Engels als ‘oplossing’ van de Belgische kwestie

Er zijn dit jaar dus geen ‘Open Monumentendagen/Journées du Patrimoine’ in het Brusselse stadsgewest. Wie er in het weekend van 18-19 september waardevolle gebouwen en andere erfgoedstukken wil bezoeken, moet deelnemen aan de ‘Heritage Days’.

Luckas Vander Taelen heeft hier vorige week uitgelegd dat staatssecretaris Pascal Smet de benaming ‘Journées du Patrimoine’ beladen vindt, omdat ‘patrimoine’ is afgeleid van het Latijnse woord ‘pater’, vader, en dat zulks in tijden van gendergelijkheid beledigend is. De Nederlandse benaming moet dan weer op de schop omdat er tijdens de Open Monumentendagen meer te zien is dan monumenten.

Schaamlap

De jaarlijkse ‘Open Monumentendagen/Journées du Patrimoine’ worden sinds 1989 gehouden. Al die tijd was er met de benaming niet het minste probleem. Smet heeft het zelf gecreëerd – en het meteen trachten op te lossen door het evenement de naam ‘Heritage Days’ te geven. De nieuwe naam ‘zorgt voor coherentie’, zegt Smet.

Dat het Franse ‘patrimoine’ en het Nederlandse ‘patrimonium’ een seksistische en paternalistische connotatie zouden hebben, noemt Luckas Vander Taelen terecht ‘een van de pot gerukt idee’. De genderneutraliteit waarop Smet zich beroept, is dan ook niet meer dan een schaamlap voor zijn ware bedoeling: met de hamer van de verengelsing de tweetaligheid van het Brusselse stadsgewest slopen.

Smet is trouwens niet aan zijn proefstuk. Zijn partij nam in 2019 aan de verkiezingen van het stadsgewestparlement deel onder de naam one.brussels-sp.a. Zijn administratie voor Stedenbouw en Erfgoed heet urban.brussels.

Team Belgium

In zijn boek Belgium. Een utopie voor onze tijd stelde Philippe Van Parijs drie jaar geleden voor om in België door middel van het Engels een gemeenschappelijke publieke opinie te creëren. De utopie is stilaan realiteit aan het worden.

Smets ‘Heritage Days’ zijn de jongste illustratie van de inschakeling van het Engels als ‘oplossing’ van de Belgische kwestie. Ze dekt de fundamentele tweetaligheid en tweeledigheid van het koninkrijk toe en omzeilt het (gelijktijdige) gebruik van de twee grote landstalen.

Het Belgisch Olympisch resp. Paralympisch Comité laten zich daar niet onbetuigd bij. Terwijl Nederland TeamNL, Frankrijk Team France en Duitsland Team Deutschland naar Tokio stuurde, trad België  aan met Team Belgium. De groep bestond uit onder meer de Yellow Tigers, Red Lions, Belgian Cats, Belgian Cheetahs, Belgian Tornados en Belgian Bulls. Je moet zowaar een expert zijn om te weten welke sportdiscipline ze beoefenen – al moeten we toegeven dat onze vrouwelijke basketters als Belgian Cats minder seksistisch spelen dan als Belgische Poezen.

Mypension

Aan de verengelsing ter oplossing van de Belgische kwestie doet ook de overheid naarstig mee, tegen de moeizaam bevochten taalwetgeving in. Vorige week nog hoorden en lazen we dat mypension.be nieuwe mogelijkheden biedt om de invloed van een loopbaankeuze op het persoonlijke pensioenbedrag te simuleren.

De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT), die waakt over de naleving van de taalwetgeving, heeft nochtans al drie jaar geleden geoordeeld dat de naam mypension van het digitale pensioenportaal onwettelijk is, zoals trouwens MyMinFin, MyHealthViewer en alle andere Engelstalige namen van webpagina’s van de overheid onwettelijk zijn.

In strijd met de taalwetten

Over de klacht die ze kreeg tegen mypension zegt de VCT: ‘De Federale Pensioendienst is een centrale dienst in de zin van de SWT [gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken, red.]. De website die deel uitmaakt van de klacht is een bericht of mededeling aan het publiek in de zin van de SWT. Krachtens de bepalingen van artikel 40, tweede lid SWT worden de berichten en mededelingen die deze diensten rechtstreeks aan het publiek richten in het Nederlands, in het Frans en in het Duits gesteld. In haar advies nr. 39.006 van 13 maart 2009 en 50.048 van 27 april 2018 heeft de VCT geoordeeld dat het gebruik van Engelstalige namen in de domeinnamen van websites van centrale en uitvoeringsdiensten niet in overeenstemming is met de SWT. De VCT is van oordeel dat de betwiste Engelstalige naam mypension in strijd is met de SWT. Zij acht de klacht bijgevolg ontvankelijk en gegrond’ (advies 50.229c van 21 september 2018).

Tandeloos

De VCT is evenwel een tandeloze – en daarom eigenlijk een nutteloze – commissie. Ze kan adviezen geven, maar geen sancties. Trots verkondigt ze dat haar adviezen ‘een groot moreel gezag’ hebben en ‘de overheden het advies van de VCT steevast in acht nemen’. Dat mypension.be nog altijd bestaat, bewijst nochtans het tegendeel. België mag ongeremd zijn eigen taalwetgeving negeren.

Intussen lost de koning zijn persoonlijke Belgische kwestie op door zijn dochter Elisabeth naar het Lincoln College en zijn zoon Gabriël naar het National Mathematics and Science College te sturen. Meteen zijn ze goed voorbereid op de dag dat België helemaal in het Engels zal worden bestuurd.

Brabançonne

Op de valreep vernemen we dat staatssecretaris Pascal Smet een Engelse versie voorbereidt van het Belgisch volkslied, ook bekend als de Brabançonne. Hij is tot de vaststelling gekomen dat de huidige tekst een seksistische connotatie heeft. In de Nederlandse versie worden in de tweede regel – O heilig land der Vaadr’en – de moeders miskend. De vaders dan weer struikelen over de eerste regel van de Franse tekst: Noble Belgique, ô mère chérie. En in de derde regel – À toi notre sang, ô Patrie!  – is het laatste woord, net als ‘patrimoine’, afgeleid van het Latijnse pater =vader, en in deze tijden van gendergelijkheid beledigend. De Engelse versie waaraan Pascal Smet werkt, zal genderneutraal zijn en, zo zegt de staatssecretaris, ‘voor coherentie zorgen’.

Ok, die laatste paragraaf is niet waar, maar het scheelt niet veel.