Exit Verhofstadt?

Op 8 januari verraste Beppe Grillo, stichter van de momenteel meest populaire Italiaanse partij ’Movimento 5 Stelle’( M5S), zowat iedereen met de aankondiging dat zijn partij uit de eurosceptische fractie ‘Europa van Vrijheid en Directe Democratie (EVDD)’in het Europees Parlement (EP) stapte om aan te sluiten bij de ‘Alliantie van Liberalen en Democratenvoor Europa (ALDE). De dag daarna keurden de partijleden online met haast 79% van de 40.000, die beslissing goed. De voorzitter  van de EVVD-groep is Nigel Farage, voormalig partijleider van de Britse eurosceptische ‘’UK Independence Party (UKIP)’.

M5S is opgericht op 4 oktober 2009 en wordt zelf als eurosceptisch beschouwd. Nadat de beslissing van Grillo bekend geraakte sneerde Farage dat deze nu was overgestapt naar wat hij noemde ‘the Euro-fanatic establishment‘.

Guy Verhofstadt is voorzitter van ALDE en had kort voordien zijn kandidatuur als voorzitter van het EP gesteld. Hij zocht daarvoor de steun van de M5S-partij  met haar 17 parlementsleden. ALDE zelf beschikt over 68 vertegenwoordigers. Samen zouden zij de derde grootste groep in het EP worden en zou Verhofstadt aldus zijn positie verstevigen.

Dat was echter buiten de waard gerekend want nog dezelfde dag ’s avonds floot zijn eigen fractie hem terug. Na een bijeenkomst van nauwelijks 20 minuten was hij gedwongen openlijk te concluderen dat er onvoldoende garanties waren om samen met de M5S tot een gemeenschappelijke hervormingsagenda te komen daar er tussen beide fracties fundamentele twistpunten bleven bestaan zoals onder meer over de euro. Op andere gebieden zoals milieu, transparantie en directe democratie, die voor beide partijen van belang zijn, zullen zij nauw blijven samenwerken, zo verklaarde hij nog.

Verhofstadts hoop om als compromiskandidaat tegen de sociaaldemocratische en de christendemocratische rivalen in, het EP-voorzitterschap in de wacht te slepen is door de opstand van zijn eigen troepen vervlogen. Vooral ALDE-MP’s uit Denemarken, Estland en Finland waren hevig tegen. De Estse gewezen premier, Taavi Roivas, benadrukte dat het belangrijker is trouw te blijven aan waar een partij voor staat dan koste wat het kost groter te willen worden. De houding van de buurlanden van Rusland is allicht mede daardoor te verklaren dat M5S voorstander is van de opheffing van de door de EU Moskou opgelegde sancties.

Alsof de ramp nog niet groot genoeg was, plaatste Grillo een aan Nigel Farage gerichte open brief op zijn blog waarin hij ‘Dear Nigel’ duidelijk maakt dat hij de ALDE –groep wilde gebruiken om de gezamenlijke doelstellingen van M5S en UKIP te bereiken.

Experts oordelen dat zowel Grillo als Verhofstadt door dit manoeuvre zichzelf een rake klap hebben toegebracht.

Het is hoogst waarschijnlijk dat het optreden van Verhofstadt ook bij Open Vld niet in dank zal worden afgenomen. Sommigen zien het al als zijn politieke exit.

Foto: (c) Reporters