JavaScript is required for this website to work.
post

Half dozijn nieuwe politiek/humane films

Freddy Sartor15/4/2022Leestijd 3 minuten
A Chiara. Een meisje op zoek naar haar maffia vader

A Chiara. Een meisje op zoek naar haar maffia vader

De oogst deze week: 6 nieuwe films met een politiek/humane boodschap in brede zin.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Deze week bespreken we vier films met een duidelijk politieke achtergrond, en een tweetal films, respectievelijk over de ziekte van Alzheimer en niet-verbaal autisme. Politieke films dan wel in de meest ruime betekenis van het woord. Hoe de overheid drastisch ingrijpt in het leven van gewone mensen. En hoe mensen door hun overtuiging in de problemen geraken. 

Zuid-Italië

Het aangrijpende  docudrama A Chiara (****) van de in New York opgegroeide Jonas Carpignano is misschien wel een van de belangrijkste films van dit jaar tot nu toe. Zijn drie films speelden zich telkens af in Gioia Tauro, een onooglijk grauw stadje in het Zuid-Italiaanse Calabrië. Op de 18de verjaardag van Giulia, haar iets oudere zus, merkt Chiara, pas 16 en  vrijgevochten, dat haar vader ineens spoorloos lijkt. Verdwenen als een dief in de nacht? Om ‘s anderendaags via televisie te moeten vernemen dat hij een voortvluchtige maffioso zou zijn die drugs dealt. Deze klap komt het meisje amper te boven, ook al omdat ze bij niemand uit haar omgeving ook maar enig antwoord krijgt op haar vragen. Wanneer de jeugdrechter beslist om haar weg te halen uit haar familie en haar te plaatsen in een gezin in Urbino (Noord-Italië) loopt ze weg en treft uiteindelijk haar vader die in een soort niemandsland ondergedoken leeft. ‘Of hij echt een maffioso is?’ zo vraagt ze. Waarop haar vader antwoordt: ‘Men noemt dat de maffia, voor mij is het: overleven!’
Voetnoot bij de film: sinds het (aanvankelijk omstreden) project 10 jaar geleden werd opgestart, zijn al meer dan 100 minderjarigen uit maffiafamilies door een jeugdrechter elders in Italië in pleeggezinnen geplaatst.

Algerije

De nos Frères blessés van de Franse filmmaker Helier Cisterne (***, al van 6 April in de bioscoop) naar het gelijknamige boek van Joseph Andras, opent een quasi vergeten pagina van de Algerijnse Onafhankelijkheidsoorlog van halfweg de jaren ‘ 50. Apropos, de auteur weigerde in 2016 de Prix Goncourt voor het beste debuut, in ontvangst te nemen.

Dit is het verhaal van Fernand Iveton, de enige Europeaan die toen, in november 1957, werd geëxecuteerd. François Mitterand, de toenmalige minister van Justitie, weigerde amnestie te verlenen.

Cisterne heeft van de in Algerije geboren Iveton geen iconische held gemaakt, wel iemand met een sterk rechtvaardigheidsgevoel die als Fransman en communist in Algerije wil strijden voor de goeie zaak. Hij wordt anno 1954 verliefd op een Pools meisje dat net het harde communisme in haar eigen land is ontvlucht. Toch kan ze hem niet tegenhouden.

Iveton, even naïef als gedreven, besluit om een bom te maken om die in de gasfabriek in Algiers te leggen waar hij werkt met als doel om de hele streek een tijdlang zonder licht te zetten. Mensenlevens mochten niet in gevaar worden gebracht. Iveton wordt ontmaskerd, opgepakt, gemarteld en zijn sabotagedaad wordt gezien als een terreurdaad. Op een schijnproces wordt hij tenslotte door een militaire rechtbank ter dood veroordeeld.

Cisterne heeft een en ander zeer sober gefilmd en heeft ook aandacht voor de mooie love story achter het drama.

Profetisch

En in het van 2019 daterende Atlantis schetst de Ukraïense cineast Valentyn Vasyanovych het portret van een getraumatiseerde oorlogsveteraan, dolend in een post-apocalyptisch niemandsland of wat er is overgebleven na een bijzonder gewelddadige invasie van de Russen. Een profetische film. Jammer genoeg.

Libanon

The sea ahead (***, al van 6 April in de zaal) is het relaas van een meisje dat terugkeert naar haar thuisland Libanon. Wat ze er aantreft is hallucinant. Het land, ooit omschreven als het Zwitserland van het Midden-Oosten, zit op alle niveaus aan de grond: politiek, menselijk en financieel. En toch borrelt in het hart van de jonge vrouw een ongelooflijke liefde voor haar land. Maar kan ze er leven?

Alzheimer, dementie en autisme

Vortex van Gaspar Noe (****), goed voor de Grote Prijs op de jongste editie van het Filmfestival van Gent, portretteert een ouder koppel in hartje Parijs in de herfst van hun leven. Leven zij eerst nog samen, gaandeweg trekt elk zich blijkbaar terug in zijn bubbel. Zij spreekt niet meer, loopt letterlijk en figuurlijk verloren. Terwijl de man nog enige zin aan zijn leven poogt te geven. Hij beweert aan een boek te werken over ‘Film en de symboliek van dromen’. (Tekst vervolgt onder video)

Om te illustreren dat ze naast elkaar heen leven gebruikt de Franse filmmaker splitscreen – een in twee gesplitst beeld: hij is druk bezig in het ene (halve) beeld, zij rommelt maar wat aan in de andere helft van het beeld. Of hoe destructief dementie en Alzheimer in iemands leven ingrijpen. Zegt de man, knap gespeeld door Dario Argento, de Italiaanse meester van de horrorfilm, in de film: ‘Het leven is een droom in een droom.’ Hartverscheurend. En toch ook hartverwarmend.

Bloemen

In de documentaire The Reason I Jump (***, al van 6 April in de bioscoop) poogt Jerry Rothwell, geïnspireerd door het boek van de Japanse autist Haoki Higashima de gevoelswereld op te roepen, waarin niet-sprekende jonge mensen met autisme opgesloten zitten.  Als ze al spreken dan slaan hun woorden nergens op en bedoelen ze ook wat anders. Rothwell laat flarden uit het boek voorlezen op beelden van enkele autisten waar ook ter wereld, van India tot Siërra Leone. Zo klaagt een moeder zichzelf aan: ‘Ik ben fout geweest door mijn dochter niet zichzelf te laten zijn.’ Haoki vertelt dat ‘autisten eerst de details zien en dan pas het geheel’. Of zoals hij tevens vrij  lucide stelt: ‘Wie naar de bergen in de verte kijkt, ziet de bloemen aan zijn voeten niet!’

Freddy Sartor (1952) is beroepsjournalist, oud-hoofdredacteur van de filmtijdschriften Cinemagie (ex-MediaFilm) en het maandblad Filmmagie, tot 2006 bekend als Film & Televisie. Hij heeft een hart voor de Europese film en wereldcinema.

Commentaren en reacties