Heibel om Oranje in Waterloo

‘Het is droevig gesteld met het historisch besef van de zuiderburen, die de Waterloo-herdenking kapen.’ Zo opent het scherpe artikel op de webstek van Elsevier. Auteur Jean Dohmen, ook chef economie van het blad, maakt zich behoorlijk druk om wat hij ‘een Belgisch feestje’ noemt. En hij heeft eigenlijk wel een punt.

Eerder werd al gemeld dat de Belgische overheid de moeite niet had genomen om Jeanine Hennis, Nederlands minister van Defensie, uit te nodigen of ten minste toch een delegatie van het Nederlandse leger. Nochtans had de landmacht van onze noorderburen graag actief bijgedragen tot de herdenkingen, dat meldde De Telegraaf. Samen met het Belgische heir is het Nederlandse leger immers de erfgenaam van de troepenmacht van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Strikt genomen kan je zelfs zeggen dat Willem-Alexander van Oranje beter geplaatst was om als gastheer op te treden dan zijn collega Filip van België. Filips illustere voorvader, op dat moment Leopold von Saksen-Coburg-Saalfeld, was immers niet aanwezig op slagveld. Hij was weliswaar zinnens om mee te vechten met zijn bataljon Russische kurassiers (hij vocht in het leger van de Russische tsaar) en trok vanuit Londen, waar hij verbleef, het Kanaal over. Hij arriveerde echter te laat, toen de slag al was gestreden. In de beslissende fase van Waterloo maakte de artillerie van de Nederlanden onder leiding van generaal Chassé zich enorm verdienstelijk, hoewel de hertog van Wellington de doorslaggevende rol van deze generaal nooit de erkenning gaf die het verdiende. Chassé, een oudgediende van Napoleon, zou later, tijdens de opstand van 1830, Antwerpen met evenveel overtuiging onder vuur nemen.

De voorouders van Willem-Alexander hadden daarentegen een prominente rol op zich genomen in de strijd op de vlakten bezuiden Brussel. Op dat moment was dat de belangrijkste stad in hun koninkrijk. De leeuwenheuvel, waar de plechtigheid op 18 juni 2015 plaatsvond, is opgetrokken ter ere van de latere Willem II. Leopold pikte niet alleen de verloofde van Willem in, hij betrad in 1831 ook de Zuidelijke Nederlanden betreden als de nieuwe koning. Nochtans wilden de grote mogenheden het nieuwe koninkrijk liever onder een Oranje zien, maar het Voorlopige Bewind had dit onmogelijk gemaakt.

Het is dan ook ironisch dat koning Willem-Alexander aan het Oranjemonument met een naar Frankrijk grommende, Nederlandse leeuw de Brabançonne moest aanhoren. Een lied dat de tergende woorden ‘La mitraille a brisé l’Orange’ (‘De kogels hebben Oranje vernietigd’) bevatte.