Onder het mom van strijd tegen het zionisme en Israël vuurde Iran in de nacht van 12 op 13 maart raketten af op Erbil, in Iraaks Koerdistan. De meeste Irakezen en de Verenigde Staten zijn ‘not amused’.

De Pasdaran van de Iraanse revolutionaire garde vuurden twaalf raketten af op de hoofdstad van Iraaks Koerdistan. Een nieuw gebouw van het Amerikaans consulaat werd daar geraakt, alsook de lokalen van nieuwszender Koerdistan 24. Er waren geen doden, wel twee gewonden. De materiële schade bleef uiteindelijk beperkt. De Amerikanen zeggen dat zij niet het doelwit waren. De raketten waren van Iraanse makelij. Het gaat hier over het Fateh-110 model. Dat model werd ook gebruikt in de Syrische burgeroorlog en Iran heeft ook al exemplaren geleverd aan de Libanese sjiitische militie Hezbollah.

Mossad

Als reden geven de Pasdaran op dat ze een doelwit van de Israëlische geheime dienst Mossad in Irak wilden raken. En dit zou een reactie zijn op de aanvallen van Israël op Iraanse doelwitten in Syrië. Zoals bekend verlopen de wapenleveringen van Iran aan het Libanese Hezbollah om evidente geografische redenen via Syrië. En dat in september vorig jaar een Amerikaanse think thank een conferentie organiseerde om te pleiten voor de normalisering van de relaties tussen Irak en Israël, is onverteerbaar gebleken bij Iran.

Zowel de Iraakse Koerden, de Irakese regering als Israël ontkennen echter dat Israël of de Mossad aanwezig zou zijn in het noorden van Irak. Israël is wel heel tevreden met de Koerdische autonomie, want een versnipperd Midden-Oosten komt hen goed uit. Er zijn wel degelijk Amerikaanse militairen present in Iraaks Koerdistan, wat Iran uiteraard stoort. Die militairen zijn al het mikpunt geweest van Iraakse pro-Iraanse milities, vooral nadat de Verenigde Staten in 2020 de Iraanse generaal Qassem Soleimani, hoofd van die revolutionaire garde, hadden terechtgesteld.

Intimidatie

Analisten gaan er echter van uit dat de Iraanse agressie niet zo zeer Israël tot doel had, maar een intimidatiepoging was richting bepaalde Iraakse politieke krachten. Bij de laatste parlementsverkiezingen in Irak verloren de sjiitische pro-Iraanse partijen ten voordele van de sjiitische partijen die de bemoeienissen van Iran in hun land beu zijn, ook wel de sjiitische nationalisten genoemd. En dat zint Iran niet. Dat land probeert de regeringsvorming in Irak dan ook te beïnvloeden. Er moet ook een nieuwe president benoemd worden, en die functie is voorzien voor een Koerd. Met de raketaanval zou Iran dus een signaal willen geven aan Irak.

Maar er is meer. De nummer één van de anti-Iraanse sjiitische partijen is Muqtada al Sadr. Dat de Koerdische partij KDP (Kurdish Democratic Party) van Massoed Barzani, die de lakens uitdeelt in Iraaks Koerdistan, in de regio een deal heeft gesloten met Muqtada al Sadr, zint Iran niet. Grote concurrent van de PKK is de PUK, de Patriotic Union of Kurdistan, die gesteund wordt door Iran.

Saoedi-Arabië

Iran heeft ook haar gesprekken met aartsrivaal Saoedi-Arabië stopgezet. En dat zou een reactie zijn op de recente terechtstelling van 41 sjiieten door de streng soenitische Saoedi’s. De vijandigheid tussen Iran en Saoedi-Arabië is één van de hoofdredenen voor de instabiliteit in het Midden Oosten.

De agressie van Iran in Irak komt op het moment dat de nucleaire onderhandelingen met Iran in het slop zijn geraakt, nadat het er een paar weken geleden nog naar uit zag dat er een deal in de maak was. Met de raketaanval zou Iran ook haar spierballen hebben willen tonen richting de Verenigde Staten. De Amerikanen willen de nucleaire deal met Iran uit 2015, die voormalig president Donald Trump eenzijdig had opgezegd, nieuw leven inblazen. Maar dat loopt duidelijk minder vlot dan gehoopt.

Ook de inval van Rusland in Oekraïne maakt de zaken er niet eenvoudiger op, want de Russische president Poetin verbindt zijn goedkeuring aan een eventuele nieuwe nucleaire deal VS-Iran aan de opheffing van de Amerikaanse Oekraïne-gerelateerde sancties tegen Rusland.

Heldendaad

Bagdad heeft aan Teheran opheldering gevraagd over de raketaanval en de Iraanse ambassadeur in Irak op het matje geroepen. Tot nu toe tevergeefs. Washington is bereid om Irak te helpen met haar anti-raket afweersystemen. ‘De Iraanse raketten die Erbil raakten zijn eerder een teken van zwakte dan van sterkte’, stelt analist Khairallah Khairallah in The Arab Weekly over Iran (The Iranian missiles that targeted Erbil are a sign of weakness rather than strength). Het ziet er naar uit dat Iran met deze ‘heldendaad’ de aandacht van de Iraanse bevolking wil afleiden van de benarde sociaaleconomische situatie waarin Perzië zich bevindt.

Ondertussen vielen er op donderdag 17 maart vier raketten op de Balad luchtmachtbasis ten noorden van Irak, waar Amerikaanse aannemers aanwezig zijn, alsook Iraakse gevechtsvliegtuigen. Er wordt vermoed dat Iran hier ook achter zit.