JavaScript is required for this website to work.
Multicultuur & samenleven

Het islamogauchisme doorgelicht

een verrassend modeverschijnsel

Miel Swillens29/8/2016Leestijd 2 minuten

Intellectueel onwaardig, maar wel wijdverbreid.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

De Franse journalist en essayist Jacques Julliard, gewezen opiniemaker bij het linkse blad Le Nouvel Observateur, stelt in Le Figaro (26/8) een interessante vraag: ‘Waarom hebben extreemlinkse intellectuelen, klein in aantal maar zeer invloedrijk in de media en de mensenrechtenbeweging, de onaantastbaarheid van de islam opgelegd in de Franse politieke ruimte? Waarom zijn die ongelovige en libertaire intellectuelen gepassioneerd geraakt door de meest gesloten en, in zijn islamistische versie, ook de meest gewelddadige godsdienst op aarde?’

Julliard stelt vast dat er bij een significant segment van links, en alleszins bij de linkse bobo’s,* een Umwertung aller Werte, een omkering van waarden, heeft plaatsgevonden. Wat vroeger werd aanbeden, wordt vandaag verworpen. Zo werd de laïcité enthousiast verdedigd zolang het om de strijd tegen het katholicisme en de invloed van de Kerk ging, maar nu het om de islam gaat wordt die laïcité plots ‘reactionair’, een uiting van onverdraagzaamheid. Ook la République, het politieke ideaal van links, komt onder verdenking want de republiek is gestoeld op nationale eenheid en miskent bijgevolg de diversiteit en het anders-zijn van minderheden. Het volk, die oude held van links, dat zijn nu ‘les souchiens’, de Fransen van eigen bodem,** onredbaar besmet met racisme en islamofobie. Julliard concludeert dat een bevreemdend islamitisch neoklerikalisme zich van de linkse intelligentsia heeft meester gemaakt. Vanwaar die bekering tot het islamogauchisme, die er vooral is gekomen nadat het islamisme de blinde terreur omarmde?

Een eerste verklaring, zo stelt Julliard, is dat de intelligentsia sinds het begin van de twintigste eeuw gefascineerd is door geweld. Die fascinatie verklaart ook waarom ze telkenmale revolutie verkoos boven geleidelijke hervormingen. Sartre betreurde het dat de Franse Revolutie niet meer tegenstanders had geguillotineerd. Hoe het komt dat mensen van de pen en het woord aangetrokken worden door bloedvergieten, is volgens Julliard voer voor psychologen. Een andere verklaring is de haat van de intelligentsia voor het christendom. Dezelfden die verontwaardigd doen over de toenemende islamofobie, die nog nooit een dode heeft gemaakt, laat het lot van de vervolgde en vermoorde christenen in de Arabische wereld steenkoud. Voor iemand – zoals ik – die nog altijd in de Republiek, het volk en de laïcité gelooft, vertegenwoordigt dat soort ‘links’ links niet. Tot zover Jacques Julliard.

Vermeldenswaardig is dat de extreemlinkse sympathie voor de islam een extreemrechtse pendant kent. Les extrêmes se touchent. In 1960 verscheen Allahs Sonne über dem Abendland van de hand van Sigrid Hunke. Hunke was een fanatieke nationaalsocialiste en vriendin van Himmler geweest. In dat nog altijd geciteerde boek zingt ze de lof van de islam als superieur aan de Westerse waarden. Volgens Hunke heeft het Westen zowat alles aan de islam te danken: zijn beschaving, zijn kunst, zijn wetenschap. De invloed van de islam in Europa beschouwt ze als de eerste stap naar de bevrijding van het christendom, dat ons continent heeft vergiftigd. Hunke oogstte met haar boek niet alleen succes bij extreemrechts, maar ook bij extreemlinks: haar aanval op de joods-christelijke wortels van onze beschaving viel bij beide in goede aarde. Vandaag zien we hoe linkse bobo’s flirten met het gedachtegoed van die nationaalsocialiste.

________________

* “bourgeois-bohème” (1973), enigszins verwant met de latere Engelse term “yuppie”, young urban professional (nvdr).

** “Français de souche”, maar bij sommige bevolkingsgroepen gebruikt als scheldwoord: nog lager dan de hond (nvdr).

Miel Swillens is een Vlaamse columnist en oud-medewerker van het weekblad Tertio. Hij studeerde Germaanse filologie aan de RUG en is een oud-leraar van het Sint-Jozef-Klein-Seminarie in Sint-Niklaas en ook van de Vrije Handelsschool Sint Joris in Gent. Hij schreef in het verleden teksten voor Miek en Roel, zoals Het Verdronken Land Van Saeftinge (1970) en Het Land Van Nod (1970). Miel overleed in augustus 2017.

Meer van Miel Swillens

De auteur van dit essay Jan-Werner Müller is hoogleraar politiek aan Princeton University, maar werkt momenteel als onderzoeker rond het thema populisme aan de universiteit van Wenen. Wat is populisme? is gebaseerd op lezingen die Müller gaf aan het Weense Institut für die Wissenschaften vom Menschen en draagt daar ook de sporen van. Een vlot leesbare tekst kan je het niet echt noemen. Daarvoor is de toon en de aanpak te academisch. Of wat dacht je van volgende zin?

Commentaren en reacties