Europees koffiedik kijken

Waar gaat de N-VA heen na de Europese verkiezingen van 25 mei 2014? Deze vraag stellen vooral de tegenstanders van N-VA zich de laatste tijd. Men wil op voorhand weten welke fractie het wordt. Omdat er verschillende mogelijkheden zijn die op hun beurt afhangen van heel wat factoren, lijkt het me niet onlogisch dat de N-VA hierover nu nog geen al te straffe uitspraken doet. Laat de kiezer dus gewoon stemmen op basis van de inhoud van programma’s, niet op basis van de strategie erna. Tot dusver de ratio. Maar toegegeven, hypothetische vragen en politiek gespin interesseren ons allen. Daarom toch ergens een poging om door het koffiedik heen te kijken.

De N-VA had net haar driedaags congres Verandering voor Vooruitgang achter de rug. Vorige week zondag offerde kersvers politicus Johan Van Overtveldt een deel van zijn congres op om in de studio’s van de VRT de degens te kruisen met drie andere Europese lijsttrekkers in De Zevende Dag. Tot dan ging het – eindelijk – over inhoud en niet over strategie, over een programma en niet over de poppetjes, over een toekomstvisie en niet over toekomstige coalities. Helaas ging het debat al snel een andere richting uit: politique politicienne.

Hamvraag voor Marianne Thijssen, Kathleen van Brempt, Gerolf Annemans en Ivan De Vadder was namelijk bij welke politieke fractie in het Europees Parlement de N-VA zich na de verkiezingen zou aansluiten. Twee dagen nadien voelde van Brempt zelfs de nood om een opiniestuk in Knack te schrijven waarin ze opnieuw van leer trok tegen de N-VA die aan de kiezer ‘weigert te vertellen’ met wie ze in een fractie zit na 25 mei 2014.

Eerst en vooral lijkt het me niet meer dan normaal om met het programma van je eigen politieke partij naar de kiezer te trekken. Tot dusver is er geen Europese kieskring en stemmen Vlamingen op binnenlandse partijen. Geen bolletjes kleuren dus naast namen zoals Martin Schulz (Sociaaldemocraten), José Bové (Groenen) of Jean-Claude Juncker (Christendemocraten). Laat de Vlaming de verkiezingsprogramma’s van onze partijen maar naast elkaar leggen en op basis hiervan een keuze maken in het stemhokje.

Wat de N-VA betreft, liggen de politieke krijtlijnen omtrent Europa vast sinds het congres. De partij is momenteel bezig met de vertaalslag naar een verkiezingsprogramma waarna de kiezer dus een duidelijk inhoudelijk aanbod zal krijgen waarvoor hij dan al dan niet kiest.

Na de stembusslag is het pas tijd om een samenwerking aan te gaan via de fracties in het Europees Parlement. Partijen kiezen om verschillende redenen voor een bepaalde fractie: affiniteit omtrent sociaaleconomische thema’s, gedeelde visie over Europese integratie, gezamenlijk standpunt over ecologie of regionalisme, fractiegenoten die lid zijn van dezelfde internationale politieke partij, ….

Laat me Kathleen van Brempt een plezier doen en wat mogelijke scenario’s voor de N-VA uit mijn mouw schudden. Dit lijstje is niet exhaustief en bovendien maak ik al helemaal geen deel uit van de mensen binnen N-VA die hierover zullen beslissen. Zoals reeds gezegd dus enkel politiek gespin, maar laten we dan toch maar een poging doen.

Groenen – Europese Vrije Alliantie: Deze fractie van ecologisten en regionalisten herbergt de N-VA momenteel. Of deze fractie na de verkiezingen nog bestaat, is nog maar de vraag. Ook het lidmaatschap van de N-VA binnen de fractie staat ter discussie. De N-VA heeft affiniteit met de Europese Vrije Alliantie (EVA) omwille van de regionalistische insteek. Maar als enige centrum- rechtse en eurorealistische partij in deze club, is het niet vanzelfsprekend dat deze constructie blijft verder bestaan. Gingen er trouwens geen geruchten waarbij de ecologisten, in de teamgeest van Verhofstadt en Cohn-Bendit, mogelijk samen zouden werken na de verkiezingen? Dan rijst het probleem dat de EVA misschien niet aan de voorwaarden voldoet om zelfstandig een politieke fractie te vormen: 25 Europarlementsleden uit 7 verschillende landen. Koffiedik kijken dus.

Europa voor Vrijheid en Democratie: In tegenstelling tot wat Kathleen van Brempt bewust foutief de wereld instuurt, is er nooit sprake geweest van toenadering tot de eurosceptische fractie met o.a. de UKIP-delegatie en Frank Vanhecke. Als eurorealistische partij zal de N-VA haar heil niet zoeken in een fractie die rabiaat anti-EU is en het hele Europese project as such in vraag stelt. Het voortbestaan van deze fractie is ook lang niet meer zeker met de concurrerende samenwerking tussen de Nederlandse PVV, het Franse Front National en het Vlaams Belang in het achterhoofd. In die nieuwe anti-EU-coalitie (Europese Alliantie voor Vrijheid) zal N-VA ook niets verloren hebben.

Europese Volkspartij: Van deze centrum-rechtse fractie heeft de N-VA al deel uitgemaakt toen Frieda Brepoels nog in het parlement zat. Ondanks lidmaatschap van de partij Europese Vrije Alliantie, mocht N-VA toen niet zetelen in de EVA-fractie omwille van een veto van het links-liberale Spirit. De EVP is tot nu toe de grootste fractie in het Europees halfrond: een breed gezelschap van Vlaamse christendemocraten, het rechtse Spaanse Partido Popular, de flamboyante Italianen van Berlusconi c.s. Voor de N-VA zijn er overeenkomsten op sociaaleconomisch vlak alsook het minder eurofiele karakter dan dat van de Europese liberalen in de ALDE-fractie. Enig mogelijk groot struikelblok is dat de CD&V hier wel eens dwars zou kunnen liggen. Opnieuw koffiedik kijken dus.

Europese Conservatieven en Hervormers: De fractie rond o.a. de Britse conservatieven behoort ook tot de mogelijkheden voor de N-VA: sociaaleconomisch centrum-rechts en eurorealistisch. Toch speelt ook hier de vraag of de fractie in de huidige constellatie wel blijft voortbestaan na de verkiezingen. LDD, met Derk Jan Eppink als huidig Europarlementslid, komt niet op met een Europese lijst, de Britse Conservatives en de Tsjechische Democratische Burgerpartij ODS staan op zwaar verlies in de peilingen en de twee Italiaanse Europarlementsleden zien we waarschijnlijk niet terug in de fractie na 25 mei 2014. Een andere mogelijkheid is de oprichting van een nieuwe Europese fractie of een ietwat geheroriënteerde ECR-fractie. Stel dat het verhaal tussen Verhofstadt en Cohn-Bendit doorgaat, dan zullen de Nederlandse VVD of de Finse liberalen niet veel zin hebben om in een groen-liberale fractie te zetelen. Een geheel nieuwe fractie kan dus mogelijk het levenslicht zien na de verkiezingen. Alweer koffiedik kijken dus.

Geen enkel scenario is momenteel dus zeker en voor elke mogelijkheid valt wel iets te zeggen. Is het dan zo abnormaal dat de N-VA eerst de verkiezingen wil afwachten om te kijken hoe de vorming van de politieke fracties in het Europees Parlement verloopt? Het lijkt me dus niet onlogisch om niet op voorhand te communiceren in een welbepaalde fractie te zullen zetelen, wanneer de kans reëel is dat die fractie na de verkiezingen überhaupt niet meer bestaat. Laat daarom dus eerst de kiezer spreken over inhoud en programma, om daarna dan te kijken hoe er met de kaarten wordt gespeeld om het programma zo goed mogelijk uit te voeren. Het is dan ook uitkijken naar de verschillende Europese verkiezingsprogramma’s om ze naast elkaar te leggen en op basis hiervan te stemmen.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>