JavaScript is required for this website to work.
post

Iran: de vrouwen zullen beslissen

ColumnLudo Abicht27/4/2016Leestijd 3 minuten

Ludo Abicht reisde recent door Iran en zag de kracht van de vrouwen als hoop voor de toekomst.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Je hoort het ze vandaag in Iran in allerlei varianten zeggen: ‘Hier gebeurt alles in het diepste geheim dat iedereen kent.’ Wildvreemden gaven ons op straat hun ongezouten opinie over de hypocrisie, inefficiëntie en corruptie van het huidige regime. Waarbij je uiteraard moet rekening houden met het feit dat die Iraniërs die ons spontaan aanspraken voldoende Engels beheersten en daarmee te kennen gaven dat ze waarschijnlijk tot de hoogopgeleide stedelijke burgerij behoorden. In de dorpen waren de meeste mensen wel even vriendelijk, maar noemden zichzelf doorgaans ’traditioneel’, wat we leerden vertalen als ‘conservatief’ en dus dichter met het heersende regime verbonden.

Het lijkt wel alsof ook die critici van het heersende bewind niet meteen aan een volksopstand dachten, maar met een enorm geduld de volgens hen onvermijdelijke veranderingen afwachtten.

In de periode tussen de geslaagde Brits-Amerikaanse coup (1953) tegen de hervormer en nationalist Dr. Mossadegh, die de merkwaardige mening was toegedaan dat de Perzische olie aan de Perzische bevolking ten goede moest komen, en de val van de door zijn onderdanen bejubelde Sjah-in-Sjah – op reis in het buitenland nam hij hele busladingen van dergelijke ‘Jubelperziërs’ mee – (1979) dachten veel jonge linkse activisten daar anders over en zettten ze zich in voor de gewapende strijd tegen het Pahlevi-regime.

Een paar weken geleden bezochten we drie van hen, nu dames van 70 jaar. Twee ervan hadden jarenlang vastgezeten in de beruchte gevangenissen van de SAVAK, de veilgheidsdiensten van de Sjah, en de derde had één van hen een jaar ondergedoken gehouden, op gevaar haar eigen vrijheid of  leven te verliezen. Toen ze na de vlucht van de Sjah bevrijd werden, gooiden ze zich met de hele linkerzijde in de strijd voor de nieuwe islamitische republiek van ayatollah Khomeini, maar het duurde niet lang, vooraleer Khomeini zijn linkse niet-gelovige medestanders als criminelen begon te vervolgen. De cijfers liegen er niet om: tussen de 3.000 en 5.000  militanten werden door het regime in de gevangenissen van het ayatollahbestuur zonder veel omhaal vermoord en tienduizenden anderen werden gebroodroofd, vervolgd en tot tweederangsburgers gedegradeerd. Je zou voor minder je hoop op verandering opgeven, maar dat hadden die vrouwen in Teheran en vele van hun medestanders nu juist niet gedaan. Zelfs de brutale folteringen en systematische verkrachtingen hebben hen niet klein gekregen, wat ook die bewuste avond bleek uit hun ongebroken engagement voor een echt democratisch Iran.

Aan de andere kant van het revolutionaire spectrum staan opnieuw vrouwen. Het zijn voor het grootste gedeelte meisjes en jonge vrouwen die op zoveel mogelijk gerafffineerde manieren de strenge regels van het bewind ondermijnen. Ik had nooit gedacht dat ik ooit lippenstift, mascara en andere make-up producten als subversieve en revolutionaire wapens zou beschouwen, maar in het geval van het huidige Iran valt dit niet te ontkennen. De manier waarop die vrouwen in het openbaar net niet over de grens van de toegelaten en overal in de regeringspers en op de regeringsreclameborden zogenaamd religieuze kledingvoorschriften testen is indrukwekkend. Maar er is meer dan schmink, elegante hoge hakken en losjes gedragen hoofddoeken: deze vrouwen beseffen dat studie en hogere opleidingen hun beste vormen van verzet tegen het verstarde wereldbeeld van de imams, mollahs en ayatollahs zijn. De resultaten spreken voor zichzelf: het opleidingsniveau van de vrouwen ligt beduidend hoger dan dat van de mannen en het was opvallend, hoeveel vrouwen  met de meest diverse doctoraatstitels, van ingenieur tot biochemica en kernfysica, we overal ontmoet hebben. Velen van hen volgen de internationale politiek via het internet en de nieuwe media. Op de (staats)middelbare school hadden ze in de les biologie Darwin en de evolutieleer bestudeerd – anders dan hun trieste Amerikaanse zusters in de duizenden Amerikaanse ‘christelijke’ scholen – en ze denken er niet aan de Koran als  wetenschappelijke autoriteit te erkennen.

Vroeg of laat zal dit verkrampte en oubolllige, vrouwonvriendelijke en schijnheilige regime verdwijnen, in het slechtste geval met een bang, maar waarschijnlijk eerder met een whisper. Dan zullen in Iran vooral de vrouwen klaar staan om het onvoltooide werk van de opstand eindelijk te voltooien en zullen de feministen aller landen verbaasd staan over de nu nog potentiële, maar concreet haalbare maatschappelijke resultaten.

 Foto: (c) Reporters

Ludo Abicht (1936) studeerde klassieke en Germaanse filologie en filosofie. Doceerde literatuur en filosofie in Canada, de VS, aan UGent, UAntwerpen en P.A.R.T.S. (Brussel). Publiceerde over ethiek, jodendom, het Palestijnse vraagstuk, de Bijbel, nationalisme en interculturaliteit. Ecotoop: de dissidente minderheid (marxist in de Vlaamse Beweging, flamingant binnen radicaal links, Bijbellezer binnen de vrijzinnigheid, Hegeliaan binnen een postmodernistisch paradigma, irritant niet-politiek correct). Resultaat: tegelijkertijd een eeuwige loser én een militant verdediger van de hoop.

Meer van Ludo Abicht

Dit boek wordt voorgesteld als een faction, een historische roman die gebaseerd is op ware feiten, waarin de witte plekken, bijvoorbeeld de gesprekken en discussies, zo waarheidsgetrouw mogelijk worden gereconstrueerd. Het is een genre waarvan onder meer de Engelse auteur Hilary Mantel [https://boeken.doorbraak.be/boekzoeker/?search=Hilary+Mantel] het grote voorbeeld geworden is, maar dat we ook bijvoorbeeld terugvinden in het fictieve hoofdpersonage …

Commentaren en reacties