De roos gedijt niet in de schaduw

Een jaar na de federale en regionale verkiezingen is de sp.a nog altijd niet van de klap bekomen. Wat hun feestjaar had moeten zijn (130 jaar socialisme in België) is een donker annus horribilis geworden, waarvan het licht aan het einde van de tunnel nog niet in het zicht lijkt. De Vlaamse socialisten moeten dringend een richting kiezen, willen ze niet volledig wegkwijnen. Maar daarvoor moeten ze dringend uit de schaduw treden, want een roos heeft zonlicht nodig, ook de socialistische.

Makkelijk zal het niet zijn, er zijn immers verschillende schaduwen waar de sp.a onderuit moet zien te komen. Een eerste, niet onbelangrijke, is die van grote zus PS. Al meteen na de verkiezingen werd duidelijk dat die haar macht niet zomaar uit handen zou geven. Als het federaal niet meer kon, dan toch zeker wel regionaal. Ze verbaasden iedereen, inclusief sp.a, met een snelle coalitievorming met cdH. De Vlaamse broeders moesten hun eigen boontjes maar doppen. Het aloude socialistische motto ‘Samen Sterk’ werd dus even opgeborgen. Laten we aannemen dat de PS dat niet uit kwade wil, maar simpelweg uit zelfbehoud gedaan heeft, dan is er geen enkele reden waarom de sp.a dat ook niet zou kunnen of mogen. Het lossen van de banden met de Waalse zusterpartij om een meer Vlaamse koers te varen, zou de sp.a in elk geval eerder goed dan kwaad doen. Betekent dit dan dat de socialisten nu de nationalistische toer moeten opgaan? Helemaal niet, maar meer aandacht voor de specifieke noden van de Vlaamse burgers zou hen alvast meer relevantie geven.

Het zou hen ook vanonder de schaduw van de groenen halen. Die partij is er wél in geslaagd om haar plaats in de nieuwe politieke realiteit te vinden en voert stevig en met brio oppositie. Daarmee neemt ze alle linkse wind uit de zeilen van de sp.a. De vernederende knieval waarmee de socialisten naar een huwelijk met Groen hengelden en de hooghartige afwijzing daarvan door de laatsten, zegt genoeg over wie tegenwoordig het linkse roer in handen heeft. Als Groen dus de eigen weg wil blijven gaan, moet sp.a daar een eigen verhaal tegenover zetten. Links en sociaal zal niet volstaan, temeer daar ook de PVDA+ met bescheiden maar groeiend succes aan diezelfde koek knabbelt. Een meer Vlaamse insteek zou daar een uitweg kunnen bieden.

Vlaams weerwerk

Zo’n Vlaamse insteek zou zelfs de zelfverklaarde aartsvijand N-VA kunnen van antwoord kunnen dienen. De Vlaams nationalisten laten geen mogelijkheid onbenut om de socialisten in de hoek te drummen. Zelf hebben ze hun nationalisme echter onvoorwaardelijk voor vijf jaar opgeborgen. En hoewel ze wel de mond vol hebben over een ‘warm Vlaanderen waar iedereen zich thuis voelt’, schikt de partij zich steeds meer naar het Belgische establishment. Een radicaal sociaal beleid met een sterk Vlaams karakter, zou de N-VA in het defensief kunnen dringen en zelfs op Vlaams niveau het vuur aan de schenen leggen. Het zou zelfs al een voorsprong geven op het communautaire discours dat N-VA tegen de verkiezingen van 2019 ongetwijfeld weer van onder het stof zal halen.

Moeten de socialisten nu dan voor communautaire heibel zorgen? Helemaal niet. Gewoon streven naar een sterker, socialer en warmer Vlaanderen binnen België, zou al een heel verschil maken. In ieder geval zou de sp.a opnieuw aansluiting kunnen vinden bij de burgers en hun specifieke noden, wensen en verzuchtingen leren kennen. De sp.a moet dus zeker niet het socialisme loslaten maar eerder het regionalisme omarmen. De twee gaan perfect samen. In deze tijden van wild om zich heen grijpende globalisering, TTIP verdragen en wurgende besparingspolitiek is er zeker plaats voor een sociaaldemocratische partij die zich het lot van de eigen burgers aantrekt. En het zou van de Vlaamse socialisten ook de eersten maken die het belang daarvan en de nood eraan begrepen hebben. Anders is het net als socialisten elders in Europa wachten op nieuwe sociale bewegingen en partijen die hen alle licht zullen afpakken en de socialistische roos tot humus zullen doen vergaan.