Belastingen in dit land zijn niet alleen saai en hoog. Ze zijn ook erg ingewikkeld. Zoals in de meeste Europese landen zijn er verschillende aftrekposten, tarieven en sociale regelingen waardoor het invullen van een belastingaangifte een lange en slopende bezigheid is. Voor dit probleem bestaat een ideale oplossing: de vlaktaks.

Belastingen invullen is geen bezigheid die veel mensen als een hobby zouden omschrijven. Want zodra je op papier een aanzienlijke loonsverhoging hebt gekregen, word je teruggetrokken door ons belastingstelsel dat je straft voor de hogere beloning door sociale voordelen weg te nemen, of een nog hogere belastingschaal op je inkomen loslaat.

Aan de andere kant zijn belastingen vaak oneerlijk. Waarom is de roerende voorheffing bijvoorbeeld lager dan de inkomstenbelasting? Waarom wordt er btw geheven over accijns? Waarom is rente uit een obligatie direct belast als roerende voorheffing maar geldt er voor dividenden een, zij het beperkte, dividendvrijstelling? Meerwaarde op aandelen en andere beleggingsproducten zijn dan weer volledig vrijgesteld van roerende voorheffing. Kies dus een belegging die niet op dividend gebaseerd is maar het rendement automatisch herinvesteert, is het devies. Ingewikkelde beleggingsproducten zoals CFD’s (Contract For Difference) vallen dan weer tussen de mazen van het net. Op deze wijze zitten talloze vreemde en oneerlijke behandelingswijzen in ons belastingstelsel.

Financieel geletterden profiteren

Hoe ingewikkelder een belastingstelsel, hoe groter de kansen om hier van te profiteren via goede fiscalisten en belastingadviesbureaus. Dat zijn uiteraard praktijken die slechts voor een gedeelte van de bevolking toegankelijk zijn. Lang niet iedereen heeft zelf de fiscale kennis, of tijd, om een belastingaangifte zo in te vullen dat er duizenden euro’s worden bespaard. Er ontstaat hierdoor een klassenverschil.

Enerzijds is er de groep die het belastingstelsel grotendeels begrijpt of een fiscalist kan inhuren om een belastingaangifte zo aantrekkelijk mogelijk in te vullen. Anderzijds is er het gedeelte van de bevolking dat hier niet de kennis, de tijd of het geld voor heeft. De grootste profiteurs van een ingewikkeld belastingstelsel met vrijstellingen, verschillende tarieven en speciale voorzieningen zijn dan ook de belastingadvieskantoren die allerlei fortuinlijke klanten kunnen helpen hun belastingdruk te laten dalen. Een ingewikkeld belastingstelsel schaadt de normale, brede bevolking op alle vlakken.

Hervormingsplannen

Nu zijn er allerlei plannen om een grote fiscale hervorming te organiseren. Die houdt ongetwijfeld nieuwe belastingen in aangezien het begrotingstekort ongeveer 5% bedraagt. Een meerwaardebelasting zal met grote waarschijnlijkheid tot het pakket aanvullende belastingen behoren. Misschien wordt het tarief van de roerende voorheffing hiervoor aangehouden, maar wellicht wordt een nieuw tarief in het leven geroepen om de Open Vld-achterban niet al te erg te schaden.

Het grote probleem is dat ons belastingstelsel niet gebaat is bij een verlegging van enkele punten en komma’s. De grote lijnen ervan moeten hertekend worden. Enerzijds om de activiteitsgraad in Franstalig België de hoogte in te jagen, anderzijds om belastingen eerlijker en logischer te maken. Laat hier nu een uitstekend middel voor bestaan: de vlaktaks!

De vlaktaks

Een vlaktaks in zijn meest simpele vorm bestaat uit een vast belastingpercentage over alle inkomsten die  een belastingplichtige jaarlijks binnen krijgt. Of dat inkomen nu uit loon, aandelen, obligaties of een loterijprijs bestaat, alles wordt op dezelfde manier belast. Bovendien wordt er een belastingvrije som ingevoerd om het draagkrachtbeginsel, dat de basis vormt van westerse belastingstelsels, in ere te houden. Deze belastingvrije som is uiteraard afhankelijk van het aantal kinderen dat je hebt en of je al dan niet getrouwd of samenwonend bent. Het vormt een bepaald bedrag dat je belastingvrij mag verdienen. Boven dit bedrag treedt één vast tarief in werking.

De Italiaanse regering heeft plannen om in 2027 het belastingstelsel om te vormen naar een stelsel gebaseerd op een vlaktaks. Hopelijk laten onze politici zich komende zomer inspireren tijdens hun vakantie in het altijd zonnige Italië.

Voordelen zijn eindeloos

Een vlaktaks maakt een belastingstelsel eerlijker. Iedere vorm van inkomen wordt immers op dezelfde manier belast, dividend wordt hetzelfde behandeld als rente, inkomen wordt hetzelfde behandeld als meerwaarde op aandelen. Er is slechts sprake van één tarief.

Bovendien wordt werken gepromoot door één vast tarief aan te houden waardoor een promotie niet bestraft wordt met een hogere belastingschijf. Een ander groot voordeel is uiteraard de gigantische vereenvoudiging van het belastingstelsel. Het jaarlijkse inkomen wordt bij elkaar opgeteld, vervolgens wordt hier het belastingvrije bedrag  van afgetrokken, dit vormt het belastbare inkomen. Het belastbare inkomen wordt dan vervolgens vermenigvuldigd met het vlaktakstarief om tot het uiteindelijke belastingbedrag te komen. Het is met andere woorden een eenvoudig belastingstelsel dat niet is gebouwd voor achterpoortjes en slimme fiscalisten maar de belangen van de brede hardwerkende bevolking beter verdedigt dan het huidige stelsel. Waar wachten we nog op?