Geen haar veranderd, de Vlaamse christendemocraten

Zou de CD&V zich aan het opmaken zijn om de Zweedse coalitie waar zijzelf inzit de genadeslag toe te brengen? In ieder geval wijzen, in hoofde van de Vlaamse christendemocraten, bepaalde tekenen op een neiging om afstand te nemen van een aantal al aangenomen beleidslijnen.

Denken we maar aan de minicrisis die er kwam bij de uitwerking van de begroting voor 2017. Dat ze de invoering van een meerwaardebelasting niet kon doordrukken, heeft duidelijk voor heel wat frustratie gezorgd bij de partij. Komt nog bij dat de jongste peilingen niet gunstig voor haar uitvallen.

Donderdag voorlaatst oogstte Griet Smaers, CD&V-parlementslid, applaus bij de oppositie, na haar verklaring op de tribune van de Kamer: Ik blijf op mijn honger wat betreft de samenwerking mat de Europese Commissie aangaande de 3% deficit. (…) Ik betreur dat de taxshift niet volledig gefinancierd is (…) voor het consumentenvertrouwen en het economische vertrouwen zijn er fiscale hervormingen nodig, en dus moet de begroting op orde worden gebracht.

Vandaag is het haar collega Eric Van Rompuy die op zijn website de stok overneemt en de coalitiepartner N-VA stevig aanpakt. In het bijzonder stelt hij vast dat wat het budget aangaat, de belofte van de N-VA om de publieke uitgaven in te perken, op twee jaar tijd enkel tot een krimp van 1% van het BBP heeft geleid, waarvan de helft als gevolg van de dalende rentevoet. Wat nu het begrotingstekort aangaat, dat blijft even hoog als onder de vorige regering. Geen enkele verandering dus.

Eric Van Rompuy hekelt ook minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) die de fiscale ontvangsten heeft overschat. Terwijl de taxshift voor meerdere miljarden euro’s ongefinancierd blijft, en met nog te zoeken besparingen ten belope van negen miljard – om de begroting 2018 in evenwicht brengen – wil de minister de vennootschapsbelasting met twee miljard euro zien dalen.

En hij besluit: Begrotingsdiscipline is blijkbaar de laatste zorg van N-VA om haar fiscale beloftes te kunnen nakomen. De lasten worden doorgeschoven naar later. Typisch voor populisten.

Duidelijk is dat de CD&V zich binnen de regering Michel niet prettig meer voelt. Dit roept herinneringen op aan de gebeurtenissen van 1978, toen Leo Tindemans, CVP-eerste minister, zijn regering liet vallen nadat hij erin was geslaagd om de Volksunie en het FDF elkaar te laten vinden in een grondwetsvoorstel, het zogenaamde Egmont-Stuyvenberg-pact.

Al spoedig kwamen er aan Vlaamse kant reserves aan het licht bij dit project, dat in bepaalde gemeenten van de Brusselse rand in inschrijvingsrechten voor de Franstaligen voorzag. Het “Egmontcomité” rekende het tot zijn taak om deze reserves op te vijzelen tot irritatie, daarin gesteund door een werkelijk ontketende Vlaamse pers.

Met deze evolutie voor ogen probeerde Leo Tindemans tijd te winnen. En François Perin stelde die krijgslist aan de kaak: Als hij de zaak naar het Parlement terugspeelt, is het niet aan de oppositie dat hij denkt. Anders had hij deze wel eerder ontvangen en bij de werkzaamheden betrokken. (…) In klare taal betekent dit voor bepaalde CVP-mandatarissen, die altijd klaarstaan om een regering op te blazen en geoefend als zij zijn in trouweloosheid ten opzichte van de andere gemeenschap: “Weet dat die kerels van Stuyvenberg maar relatief belangrijk zijn; het staat jullie vrij met hun bouwwerk te doen wat jullie belieft; persoonlijk ben ik er niet zo aan gehecht; als jullie de zaak opblazen zal mij dat niet ergeren; die Franstalige Brusselaars werken mij op de zenuwen tenslotte; ik ben er niet meer op gesteld dan jullie. En de unitaire staat, als wij Vlamingen daarin de plak zwaaien, is nog zo kwaad niet.”

Wat toen gebeurde is dat de CVP-machine op gang kwam. Als verkenner voorop gestuurd, verklaarde volksvertegenwoordiger Jan Verroken: Het pact is nog honderdmaal slechter dan wat de grootste tegenstanders ervan zich voorstellen.

En dan kwamen de parlementsfracties op de proppen, die vonden dat ze aan de bezwaren van ongrondwettelijkheid, die de Raad van State had opgeworpen, niet konden voorbijgaan.

En in de slotscène zal Leo Tindemans – die al schitterde in zijn eerste rol – gespeeld verontwaardigd doen over de opwinding van bepaalde partijvoorzitters van de meerderheid die hem wilden ondervragen, en dan weggaan en zijn ontslag aan de koning aanbieden.

Met dat terugsturen van de Volksunie en het FDF, elk naar hun eigen electoraat, terwijl zij elkaar tenslotte gevonden hadden ten koste van zware toegevingen, toonde Leo Tindemans zich in al zijn perfidie.

En terwijl van de Volksunie een flink stuk afging bij de wetgevende verkiezingen, kon van zijn kant het FDF zijn positie versterken, in die mate dat het opnieuw in de regering kwam, met de socialisten en de christendemocraten.

Maar al heel snel liet de onstuimige voorzitter van de CVP-jongeren, Eric Van Rompuy verstaan dat deze situatie niet kon aanslepen: Bij de militanten leeft een grote aversie voor het FDF, dat men absoluut uit de regering wil zien verdwijnen. We moeten dus een tactiek verzinnen om het FDF de laan uit te sturen.

Het kwam hierop neer dat enkele maanden later de FDF-ministers zich “hun ontslag zagen verlenen”, zonder dat ze het zelfs maar hadden aangeboden…

Zoals men ziet is Eric Van Rompuy zichzelf trouw gebleven. Zoals toen handelt hij voor rekening van zijn partij als veldverkenner.

Maar dit alles mist samenhang. In zijn jongste bericht lijkt hij zich te verkneukelen in het feit dat in 2019 de N-VA haar belofte van confederalisme niet zal kunnen waarmaken, al weerhoudt dit Bart De Wever er niet van om in elk interview te proberen de spanningen met de Walen gaande te houden.

Hoeven we Eric Van Rompuy eraan te herinneren dat Wouter Beke, zijn huidige partijvoorzitter, de 22ste september 2007 in het Quebecse dagblad “Le Devoir” nog verklaarde: Wij willen een waarachtige confederatie, waarin elk kan doen zoals het hem belieft (…) Enkel om het geld zijn de Walen aan België gehecht (…) Als de francofonen geen ballast wensen uit te werpen, dan zal ons geen andere keuze resten dan de onafhankelijkheid.

Je mag dan wel christelijk zijn, het maakt je niet minder gluiperig…

__________

Laatst verschenen boek van onze columnist: « François Perin – Biographie », Éditions Le Cri, 2015. Binnenkort te verschijnen: « Un testament wallon – Les Vérités dérangeantes », Mon Petit Éditeur, Paris.

vertaling Marc Vanfraechem