Een jaar na de aanslagen. Het leed van de getroffen families, de pijn en het lijden van de gewonden en verminkten is nauwelijks te vatten. Na die gruwel verwacht je dan ook harde vragen. Hoe is het zover kunnen komen? Wie is verantwoordelijk voor een maatschappelijke evolutie die een dergelijke ontsporing mogelijk heeft gemaakt. Maar harde vragen kwamen er niet. Een diagnose werd niet gesteld.

Meteen na de aanslagen lanceerden de media een therapeutisch offensief. De gruwel werd toegedekt met een dikke laag knuffelbeertjes, gedichtjes en holle frasen over ‘verbinden’ en ‘bruggen bouwen’. Wie zich in al die sentimentaliteit en kitsch niet kon vinden, werd weggezet als een onmens. Het was nu tijd om elkaars hand vast te houden en Imagine van John Lennon te kwelen. Dat alles als welbewuste poging om de woede en verontwaardiging bij de bevolking de pas af te snijden. Mission accomplished.

Een jaar later … en evidenties worden nog altijd genegeerd.

Je kan er nochtans niet omheen dat de aanslagen een West-Europees fenomeen zijn. Ze gebeuren in steden zoals Parijs en Brussel, maar niet in Praag, Bratislava, Boedapest of Warschau. In West-Europa is een ware terreur-archipel ontstaan in die landen waar een omvangrijke moslimgemeenschap aanwezig is. Het merendeel van de terroristen komt uit die parallelle islamitische samenleving en kan er zich in bewegen als een vis in het water. Het is een illusie te denken dat die territoires perdus de la République, zoals ze in Frankrijk worden genoemd, nog integreerbaar zijn. Het enige wat mogelijk is, is een beleid van containment: verhinderen dat die gemeenschappen nog in omvang toenemen. Maar dat veronderstelt een drastische herziening van het asiel- en migratiebeleid. Welke politicus is moedig genoeg om dat op tafel te leggen?

Een jaar later … en men kijkt nog altijd de andere richting uit.

Na elke aanslag hoor je opnieuw dezelfde mantra’s: de terreur heeft niets met de islam te maken, de islam is een godsdienst van vrede. Behalve wat naïeve Gutmenschen gelooft niemand dat nog, maar politici en journalisten houden er koppig aan vast. Stellen dat de islam een godsdienst zoals het christendom is, betekent immers dat er op slag geen probleem meer is. Was het niet Jean-Luc Dehaene die de moslimbroeders met de christendemocraten vergeleek? Maar de terreur willen bestrijden zonder daarbij de rol van de islam in aanmerking te nemen is self-defeating. Hogervermelde bezweringsformules moeten op de schop en de huidige politiek van appeasement moet worden vervangen door een kordatere aanpak. Appeasement is een zwaktebod.

Een jaar later … en de intellectuele elite volhardt in de boosheid.

Meteen na 9/11 ontpopte de intellectuele elite zich tot pleitbezorger en behoeder van de islam. Voor die nooit geziene terreurdaad mocht je zowat alles en iedereen verantwoordelijk stellen – de Amerikanen, het kapitalisme, het imperialisme, het kolonialisme – maar niet de islam. Die moest worden gespaard en zo is het gebleven. Maatregelen om de veiligheid te verhogen en nieuwe aanslagen te voorkomen worden geridiculiseerd of afgedaan als een schending van de mensenrechten. Linkse intellectuelen scharen zich telkens opnieuw aan de zijde van de islamisten – bijvoorbeeld in de strijd voor de hoofddoek, de topprioriteit van de fundamentalisten. Maar eigenlijk hoeft dat niet te verbazen. De intelligentsia zet gewoonweg een lange traditie verder. La trahison des clercs, het verraad van de intellectuelen, is alleen maar van gedaante veranderd. Zoals ze indertijd het communisme in bescherming namen, zo nemen ze vandaag de islam in bescherming. Zoals ze indertijd critici van het politieke totalitarisme wegzetten als ‘vijanden van het volk’ en ‘lakeien van het kapitalisme’, zo zetten ze vandaag critici van het religieuze totalitarisme weg als ‘islamofoben’ en ‘racisten’. De facto is onze intellectuele elite de objectieve bondgenoot – of is het de nuttige idioot? – van een vrijheiddodende godsdienst. Zo was het in 2001 en zo is het in 2017.

Een jaar later … en er is niets veranderd.

Foto ©reporters