Het katholiek onderwijs bestaat al jaren niet meer

Waar bleef die ‘katholieke dialoogschool’ nu zo lang? Al vele jaren worden de katholieke scholen in Vlaanderen bevolkt door atheïstische tieners. Nooit vond de Guimardstraat het nodig om dure concepten in hun richting te lanceren. Ook vandaag zitten er veel meer vrijzinnige dan islamitische scholieren op de collegebanken. Toch lonkt de dialoogschool nogal opvallend naar precies de moslimleerlingen. Vreemd dat ‘dialoog’ pas officieel beleid en uitdrukkelijke mediaboodschap wordt wanneer onze mohammedaanse medeburgers in het vizier komen. 

Het zou Lieven Boeve sieren als hij gewoon zou toegeven dat dit allemaal om marktaandeel gaat. Vrijzinnige ouders malen niet om een katholiek sausje, maar de zeer gevoelige moslimgemeenschap moet voortdurend gerustgesteld worden. In de feiten zijn moslims natuurlijk al vele jaren zeer welkom in katholieke scholen, wordt moslimleerlingen niets in de weggelegd en gaan zogezegde ‘godsdienstlessen’ al lang over filosofie en zowat alle levensbeschouwingen – de katholieke godsdienst vaak zelfs op de laatste plaats. 

Kar en paard

Op één punt heeft Lieven Boeve overschot van gelijk. ‘Om de dialoog aan te gaan, moet je net een sterke identiteit hebben‘, zegt de directeur-generaal en dát klopt als een bus. Het enige probleem: het katholieke onderwijs Vlaanderen heeft al jaren geen sterke identiteit meer. Vandaag is het ‘katholieke opvoedingsproject’ weinig meer dan een traditioneel promopraatje. De zeldzame christelijke accenten in de ‘katholieke’ scholen verbleken elk schooljaar een beetje meer, en binnen hooguit een halve generatie zullen ook de laatste restanten volledig verdwenen zijn. 

Bart De Wever overdrijft met andere woorden schromelijk. Het katholiek onderwijs kan zichzelf helemaal niet opheffen met de dialoogschool: het katholiek onderwijs heeft dat jaren geleden aan gedaan, zonder aanwijsbare reden. Met het overdragen van onze christelijke traditie, de katholieke leer of onze ‘normen en waarden’ houden de katholieke scholen zichzelf al lang niet meer bezig. De leken voor de klas zijn in het beste geval agnosten, de leerlingen verlaten de colleges ongevoelig en onverschillig voor het christelijk geloof.

Misschien gelooft Boeve echt dat de dialoogschool de katholieke kern weer kan versterken, zoals Jan Becaus eerder suggereerde op Doorbraak. Maar dat zou dan haaks staan op zijn (terechte) stelling dat je eerst een sterke identiteit nodig hebt om dan de dialoog aan te gaan. Je kan hopen op een katholieke reactie door de militante islam meer ruimte te geven binnen de schoolmuren, maar dan span je de kar nogal voor het paard. Wat Boeve nu doet is een verzwakte katholieke erfenis kwetbaar opstellen ten opzichte van een zelfbewuste, dominante, complexloze islam. 

Wie wij zijn en waar we wonen

Een dialoog met de islam is een goed idee. Er is heel wat om te bespreken, te beginnen met de absolute gelijkheid tussen man en vrouw, de rechten van holebi’s en de strikte scheiding tussen Kerk en Staat. We moeten het gesprek aangaan met de islamitische Vlamingen, om hen te overtuigen van ons superieure samenlevingsmodel. Alleen: dan moeten we durven zeggen waar we voor staan. De trieste waarheid is dat Vlaanderen te zeer met zichzelf in de knoop zit om zelfverzekerd op De Ander af te stappen. 

Anno 2016 wordt een opmerking over normen en waarden nog altijd schamper onthaald. Onze eigen cultuur wordt weggerelativeerd. Wie durft hameren op onze eigen tradities, mag op verzet rekenen. Het katholiek onderwijs heeft zichzelf, schijnbaar beschaamd, laten vervellen tot een doorslagje van het gemeenschapsonderwijs. Dat zijn de echte oorzaken van de huidige malaise, en de grotere uitdaging voor de toekomst. Een onnozele marketingstunt van de Guimardstraat, ondertussen dubbel teruggefloten door de biscchoppen en de directies, is onze nachtrust niet waard.

Waar we dan wel wakker van moeten liggen? Dat we straks niet eens een ziel meer hebben om nog aan de duivel te verkopen.