Genoeg is genoeg

Genoeg is genoeg riep de fractievoorzitster van de PVV, de partij van Wilders. De NOS opende de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen met een debat tussen fractievoorzitters uit de Eerste Kamer over landelijke onderwerpen. Genoeg is genoeg en ze trok een verbeten gezicht. De regering moet weg en er zijn teveel allochtonen, we hebben genoeg van de Islam en van nog een heleboel meer. De fractievoorzitters, veelal oud-politici die het ook wel weer eens leuk vonden voor de camera’s te staan, keken verveeld voor zich uit. Alleen de Socialistische Partij had ook wel zo’n beetje genoeg van deze regering.
Op 18 maart zijn er in Nederland verkiezingen voor de Provinciale Staten èn voor de Waterschappen. Twee verkiezingen in één.

Waterhuishouding

Nederland is opgedeeld in 24 waterschappen of hoogheemraadschappen die tot taak hebben de waterhuishouding in hun regio te regelen. Zij zorgen voor de aanvoer en afvoer van water, het zuiveren van rioolwater, de kwaliteit van het drinkwater en het onderhoud van waterkeringen zoals dijken en duinen. Sommige waterschappen beheren ook wegen en vaarwegen.

Hun regio wordt dan ook bepaald door stroom- en afwateringsgebieden, niet door gemeente- of provinciegrenzen. De waterschappen die aan zee liggen worden hoogheemraadschappen genoemd. Al in de 12de eeuw ontstonden ze in de strijd tegen het water. Ze zijn de eerste democratische organisaties in de wereld. De strijd tegen het water is een zaak van iedereen. Alle inwoners betalen een waterschapsheffing, een directe belasting, om het waterschap te kunnen financieren.

Hun bestuur wordt direct gekozen. Alle kiesgerechtigden die in hun gebied wonen hebben stemrecht. Voor deze verkiezing bestaat niet zoveel belangstelling. Daarom is besloten deze te combineren met de Provinciale Statenverkiezingen.

Provinciale Staten

Voor de Eerste Kamer, de Senaat, kan op 18 maart niet worden gestemd. Dit gebeurt pas op 26 mei aanstaande door de 570 leden van de 12 Provinciale Staten. De Eerste Kamer wordt indirect gekozen. Alleen Statenleden mogen op 26 mei hun stem uitbrengen.
Meestal stemmen ze op een kandidaat van hun eigen partij, maar soms gaat dat mis. Een Statenlid kan zich wel eens vergissen natuurlijk, en soms, zoals twee VVD-Statenleden uit Drenthe in 1986 overkwam, arriveren ze te laat bij het stembureau en is die dan al gesloten.

Niet elk Statenlid heeft een even zware stem. Het aantal Statenleden in een provincie hangt af van het inwonersaantal. Zo hebben Noord- en Zuid-Holland, Noord-Brabant en Gelderland 55 Statenleden en Zeeland maar 39.

Bij de stemming voor de Eerste Kamer wordt het aantal inwoners van elke provincie gedeeld door het honderdvoud van het aantal Statenleden van die provincie. Dit heet de ‘stemwaarde’. De op een partij in een provincie uitgebrachte stemmen worden vermenigvuldigd met de stemwaarde. De uitkomst hiervan heet ‘stemcijfer’.

De zetelverdeling in de Eerste Kamer wordt bepaald door de kiesdeler. Deze wordt berekend door de som van de stemcijfers van alle provincies te delen door 75. De eerste Kamer heeft 75 senatoren.

Voor elke partij wordt bepaald hoeveel stemmen er met welke stemwaarde op hen zijn uitgebracht. Dit totaal wordt gedeeld door de kiesdeler. De uitkomst levert het zetelaantal per partij op. Hierna blijven er een aantal restzetels over. Deze worden over de partijen verdeeld aan de hand van de reststemmen die op hen zijn uitgebracht.

Betrouwbaar

Het is allemaal heel betrouwbaar hoor, zei de presentatrice van de NOS geruststellend. Ze presenteerde de te verwachten zetelverdeling van de nieuwe Eerste Kamer gebaseerd op de verschillende peilingen naar de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen. Het kan hier en daar wel een zeteltje schelen, maar het is heel betrouwbaar, riep ze.

De samenstelling van de Eerste Kamer en daarmee de Provinciale Statenverkiezingen, is voor de huidige regering van groot belang. De regeringspartijen VVD en Partij van de Arbeid beschikken nu samen over 30 zetels in de Eerste Kamer. Om aan een meerderheid te komen hebben ze de steun nodig van D’66, Christen Unie en SGP, de zogenaamde ‘gedoog partijen’. In de peiling van de NOS houden VVD en PvdA 19 zetels over en met de gedoog partijen samen 35. Onvoldoende dus om hun wetsvoorstellen door de Eerste Kamer te loodsen.

Na 28 mei, als de Kiesraad de definitieve zetelverdeling in de Eerste kamer heeft vastgesteld, zal de regering met veel partijen moeten onderhandelen. Tot Prinsjesdag zal dit geen problemen opleveren, maar als de Rijksbegroting en de begrotingen van de verschillende departementen, en dus het beleid van het kabinet, in het najaar door de Eerste Kamer moet worden goedgekeurd kan dit tot politieke problemen en de val van het kabinet leiden.

Genoeg is genoeg, riep de mevrouw van de PVV. De mensen in het land hebben genoeg van deze regering. De regeringspartijen houden hun hart vast. De verkiezingen voor de Provinciale Staten beloven spannend te worden.

Foto (c) Reporters