De realiteit wenkt: de EU is geen natie

De kromme Europese sirtaki rond het Griekse schiereiland is een bevreemdend schouwspel. Traag en loom trok het zich op gang om uiteindelijk deadline na deadline het tempo op te drijven en de Grieken uiteindelijk onder curatele te plaatsen.

Dat de Griekse bevolking vooral door het eigen wanbeleid kopje onder wordt geduwd door de stramme Duitsers zet heel wat commentatoren in vuur en vlam. Plots zijn de oude vooroordelen terug: het verdrag van Versailles, snorretjes, pickelhaubes en swastika’s worden kriskras door elkaar naar boven gehaald. De reactie tegen het EU-akkoord lijkt vooral te zijn ingegeven door ouderwetse Duitslandhaat.

Gij zult gehoorzamen!

Wat mij meer verontwaardigt dan de Duitse en Finse – de Suomi werkten altijd graag mee met onze oosterburen – houding is de machtsgreep van de EU-elite over de Griekse natie. Als een soort wingewest wordt Hellas onder direct bestuur van Brussel geplaatst. Dat is heel verontrustend, maar niet verrassend. Het is een verlengstuk van de wijze hoe de EU de stem van het Ierse volk in 2001 en 2008, het Franse en het Nederlandse volk in 2005 behandelde: ‘gij zult gehoorzamen!’.  Maar de verontwaardigde stemmen die nu op de barricaden kruipen, klonken op dat moment stil. Toen de Britse liberaal Andrew Duff in 2005 het woord nam in het EU-parlement omschreef hij de neen-stemmers van de referenda als ‘an odd bunch of racists, xenophobes, nationalists, communists, the disappointed centre left, and the generally pissed off’. Op dat moment klonk er bitter weinig ontstemming over diens woorden. De democratie had gesproken en dat was niet goed. Guy Verhofstadt had het niet beter kunnen zeggen.

Toen enkele maanden geleden de Britse premier David Cameron aankondigde dat hij voor zijn land de voorwaarden van het EU-lidmaatschap wilde heronderhandelen, haalde zowat iedereen de schouders op en ving hij zowat in heel Europa bot. ’t Zijn weer die Britten. Nochtans heeft de man een punt. Het Griekse debacle toont aan dat de EU anders moet. De mooie droom van de vredevolle Unie dreigt immers te verworden tot een machtsgeile moloch die werkt aan de ontbinding van de nationale staten.

Links en rechts gemor

In mei 2015 liet John Crombez (sp.a) tijdens een interview met ondergetekende opmerkelijk optekenen dat ‘wanneer de EU geen consensus vindt, de nationale parlementen opnieuw zelf moeten kunnen beslissen.’ Daarmee sluit de linkse voorman zich naadloos aan bij het standpunt van de rechtse Cameron. Derk Jan Eppink verklaarde eerder in Doorbraak: ‘Mocht je in België alles opnieuw centraliseren en de regionale overheden afschaffen, het land zou ophouden te bestaan. Wel, de EU zal ook niet lukken. De werkelijkheid wreekt zich altijd op een ondoordacht ideaal. Er is echt nood aan een hervormingsgezind Vordenken, anders grijpen andere gevaarlijke krachten de overhand.’  De PVDA’er Peter Mertens schreef recent in Knack: ‘Een dictaat dat een soevereine natie wurgt, en dat elke Europese solidariteit voortaan onmogelijk maakt, voorstellen als “een duidelijk engagement voor solidariteit”, je moet het maar durven.’ Links en rechts vinden elkaar om verschillende redenen, de EU drijft hen daartoe.

De oude Europeaan

Kort voor zijn overlijden in 1970 noteerde de oude generaal Charles De Gaulle: ‘Tot welk een diepte van illusies of vooringenomenheid moet men niet afdalen om te geloven dat de naties van Europa, die in de loop der eeuwen met ontelbare inspanningen en smarten zijn gesmeed, elk met haar eigen geografie, geschiedenis, taal, tradities en instellingen, zouden kunnen ophouden zichzelf te zijn om nog slechts één natie te vormen.’ Die diepte werd bereikt en wat blijkt: de EU is geen natie.

De oude Europeaan had gelijk.

© Ironimus – cartoon uit de Süddeutsche Zeitung 6 juli 1962