Jordan Peterson, klinisch psycholoog en emeritus-hoogleraar aan de Universiteit van Toronto (Canada), verwierf de afgelopen jaren beroemdheid om zijn uitspraken en geschriften die vijandig staan tegenover gendertheorie en ‘woke’-ideologie. Nu eist het College van Psychologen van Ontario dat Peterson een corrigerend ‘coaching-programma’ zou bijwonen.

Het kritische, Franse Observatoire du Journalisme (Ojim), zette het woensdag 15 januari nog eens allemaal op een rij. Peterson betwist het bestaan van ‘wit privilege’, gelooft dat feministen ‘een onbewust verlangen naar brute mannelijke overheersing’ hebben en adviseert jonge mannen om hun mannelijkheid te ontwikkelen en ‘rechtop te staan’. De eerste van zijn ’12 regels voor een leven’ als een ‘tegengif voor chaos’. Dat konden we lezen in zijn 12 Rules for Life: An Antidote to Chaos (2018). Nederlandse vertaling: 12 regels voor het leven: Een remedie tegen chaos, Prometheus, 2018.

Tegen verplichte transgendernamen

‘Wat er nu gebeurt, is dat homoseksuele kinderen ervan overtuigd worden dat ze transseksuelen zijn. Dat is toch niet zo goed voor homoseksuelen?’ legt de psycholoog uit. In 2016 verwierf hij bekendheid door zich op grond van de grondwettelijke vrijheid van meningsuiting te verzetten tegen een wetsvoorstel dat in Canada het gebruik van voornamen gekozen door ‘transgender’-mensen verplicht stelde.

Petersons YouTube-kanaal heeft nu 6,25 miljoen abonnees. Een interview met hem op het Britse Channel Four, vijf jaar geleden uitgevoerd over onderwerpen als de loonkloof tussen mannen en vrouwen, mannelijkheid, ‘patriarchaat’ en zijn boek 12 regels voor het leven, heeft nu 42 miljoen views op YouTube waar het meer dan 228.500 keer is becommentarieerd. Voldoende om te stellen dat Peterson niemand onverschillig laat.

George Orwell in Canada en 1984 herzien in 2023

Vandaag de dag ‘zou deze psycholoog voor het zeggen van wat hij denkt, zijn licentie kunnen verliezen’, aldus het hoofdartikel van The Wall Street Journal op 4 januari 2023. ‘Je zou denken dat Canadezen nu wel geleerd hadden Jordan Peterson niet te dicteren wat hij moet zeggen’, luidt het zeer kritische hoofdartikel over de behandeling van de psycholoog. ‘De psychologieprofessor werd in 2016 een internet-sensatie nadat hij betoogde dat de Canadese wet neerkwam op “verplicht taakgebruik” met betrekking tot geslachtsvoornaamwoorden. Nu eist het College van Psychologen van Ontario dat de heer Peterson erkent dat hij ‘professionaliteit miste’ in zijn openbare verklaringen en dat hij een corrigerend “coaching-programma” zou bijwonen.’

De ‘publieke verklaringen’ omvatten opmerkingen op Twitter, zoals ‘zij’ zeggen over de ‘transgender’-actrice die zichzelf Elliot Page noemt en nu wordt beschouwd als een acteur. Hij noemde haar ook met haar voormalige (dead name) naam ‘Ellen’. Verder het ‘etter’ noemen van een adviseur van premier Justin Trudeau en het reageren, opnieuw via Twitter, op de cover van het tijdschrift Sports Illustrated waarop een dikke vrouw in badpak te zien was: ‘Sorry. Niet mooi. En geen enkele vorm van autoritaire tolerantie zal dat veranderen.’

Conflict met de Orde van Psychologen

Op 4 januari 2023 publiceert Peterson een opiniestuk in het dagblad National Post, een met de kop ‘Ik zal mijn licentie riskeren om te ontsnappen aan heropvoeding door de sociale media.’ Een waarschuwing gevolgd door: ‘De Orde van Psychologen van Ontario wil me omscholen tot goed gedrag — en dat zou iedereen zorgen moeten baren.’ En, legt Jordan Peterson uit, wanneer de Orde van Psychologen besluit om een procedure tegen een van zijn leden te starten na klachten, ‘is dat een ernstige zaak, die in wezen neerkomt op een juridische procedure. De Orde raadt in dergelijke omstandigheden de bijstand van een advocaat aan.’

‘De Orde van Psychologen van Ontario heeft een groot aantal van dergelijke rechtszaken tegen mij aangespannen’, vervolgt Peterson, ‘en dat sinds ik zes jaar geleden publiek bekend werd — maar geen enkele gedurende de twintig jaar dat ik het beroep van psycholoog heb uitgeoefend. Deze vervolgingen zijn de laatste tijd in aantal toegenomen, het zijn er nu meer dan een dozijn’.

Levenslange heropvoeding?

Welke straf is aangewezen voor de psycholoog? ‘Voor mijn misdaden werd ik veroordeeld tot het volgen van verplichte communicatietraining op sociale media met de zogenaamde experts van het College (hoewel sociale-mediacommunicatietraining geen wetenschappelijke specialiteit is en zeker geen klinische specialiteit van welk niveau dan ook).’

‘Ik moet deze training op eigen kosten volgen (een paar honderd dollar per uur) en voor een periode die alleen wordt bepaald door degenen die me heropvoeden en ervan profiteren. Hoe lang? Tot diezelfde heropvoeders zichzelf ervan hebben overtuigd dat ik mijn les heb geleerd en me in de toekomst correct zal gedragen.’

Het totalitaire wokisme van Justin Trudeau

In een gedachtewisseling met Elon Musk op Twitter (3 januari) legt Peterson de catastrofale situatie op het gebied van vrijheid van meningsuiting in Canada bloot: ‘Het is erger dan je denkt in Canada. Beoefenaars van gereglementeerde beroepen wordt nu het zwijgen opgelegd door hun respectieve orden. Dit betekent dat ze niet langer in staat zijn om te zeggen wat ze denken dat waar is. En wie zit daarop te wachten als het zijn advocaat, arts of psycholoog betreft?’

In een ander opiniestuk, dat Peterson een jaar geleden in de National Post publiceerde, vertelt hij wat hem ertoe bracht professor ’emeritus’ te worden aan de Universiteit van Toronto, en dus afstand te doen van de status van hoogleraar. Het geeft een zeer zorgwekkend beeld van de toestand der individuele vrijheden (en van het niveau van de universiteiten) in dit Canada, dat zich onder impuls van de zeer liberaal-libertaire premier Justin Trudeau in de voorhoede van het wokisme bevindt.

Een brief van de New York Post

In een artikel van 5 januari 2023 merkt de Amerikaanse krant New York Post op: ‘Psycholoog Jordan Peterson kan zijn licentie verliezen als hij “heropvoeding” weigert‘, en citeert uit een brief van Peterson aan Trudeau: ‘Ik suggereer niet, of vermoed ook niet, dat u of iemand die met u verbonden is, hier direct iets mee te maken heeft. Het feit dat dit gebeurt (en dat artsen en advocaten net zo bang zijn geworden als psychologen dat nu zijn door hun eigen regelgevende instanties) is echter iets dat duidelijk is gebeurd onder uw ambtstermijn, als gevolg van uw eigen gedrag en het steeds dwingender ideologisch zuiverheidsbeleid dat u hebt gepromoot en verankerd in de wet.’

Noord-Amerikaanse besmetting

En ten slotte zijn het vooral de Amerikaanse conservatieve media die zich zorgen maken na de procedure die het College of Psychologists of Ontario heeft gestart tegen de mediagenieke Jordan Peterson. Inclusief grote media zoals Fox News waar we columnisten horen praten over Canada als een ‘totalitaire dictatuur’ (en die zich zorgen maken over dezelfde afwijking in de VS).

Na de grote Amerikaanse conservatieve media klonk op 17 december de waarschuwing van Jordan Peterson ook door op de Australische zender Sky News: ‘De Canadese psycholoog Jordan Peterson, auteur en beroemd anti-woke denker, waarschuwt westerse landen dat het “zeer waarschijnlijk” is dat in hun samenlevingen een totalitair sociaalkredietsysteem zal ontstaan. In een recent interview met het Australische Sky News betoogde Peterson dat beleid en beperkingen, die door westerse landen tijdens de covid-19-pandemie zijn geïmplementeerd, de weg kunnen vrijmaken voor een geautomatiseerd sociaalkrediet- en een “digitaal-paspoort”-systeem dat de rechten van burgers in gevaar kan brengen.’