Een Vlaams regeerakkoord

Een Vlaams regeerakkoord, beste lezer, is een regeerakkoord waarin gezegd wordt, dat een bepaalde beslissing de beste is die er kan zijn, een zekere besparing jammer maar noodzakelijk is, een extra uitgave gunstig is voor het klimaat, de dieren of het onderwijs, en de keuze van politicus zus & zo, als minister van dit & dat, boven elke andere uitstijgt wegens de durf, de inzet, de ervaring en de integriteit van die man of vrouw. Het regeerakkoord is dus geen akkoord in de werkelijke zin van het woord, maar een afscheiding die gelijkstaat aan die van de maag na vertering van een culinair luxueuze maaltijd.

Het ontwerp van een heus Vlaams regeerakkoord stelt een beleid voor dat wat betreft inkomsten, uitgaven en visie aan duidelijkheid niet te wensen overlaat. Welnu, dat mag het in geen geval zijn want daar ben je met je handen en voeten aan gebonden en volgt eerder vroeg dan laat gekibbel. En wel om de volgende reden: de Vlaamse regering is een mix van verschillende partijen die het nooit met elkaar eens waren, worden en zullen zijn. Zouden ze het wel eens zijn dan fuseerden ze tot één partij en kunnen beloftes en afspraken nagekomen worden.

Aangezien dat niet het geval is en de kiezer, verdedigd door de media, toch enige waar voor zijn uitgebrachte stem moet hebben, krijgt hij een regeerakkoord dat zijn voor- en tegenstanders heeft en waarmee niet met de opstellers ervan maar de woordvoerders van sociale en zorgsectoren met elkaar in de clinch gaan, en daarmee is de kous af.

Zolang een politicus liegt met een warme glimlach is de modale burger tevreden, maar de harde waarheid doet hem rillen, zoals de eerste herfstkou, wanneer zijn winterkledij nog slaapt in een lucht van mottenballen.

Dat het afsluiten van een regeerakkoord enkele maanden duurt is niet omdat de verschillende partijen het met elkaar eens moeten worden, maar wegens het feit dat men voorbereid wil zijn op alle kritiek en daar de gepaste antwoorden voor klaar heeft. Of ze nu bepaalde afspraken in het regeerakkoord tegenspreken is niet belangrijk. Een antwoord moet er zijn. Een politicus die geen antwoord heeft is als een drenkeling die hapt naar lucht. Bovendien is tegenspraak geen schande, zolang men maar iets uit de mouw weet te schudden dat met enige geloofwaardigheid verwijst naar de verandering van situaties en een schuldige hiervoor vindt in het parlement, bij de rechterlijke macht, federale regering of Europese instellingen.

Een politicus die deel uitmaakt van een regerende partij en twijfelt geeft de indruk dat hij terugdenkt aan kansen die verkeken zijn. Daarom moet hij en moeten zijn collega’s alle de voorgekauwde antwoorden van de onderhandelaars van een regeerakkoord uit het hoofd leren en dat vergt tijd. Eenmaal ze dat echter kunnen kan het regeerakkoord publiek gemaakt worden. En wie dat niet kan mag een kruk in het parlement bezetten, maar nooit zijn stem verheffen. Tenzij in een commissie waar hij of zij naar afgevoerd is en waar hij mag vragen stellen in de voorwaardelijke wijs, of iets in die aard.

De lengte in tijd tot het vormen van een regeerakkoord komt daarenboven omdat de onderhandelaars met elkaar willen afspreken wie plaats zal nemen in een duidingsprogramma van de televisiezender, welke televisiezender eerst aan bod komt en welke vlagvoerder de voorkeur heeft. Ook moet worden bepaald wie zal spreken en wie van de ene partij het best – bij wijze van spreken – gehuwd is met die van een andere partij bij een debat. Zodat een discussie lijkt alsof ze het met elkaar grondig oneens zijn en desnoods willen duelleren tot de dood erop volgt, doch na afloop samen in de auto weer naar de wijk van de Wetstraat kunnen gaan.

Een standpunt is een standpunt en steeds een overwinning voor een van de partijen en zeges moet je elkaar gunnen in een debat, zolang het evenwicht bewaard wordt. Niet op lange maar op korte termijn en liefst van al ter plekke, voor het oog van de kijker.

De geloofwaardigheid van een zege is dus als een afspraak tussen sprinters wie als eerste de eindmeet haalt. De sporters zijn natuurlijk gebrand op de zege, maar mogen niet chagrijnig doen als de tegenstrever na afloop hoger op het podium staat, want dan wordt hij door de kijker geminacht. Voortrekkers van partijen, zeker de nieuwe – en het ziet er naar uit dat er spoedig een nieuwe lading gelost wordt – moeten geloven wat ze vertellen, de duur van een legislatuur. Ook dit psychologisch spel maakt deel uit van de vorming van een regeerakkoord.

Het Vlaams regeerakkoord is een kwestie van bevriend met elkaar te zijn, zonder de vijandschap te verraden. Voorbereid te zijn op een toegeving die men liever niet had gewild, maar doet vanuit een zeker respect voor elkaar, zonder aarzeling. Want is dat het geval komt de brave burger met een schok weer tot zichzelf en kiest bij de volgende stembeurt voor een andere partij.

De politicus, beste lezer, moet vooral moed houden, ook al loopt het hem dagen, weken, maanden lang tegen. Hij mag nooit betrouwen op God, enkel vertrouwen in het regeerakkoord. Tot slot moet hij beleefd zijn tegen de burger, want zij zijn de verliezers van het regeerakkoord. Daar moet de politicus op voorbereid zijn, want wie verliest voelt zich bedrogen, slaat hard terug en kiest bij een volgende stembeurt voor een andere partij. Ook dat trachten te vermijden maakt onderdeel uit van een Vlaamse regeringsonderhandeling.