EU zet Turkije onder druk

Op 13 maart publiceerde de EU-commissie een gezamenlijke verklaring van haar ondervoorzitter, Federica Mogherini, tevens Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlands Beleid en Veiligheid en van Johannes Hahn, EU-commissaris voor Nabuurschapbeleid en Toetredingsonderhandelingen.

Commissie van Venetië

De verklaring sluit aan bij het recente advies van de Commissie van Venetië op de Turkse grondwetswijziging waarover de op 16 april geplande volksraadpleging zal beslissen.

De Commissie van Venetië is een adviesorgaan van de Raad van Europa. Zij telt 60 lidstaten. Benevens de 47 van de Raad van Europa zijn de 13 andere: Algerije, Brazilië, Chili, de Republiek Korea, Verenigde Staten van Amerika, Israël, Kazakstan, Kirgizië, Kosovo, Marokko, Mexico, Peru en Tunesië.

Haar leden zijn allen onafhankelijke experts, zoals rechters, academici en parlementariërs. Elke lidstaat vaardigt een lid af. De leden nemen op eigen gezag zitting en horen geen instructies te krijgen van hun regering.

Voor België is de Nederlandstalige Jan Velaers, hoogleraar UAntwerpen, momenteel lid. Zijn substituut is Jean-Claude Scholsem van de Universiteit Luik.

EU-verklaring

Het hierboven bedoelde advies van de Commissie van Venetië is opgesteld tijdens haar 110^de  Plenaire Zitting op 10-11 maart 2017. Jean-Claude Scholsem werkte er aan mee.

Net als de Commissie benadrukt de EU-verklaring dat ieder zelfstandig land gerechtigd is zijn eigen bestuurssysteem te bepalen. Dit geldt dus ook voor Turkije. Zij deelt de bekommernis van de Commissie dat de amendementen aan de grondwet die het Turks parlement heeft goedgekeurd, de president te veel macht geven zonder dat daar voldoende controle en evenwicht tegenoverstaat noch een volkomen onafhankelijke rechterlijke macht.

Als de amendementen op 16 april worden goedgekeurd zal de EU die opnieuw aandachtig bekijken en vooral de praktische uitwerking ervan nagaan. Daarbij zal worden rekening gehouden met de verplichtingen van Turkije als kandidaat-lid van de EU en als lidstaat van de Raad van Europa. De EU zet Turkije ertoe aan zijn banden met de Raad nog te vernauwen en diens bekommernissen en aanbevelingen in acht te nemen.

In het licht van de recente ophef over Turkse meetings en bijeenkomsten in EU-lidstaten, benadrukt de verklaring dat het slechts de betrokken lidstaat toekomt dienaangaande te beslissen overeenkomstig de toepasselijke bepalingen van de nationale en internationale wetgeving. Zij roept Turkije dan ook op daaromtrent niet langer luidkeels door te draven en beklemtoont dat in het belang van haar betrekkingen met Turkije, de EU steeds voor verdere gesprekken openstaat.

Turkije heeft vooralsnog op deze verklaring niet gereageerd. 

Foto: (c) Reporters