Diversiteit in de gym

Ik ben op 2 juli gestart met mijn nieuwe job. Daarvoor werkte ik in het revalidatiecentrum als verpleegkundige in een flexibel regime waar ik op de één of andere manier toch een bepaalde routine had gevonden voor mezelf. Ondanks de verschrikkelijke uren op mijn dienst kreeg ik het geregeld om op regelmatige basis te gaan sporten. Als ik de ochtenddienst had, dan kon ik ’s avonds zonder problemen gaan sporten. Als ik de middagdienst deed, dan ging ik ’s ochtends lopen. Als ik de nachtdienst had, ja, dan was ik al blij dat ik mijn bed had gevonden, wat op zich ook al een prestatie is na een dienst van bijna tien uur.

Vier maanden

Alle veranderingen in mijn leven vergen een grote aanpassing voor mij, zo ook een nieuwe job. Ik pendel nu naar Brussel, mijn routine is compleet veranderd. De campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen had mijn voornemens om mijn sportroutine terug op te pikken nog verder op de lange baan geschoven. En na de verkiezingen moest ik mij letterlijk terugtrekken uit het dagelijks leven om een beetje op adem te komen. Ik durfde mijn loopapp niet te openen maar dwong mezelf toch te kijken wanneer ik voor het laatst nog was kunnen gaan lopen.

Vier maanden geleden had ik blijkbaar nog een mooie prestatie neergezet. Het was dus al vier maanden geleden dat ik nog mijn loopschoenen had aangehad. Vier maanden geleden dat ik mijn sporttas over mijn schouder had gegooid en richting het fitnesscentrum was gaan wandelen. Deze ochtend stond ik op en ontbeet ik licht. Ik deed mijn sportoutfit aan en keek naar buiten: heel eventjes twijfelde ik toen ik mijn hoofd naar buiten stak. De koude en de angst om geconfronteerd te worden met vier maanden lichamelijke verwaarlozing (ik overdrijf natuurlijk) konden valabele argumenten zijn om niet te gaan. ‘Doe niet zo belachelijk, Pinar, het heeft lang genoeg geduurd, die luiheid van jou’, sprak ik mezelf streng toe. En ik vertrok, zonder mij iets aan te trekken van het koude ochtendweer.

Spiergeheugen

Aangekomen hoorde ik de luide muziek en zag ik de gekleurde lichtstralen uit de spinninghoek komen. Ik zag aan de balie een nieuwe medewerkster. Ze begroette mij met een nieuwsgierige blik, maar zag aan mijn pasje dat ik een reguliere klant was. Of zou moeten zijn… Ik verontschuldigde mij net niet, maar zei wel dat ik een beetje bang was om het sporten terug op te pikken. Ze stelde mij gerust en antwoordde dat er zoiets bestond als een spiergeheugen en toen begon ze uit te weiden over het spierstelsel en de magnifieke veerkracht van het lichaam. Het was bijna alsof ik mezelf hoorde spreken tegen een revalidant in mijn vorige job. Om haar te doen zwijgen vroeg ik maar of er nieuwe groepslessen werden georganiseerd. ‘Die zijn er zeker, mevrouw Piran Akbar’ en ze toonde mij een uurrooster met interessante groepslessen die ik meteen in mijn agenda kon plannen.

Diverse samenleving

Ze vervolgde: ‘Elke zaterdag en zondag zijn er ook Ladies Only-uren. Dat wil zeggen zonder mannen, mevrouw Piran Akbar. Dus dan komen de vrouwen hier een paar uur sporten en kunnen ze gebruik maken van alle faciliteiten zonder dat ze in de nabijheid van mannen zijn.’ Ik was een beetje verbaasd en stotterde: ‘Wat? Wacht… Was daar dan vraag naar?’  ‘Reken maar van ja, mevrouw Piran Akbar. Je moet begrijpen dat dat iets is dat van hogerhand geregeld is. Ik heb nooit een soortgelijke vraag gehad van een vrouw aan de desk, maar het is nou éénmaal een andere cultuur. En’, vervolgde ze, ‘ je hebt voor- en tegenstanders, maar die heb je altijd en overal, toch?’

Ik bedankte haar en begon aan mijn workout. Naast mij was een man aan zijn cardiotraining bezig en voor mij waren twee vrouwen al pratend en lachend op een rustige tempo aan het fietsen. Ik zag mannen en vrouwen in het zwembad baantjes trekken en kleine kinderen die op een spelconsole aan het spelen waren terwijl ze wachtten op hun ouders. Ik moest mijn workout onderbreken, omdat een anderstalige man niet wist hoe hij de loopband moest opstarten. Wat verderop zag ik een mannelijke sportinstructeur een vrouw uitleggen hoe zij haar bekken moest kantelen. Een nieuwe groepsles ving aan en ik zag mannen en vrouwen op blote voeten naar de zaal slenteren. De spinningles was voorbij, bezwete mannen en vrouwen kwamen rood aangelopen en nahijgend naar buiten richting het waterfonteintje om hun blitse flessen te vullen met koel water. Er was zoveel interactie, er waren zoveel beelden die voor ieder van ons normaal, evident en logisch zijn. Dit is de diverse samenleving. Maar over een paar uren zouden de Ladies Only-uren aanvangen en de hele dynamiek zou veranderen. Ik kan mij niet voorstellen hoe het leven er dan zou uitzien.

Genderonevenwicht

Ik kan de uitgangspunten van zulke initiatieven niet begrijpen. Mensen verdedigen dit staaltje gendersegregatie met passie en vuur, want op die manier komen vrouwen uit hun isolement volgens hen. Bedoelen ze dat deze vrouwen dan nooit buiten komen? Gaan deze vrouwen nooit naar een supermarkt, naar de bank, gaan ze niet werken? Moeten we straks aparte kassa’s vormen: women only. ‘Sorry meneer, u bent een man, kan u naar de volgende kassa gaan alstublieft?’ Het zijn dezelfde mensen die deze week verontwaardigd hebben gereageerd over het mannenbastion van de Nationale Bank, omdat er geen genderevenwicht zou zijn. Daar sta je dan met je genderevenwicht als je enerzijds aparte zwem- en sporturen verdedigt en anderzijds het genderonevenwicht aanklaagt in de bedrijfswereld.

Als we een diverse samenleving willen nastreven dan moeten we juist zorgen voor een genderevenwicht op alle gebieden. Ook in het verenigings- en sportleven hebben we diversiteit nodig en daarmee bedoel ik niet nog meer aparte eilandjes omdat een paar preutse vrouwen zich niet in een badpak durven te vertonen, omdat er mannen zijn. Daarbij zijn religieuze en culturele redenen voor mij geen valabele redenen. De samenleving draait niet om iemands voorkeuren, je kan niet een groep mensen uitsluiten omdat een andere groep dat expliciet wenst. En de heren en dames die de Ladies Only-initiatieven van Kinepolis naar voren werpen: het Kinepolis-complex is dan nog altijd toegankelijk voor mannen, terwijl mijn fitnesscentrum wel degelijk gesloten is voor mannen!

Gezonde preutsheid

Hariette (mijn moeder) groeide op in een dorp waar ze nog nooit een badpak had gezien. ‘In die tijd plonsden we met onze kleren aan in de rivier, jongens en meisjes gemengd. Sommigen van die jongens waren echte ettertjes. Ze duwden ons kopje onder in het water of ze zwommen onder het water door om onze salvars (harembroeken) af te trekken. We schreeuwden het uit. Er was geen schaamte, enkel een beetje preutsheid. Gezonde preutsheid, noem ik dat. Een vrouw mag best preuts zijn, maar ze moet er ook voor zorgen dat haar kinderen zich zonder schaamte en in alle vrijheid kunnen bewegen, altijd en overal. De fierheid over je lichaam, je hele zijn moet van je afstralen. Daarom begrijp ik die vrouwen niet die apart dingen willen gaan ondernemen. Je bent toch iemand? Wat voor voorbeeld stel je dan aan je dochter?’

Hariette kocht in België in de jaren ‘80 een paarse bikini, omdat paars haar favoriete kleur was. Ze had twee kinderen ter wereld gebracht, één met een keizersnede, maar zelfs dat hield haar niet tegen om een bikini aan te doen op de stranden van de Turkse Rivièra. Ik worstelde met mijn lichaamsbeeld in die tijd en schaamde mij voor een beetje cellulitis op mijn billen. Ik droeg een lange jurk op het kiezelstrand van Alanya om mijn lichaam te verstoppen. Hariette was moediger dan ik en begreep maar niet dat ik in een vrije wereld over cellulitis kon vallen.

Met haar armen onder haar hoofd en lichaam gestrekt op de strandstoel vertelde ze: ‘Mijn nichtje was getrouwd met een moslim. Haar schoonvader was een praktiserende moslim die altijd wel opmerkingen gaf over de outfits van mijn nichtje. Dan was haar rok te kort, dan droeg ze te hoge hakken of was haar decolleté te zichtbaar. Op een dag trok ze die opmerkingen niet meer en dreigde ze haar schoonvader ermee om met een mini-rok aan en op hoge hakken voor de moskee, waar hij wekelijks naartoe ging, te paraderen. En dit zou ze volhouden tot hij zich niet meer zou bemoeien met haar kleding. Mijn nichtje werd ziek, kreeg borstkanker en een borstcorrectie. Haar schoonvader kocht haar een rode, satijnen blouse met zo’n diepe decolleté dat zelfs mijn nichtje het niet durfde aan te doen. Maar het gebaar was ontroerend mooi, Pinar, hij wilde alleen dat ze bleef leven en zo lang mogelijk mini-rokjes kon aandoen.’

Omgaan met diversiteit

De schoonvader, mijn moeder, ikzelf: we hebben allemaal geleerd om te gaan met diversiteit. Diverse karakters, diverse culturen, diverse kledingstijlen en smaken, diverse lichamen…. Om nu terug te komen op de dames en heren die voorstanders zijn van gendersegregatie in mijn fitnesscentrum/dagelijks leven: je kan preuts en verlegen zijn, je kan je houden aan enkele kledingvoorschriften en voedingsvoorschriften vanwege je cultuur en/of geloof. Maar je omarmt en respecteert de diversiteit die jou op zijn beurt omarmt en respecteert. Dat zou het enige ware uitgangspunt en doelstelling moeten zijn in een diverse samenleving.