Hoed u voor de familie van prinses Astrid

Wanneer dan in Parijs een boek verschijnt dat erin slaagt afstand te nemen van dit deuntje, is dat op zich al het noteren waard. Wanneer de auteur van dat boek luistert naar de naam Sixte-Henri de Bourbon-Parme, is dat nog meer het geval. Want Sixte-Henri is niet alleen het enfant terrible van de Europese vorstenfamilies, hij is daarenboven nauw verwant met een bewoner van Laken. Zijn vader, Xavier, was immers de broer van Zita, de laatste keizerin van Oostenrijk-Hongarije, en tevens grootmoeder van Lorenz, de echtgenoot van prinses Astrid van België.

Dubbelmonarchie?
Sixte-Henri maakt er overigens geen geheim van dat hij zijn boek schreef vanuit een perspectief van vorstelijke solidariteit – de titel spreekt voor zich: Une double monarchie sauverait la Belgique. Observations d’un ami du Royaume. België redden? Een vriend van het koninkrijk?

En toch zijn de gedachten van Sixte-Henri het lezen waard. In de eerste plaats als een Franse stem, die afwijkt van het geluid dat meestal uit Parijs komt. Sixte-Henri verwerpt zonder meer elke Franse aanspraak op – al dan niet verkapte – gebiedsuitbreiding. Tegelijkertijd rekent hij af met het internationale western-beeld van België, waarin boze Vlamingen proberen een klein, maar dapper landje uit elkaar te rukken. De toekomstvisie die Sixte-Henri voor onze streken bepleit, staat eigenlijk niet zo ver van de hoofdstroom binnen de Vlaamse publieke opinie: co-bestuur voor Brussel en een maximale autonomie van Vlaanderen en Wallonië. Daarbij is het erg opvallend dat hij zich uitspreekt tegen een confederale oplossing. Niet omdat die te ver zou gaan, maar precies omdat ze niet ver genoeg zou gaan. Zijn suggestie zoekt veeleer inspiratie in de verhouding tussen Zweden en Noorwegen tot 1905: twee volkomen onafhankelijke landen, met eigen parlementen en regeringen, die enkel nog een gemeenschappelijk staatshoofd hebben.

Personele unie?
Sixte-Henri maakt geen geheim van zijn bezorgdheid om dat gemeenschappelijke staatshoofd: voor hem is een goede oplossing voor de Belgische ruimte een oplossing die de positie van het koningshuis in maximale mate veilig stelt. Dat maximum is volgens hem een ceremonieel koningschap in Vlaanderen én Wallonië, die verder amper nog iets met elkaar te maken zouden hebben.

Wie ook maar enigszins vertrouwd is met de gebruiken in de Europese vorstenfamilies, kan zich moeilijk voorstellen dat de inhoud van dit boek niet minstens marginaal zou zijn doorgepraat met de directe betrokkenen. Zeker nu een van die directe betrokkenen nog tot de nabije familie van de auteur behoort. Ook zonder de inhoud van dit boek klakkeloos op het conto van Laken te schrijven, kan het wel als een signaal worden beschouwd dat althans de jongere generatie van de familie Van België iets genuanceerder tegen de toekomst wil aankijken dan hun vader laat blijken uit zijn televisietoespraken. Of anders gezegd: dat ook daar het begrip doordringt dat het aanmodderen zoals men bezig is, niet tot een oplossing leidt, en dat uiteindelijk de keuze zal gaan tussen een scenario dat de deelstaten een maximale autonomie (‘staat in Europa’) gunt, en een scenario dat Franse, in plaats van Vlaamse en Waalse belangen centraal stelt.

Een mooie Franse uitdrukking zegt ‘faute de combattants, le combat cessa’. Als niemand nog gelooft in de Belgische constructie, zelfs haar professionele hoeders niet, heeft die ook geen toekomst.

Sixte-Henry de Bourbon-Parme, Une double monarchie sauverait la Belgique. Godefroy de Bouillon, 164 blz., € 17, isbn 978 28 41 91 253 7