JavaScript is required for this website to work.
Media

De schepping van de (nieuwe) wereld door het nieuws

Pieter Bauwens7/12/2015Leestijd 4 minuten

Televisienieuws mag niet ‘het nieuws’ brengen zoals redacties dat zien, ze moeten de politiek-correcte geloofsbelijdenis volgen.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Onze media bepalen wat we denken over immigratie. Dat blijkt uit een onderzoek van de Nieuwsmonitor. Die Nieuwsmonitor is geen schimmige club, neen dat  is de nieuwsbrief van het Steunpunt Media. ‘Het Steunpunt Media is een aanspreekpunt en expertisecentrum voor alles wat met nieuws en media te maken heeft. In opdracht van de Vlaamse minister van Media voert het Steunpunt wetenschappelijk onderzoek naar nieuwsberichtgeving en mediawijsheid in Vlaanderen. Het Steunpunt Media maakt deel uit van de steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek van de Vlaamse overheid (2012-2015). De vier Vlaamse universiteiten die onderzoek doen naar nieuws en massamedia zijn partner van het Steunpunt: de KU Leuven, de Universiteit Antwerpen, de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel.’ Het is maar dat u het weet, niet vergeten in wat later komt.

Het Steunpunt Media heeft voor Nieuwsmonitor 26 Het Nieuws (19u00, VTM) en Het Journaal (19u00, VRT één) onderzocht tussen 2003 en 2014. De online samenvatting van dat onderzoek lezen we: ‘VTM bericht negatiever over immigratie dan VRT’. Een quote die de websites naadloos overtikten van een Belgabericht. En waarschijnlijk zullen de onderzoekers daar heel blij om zijn. Wij lazen de samenvatting van het onderzoek in de Nieuwsmonitor en vielen even van onze stoel.

Quod erat demonstrandum

Het onderzoek lijkt een mooi voorbeeld van onderzoekers die hun wereldbeeld bevestigd willen zien door onderzoek dat ze zélf vormgeven. Het is wetenschappelijk perfect mogelijk om na te gaan hoeveel aandacht naar immigratiethema’s gaat in een tv-nieuws. Dat blijkt in de bestudeerde periode bitter weinig te zijn. Migratie komt pas op de 24e plaats van de 31 nieuwsthema’s die de Nieuwsmonitor onderscheidt.De trends op beide zenders zijn verrassend gelijklopend. Een dieptepunt in aandacht voor migratie in het tv-nieuws is 2014. Stilte voor de storm, maar dat is voor een ander onderzoek.

Waar het de onderzoekers om te doen is, is dubbel: aantonen dat het nieuws over migratie hoofdzakelijk negatief is, én dat het de publieke opinie beïnvloedt in haar denken over het thema migratie-als-een-probleem.

Het eerste punt wordt snel gemaakt. Er is amper ‘positief’ nieuws over migratie, migranten of cultureel-etnische minderheden. Zo’n lijstje over de kwaliteiten van nieuwsitems is natuurlijk altijd een interpretatie, maar op zich niet onmogelijk. Volgens Nieuwsmonitor berichten VTM en VRT overwegend negatief over immigratie. Maar gemiddeld was de positieve immigratieberichtgeving met acht procent van de berichten op VRT bijna dubbel zo hoog als op VTM met vier procent. Is daar een reden voor? De onderzoekers zien er wel een: ‘Dit zou kunnen impliceren dat beleidsinitiatieven genomen door de VRT hun vruchten afwerpen, zoals het diversiteitscharter dat het engagement van de openbare omroep vastlegt om op evenwichtige wijze te berichten over verschillende minderheidsgroepen in de samenleving. Wel is er op beide zenders weinig positieve berichtgeving, en de verschillen blijven al bij al beperkt.’ Uit ‘hun vruchten afwerpen’ blijkt duidelijk de neutraliteit van de onderzoekers in dit onderzoek.

Eens bewezen is dat de tv-zenders, met lichte bescherming voor de favoriete openbare omroep, vooral negatief berichten, kan de tweede stelling hard gemaakt worden: anti-immigratiehouding komt door de berichten op het tv-nieuws. Dat doen de onderzoekers door de percentages van de Belgen die migratie als het belangrijkste of tweede belangrijkste probleem zien in de Eurobarometer (een halfjaarlijkse Europese peiling), te vergelijken met het nieuws in het half jaar voordien. ‘Als er meer berichtgeving is over immigratie, gaan mensen dat thema dan ook belangrijker vinden en immigratie sneller als een belangrijk probleem beschouwen (agendasetting?)’ De media bepalen de agenda, het denken van het publiek vermoeden de onderzoekers, of daar zoeken ze een bevestiging voor. Het rapport gaat verder: ‘Er bestaat een positief verband tussen de hoeveelheid nieuwsberichtgeving over immigratie (i.e. percentage nieuwsitems over immigratie) en de inschatting dat immigratie een belangrijk probleem is waar België mee te maken krijgt. Dit verband is echter niet heel sterk. Toch lijken deze resultaten alvast te impliceren dat burgers hun perceptie van immigratie-als-probleem gedeeltelijk afleiden van zichtbaarheid van immigratie in de media.’ (Leest u dit citaat nog eens na, om het te laten doordringen.) Er zijn wat sprongen nodig, maar wat bewezen moest worden, is bewezen.

Pardon?

Er is volgens de onderzoekers een zwak verband, ‘toch’ wordt dat zwakke verband zomaar een oorzakelijk verband alsof er geen andere maatschappelijke factoren kunnen meespelen die kunnen veroorzaken dat het publiek immigratie als een probleem ziet. Misschien is het oorzakelijk verband wel omgekeerd en beïnvloedt het publieke denken de media?

Het is opvallend hoe de onderzoekers plots hun wetenschappelijk voorbehoud en voorzichtigheid afleggen in deze conclusie. In de inleiding klinkt het nog dat nieuwsmedia een belangrijke factor ‘kunnen’ zijn (impliceert dat geen andere factoren?), ‘mogelijk’ kan dat de publieke opinie beïnvloeden, burgers ‘kunnen’ geloven dat immigratie een belangrijk maatschappelijk probleem is, zulke berichtgeving ‘zou’ ‘mede’ een verklaringsgrond kunnen zijn (p2 van de Nieuwsmonitor). Daarna blijkt dat de media eigenlijk relatief weinig aandacht hebben voor het thema immigratie maar, oef, er is een verband, maar niet heel sterk, ‘toch’ impliceert dat allemaal dat het de schuld is van de media dat wij migratie als een belangrijk probleem zien.

De sprong is gemaakt, de Nieuwsmonitor heeft het ons voorgehouden: immigratie is geen probleem, de media hebben er een probleem van gemaakt. Gelukkig is er beterschap bij de VRT door het diversiteitscharter. Nieuwsmonitor lijkt zo eerder een inquisitieonderzoek. De media en zeker de nieuwsdiensten moeten niet berichten zoals de redactie dat onafhankelijk denkt te moeten doen. Neen ze moeten de geloofsbelijdenis van de politiek-correcte kerk volgen, dat verpakken in ‘nieuws’ en zo deze wereld een hemel op aarde maken. De wereld herscheppen door het nieuws, dat is de opdracht! Een Heerlijke Nieuwe Wereld.

Het is ook typisch voor intellectuelen om te denken dat nieuwsprogramma’s ons beeld van de wereld bepalen. De gemiddelde mediagebruiker besteedt amper een heel beperkt onderdeel, een minimum van zijn kijktijd aan nieuwsuitzendingen. Wat in shows, praatprogramma’s, series en soaps gezegd wordt zou veel meer agendasettingskracht kunnen hebben dan een nieuwsreportage. Om over het contact op de sociale media en op café nog te zwijgen. Tijd voor een nieuwe monitor?

Foto (c) Reporters 

Categorieën

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging, vervolgde christenen en religie.

Commentaren en reacties