het resultaat van een slimme aanpak. De Wever werd als troefkaart achter de hand gehouden: de onderhandelingen werden toegelicht door andere onderhandelaars. Pas helemaal op het einde, na de laatste slides, kwam De Wever tussen over de enige punten die echt moeilijk lagen voor de achterban: het communautaire en Arco. 

Over Arco wil De Wever niet veel kwijt. Er is afgesproken om ook tegen de partijcongressen discreet te zijn en het moet ook allemaal nog juridisch afgetoetst worden. De voorzitter geeft grif toe dat het ‘geen mooi verhaal is’, maar noemt de regeling ‘verdedigbaar’. Omdat het gaat om 40% van het inlegbedrag – niet meer. En ook omdat ‘diegenen die dit hebben veroorzaakt’ hun bijdrage moeten leveren. De Wever plakt er geen bedrag op, maar spreekt over ’tientallen miljoenen’. De goede verstaander merkt tussen de lijntjes op dat De Wever niet expliciet zegt dat Beweging.net (het vroegere ACW) die tientallen miljoenen zal moeten ophoesten. De Wever verwijst terloops wel naar Belfius, wat erop kan wijzen dat niet Beweging.net, maar wel de grootbank zal moeten bloeden voor Arco. 

Over het communautaire blijft De Wever ook voorzichtig – maar de vragen blijven komen, ook wanneer de voorzitter het al een paar keer toegelicht heeft. Uiteindelijk wordt het plaatje wel duidelijk: er is een herenakkoord om in 2019 alle opties open te houden, zodat het inderdaad de kiezer zal zijn die beslist of er al in 2019 een zevende staatshervorming komt. Enkele vraagstellers blijven kritisch: kunnen we de coalitiepartners, in het bijzonder de vileine christendemocraten, wel vertrouwen? Zullen zij hun belofte in 2019 nakomen? ‘Je kan niemand vertrouwen behalve jezelf’, stelt De Wever. ‘Ook voor ons is dit een avontuur’. 

Bart de VVB’er

De Wever beschikt over de kracht van de authenticiteit en hij slaagt erin om ook veel kritische congresgangers te overtuigen van zijn oprechtheid. Achteraf geven heel wat congresgangers toe dat ze van een ‘neen’ of ‘onthouding’ tijdens het congres geëvolueerd zijn naar een ‘ja’. Wanneer een van de vraagstellers verwijst naar ‘het verleden’ van Jan Jambon bij de VVB, neemt ook De Wever het woord: ‘Ik heb zelf ook een verleden, en ik denk ook een heden én een toekomst binnen de Vlaamse Beweging. Ja, zelfs de Vlaamse Volksbeweging’. Hier en daar beginnen enkele (oudere) aanwezigen spontaan te applaudiseren. 

Bart De Wever heeft alles uit de kast gehaald om het historische toetredingscongres van de N-VA helemaal naar zich toe te trekken. Hij is daarin geslaagd door (zelfrelativerende) grapjes te maken als het kon, zich nederig te tonen als het moest en uit te pakken met discrete afspraken als het nodig was. De sfeer van de grote dagen hing in de Lotto Arena, en de zaal volgde haar voorzitter richting avontuur. Bij veel congresgangers zal echter ook de opmerking van een kritische vraagsteller nazinderen: ‘In de Belgische politiek is maar al te vaak gebleken dat beloftes nog minder waard zijn dan het papier waarop ze in dit geval niet eens geschreven staan. We hebben geen garanties’. Afspraak in 2019.

Klaas Cobbaut (1979) is ambtenaar. Hij heeft weleens gehoord dat zijn thuisstad Aalst niet de mooiste plek ter wereld is, maar dat doet hij af als laster van jaloerse kwatongen. Vanuit zijn ajuinenstad overschouwt hij lokale en vaderlandse politiek.

Commentaren en reacties