JavaScript is required for this website to work.
post

Het verdrongen onafhankelijkheidsdebat

N-VA: oorzaak en slachtoffer?

Pieter Bauwens16/9/2014Leestijd 3 minuten

In Vlaanderen is het debat over de onafhankelijkheid van Vlaanderen naar de achtergrond verwezen. In de plaats komen tactische besprekingen over ‘confederalisme’ of ‘een regering zonder PS’. De N-VA zou wel eens oorzaak én slachtoffer van die verschuiving kunnen zijn. 

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

In Schotland wordt volop gedebatteerd over de onafhankelijkheid. Als er een voordeel is aan een referendum, dan misschien dat het de discussie op de agenda zet. Er wordt niet meer rond de hete brei gedraaid, alle argumenten liggen op tafel. Dan blijkt soms maar eens dat de argumenten, de rationele argumenten van een kamp soms wat mager uitvallen. Dan wordt er op de emotie gespeeld: bangmakerij. De mens is in de kern ‘neofoob’ leerde Eric Defoort me ooit, mensen zijn fundamenteel bang van verandering. Ik heb die les nooit vergeten, te vaak word je geconfronteerd met de waarheid ervan. De angst voor iets nieuws is ook een ‘grondstroom’. Daarop mikt het ‘no’ kamp in Schotland. En iedereen weet dat mensen niet enkel op basis van rationele argumenten kiezen of stemmen, misschien zelfs vooral op emotie, ‘buikgevoel’.

Autonomie

Ondertussen heeft iedereen in Schotland een mening en wordt de grond van de zaak bediscussieerd. Dat is in Vlaanderen al lang niet meer het geval. O ja, er is veel discussie over ‘de institutionele chaos’ die België is, de ‘permanente diplomatieke conferentie’ of de ‘heterogeniteitskost’ van België maar meer en meer wordt het antwoord op die problemen in een discussie of vrije tribune het wat tactische en omfloerste ‘Vlaamse autonomie’ en ‘confederalisme’. Het viel me op in de vrije tribune van Peter De Roover (onze ex-chef politiek) in De Standaard (16 sept. 2014). Peter De Roover, de man die in de vroege jaren 1990 de Vlaamse Volksbeweging op het spoor zette van de onafhankelijkheid. Die het land afdweilde om in debatten allerhande die Vlaamse onafhankelijkheid te bepleiten. De man die, na het vaak wat lacherige onthaal, menig verdediger van België in zijn hemd zette en de lachers op zijn hand kreeg. Zelfs die pleit voor ‘autonomie’, de mossel-nog-vis-term in de discussie, want je hebt het wel niet over onafhankelijkheid, maar eigenlijk kan je het er toch over gehad hebben. Hoe autonoom is die autonomie eigenlijk bedoeld?

Politiek van het haalbare

Die laatste vrije tribune van Peter De Roover is tekenend voor het debat in Vlaanderen. Onafhankelijkheid is enkel nog een sneer geworden, meestal in combinatie met de woorden: ‘eerste punt uit de statuten’ en ‘N-VA’. Een onafhankelijk Vlaanderen is geen uitgangspunt meer, geen strijdpunt meer, geen positief verhaal, neen, het is iets waarvoor je je moet verantwoorden, misschien zelfs voor schamen. Onder druk van de politiek van het haalbare is de uiteindelijke doelstelling naar de achtergrond geduwd. De N-VA dreigt in haar eigen schaduw te gaan staan. In die stijl van de politiek van het haalbare is het allemaal tactiek. Er is nu geen draagvlak voor een onafhankelijkheidseis. Neen, eerst een draagvlak voor een confederalisme, of neen, een regering zonder PS. Hoe wordt er een draagvlak voor onafhankelijkheid gecreëerd als er niet open over gedebatteerd wordt of mag worden? Hoe krijgt dat draagvlak vorm als het woord ‘onafhankelijkheid zelfs uit de weg wordt gegaan?

Vlaamse beweging

Ondertussen zuigt het succes van de N-VA de beste krachten uit de Vlaamse beweging aan, ook bij Doorbraak. Net die Vlaamse beweging die de N-VA moeten blijven opjagen en achtervolgen om mee het draagvlak voor die Vlaamse onafhankelijkheid te vergroten, om opnieuw het debat ten gronde te voeren. Weg van alle tactiek, opnieuw zin en onzin van Vlaamse onafhankelijkheid bepleiten en bediscussiëren. Die (‘radicale’) Vlaamse beweging, die nieuwe Peter De Roovers moet aanleveren om overal het onafhankelijkheidsdebat te voeren, wordt – door de partij die het van de agenda haalde – leeggeroofd. Het is te hopen dat die Vlaamse bewegers zich binnen de N-VA roeren, zonder zich tactisch te verstoppen achter wollig taalgebruik. Anders dreigt de onafhankelijkheid van Vlaanderen uit de bewuste statuten te verworden tot de ‘klassenstrijd’ die lang in de statuten van de socialistische partijen stond. Het staat er als een aandenken aan de begindagen dat er nog voor een overtuiging werd gestreden, toen de partij nog geen deel was van het systeem, maar integendeel dat systeem bang maakte.

Systeem

De N-VA heeft de weg van het participationisme gekozen: deelnemen aan het gezag, in de Belgische regering stappen om haar doel te bereiken. Vele N-VA’ers kennen hun geschiedenis. Ze weten wat de valkuilen zijn van dat participationisme. N-VA weet ook maar al te goed dat de andere partijen in die Zweedse coalities maar één doel hebben: aantonen dat de N-VA een partij is zoals alle andere. Geen partij die het systeem uitdaagt, geen ‘kracht van verandering’, maar een partij die deel is van het systeem. Ook in die Belgische regering moet ze daarvoor durven voor haar onafhankelijkheidsovertuiging uitkomen. En moet ze durven zeggen dat er een alternatief is voor dat eeuwige communautaire gemarchandeer. Dat wordt geen makkelijke oefening en de eerste resultaten van die oefening vallen tegen. N-VA zou zo wel eens oorzaak én slachtoffer kunnen worden van het wegdeemsteren van het onafhankelijkheidsdebat.


Foto © Reporters (Het jongste overwinningsfeest van de N-VA, geen Vlaamse Leeuw meer te bespeuren, uit ’tactische’ overwegingen.)

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging, vervolgde christenen en religie.

Commentaren en reacties