Jachthondenjournalistiek

Moedig ook van al die vaklui om in ”t eigen hert te kijken’, nog even voor het ter perse gaan van het volgende nummer van een of ander zieltogend medium. Louis Van Dievel, zelf journalist, hield er interessante reflecties aan over. Meer bepaald van collega Liesbeth Van Impe, politiek hoofdredacteur van Het Nieuwsblad, die op de themadag open en bloot beklemtoonde dat journalisten dossierkennis moeten hebben, feiten moeten checken én journalisten aan politici de ruimte moeten geven om eens niét te reageren.’

Reagerende politici op tijd en stond negeren, had ze daar nog aan kunnen toevoegen. Maar drie onwrikbare wijsheden op rij zijn makkelijker in het geheugen te transporteren dan vier.

Een enkele negationist uitgezonderd, lukt dat in-de-spiegel-kijken tijdens ontmoetingsdagen als deze behoorlijk vlot. Journalisten citeren de riedeltjes uit de mediakritische columns en vakliteratuur ondertussen zonder de minste hapering uit hun hoofd. ‘We bekritiseren alles en iedereen, behalve onszelf’ luidt een van die populaire schuldbekenissen.

Anderzijds lijkt het iets moeilijker om de reflectie van die spreekwoordelijke spiegel ook op de bladspiegel van een krant of magazine te laten neerdalen. In ‘de media’ was er achteraf nauwelijks een spoor over deze bezinningsdag terug te vinden.

Yves Desmet – zelf niet aanwezig op De naakte journalist –  blijft evenwel de ongekroonde koning van de journalistieke zelfkritiek. In De Kruitfabriek parafraseerde hij vlotjes Peter Vandermeersch – zelf ook een boegbeeld van de journalistieke boetedoening: ‘Het is geen toeval dat de pers in de vertrouwensbarometers stilaan op het niveau van de prostituees zit’. ‘Een beangstigende uitpraak’, aldus presentator Tom Lenaerts.

Daarna volgde een analyse die aan de basis ligt van de nieuwe ramkoers van de krant. De waakhond, was volgens Desmet een jachthond geworden. Maar de toelichting bij deze metafoor – ‘het nieuws begint steeds sneller te draaien’ – verraadde meteen dat de hoofdredacteur hier verwarde met een jachtige hond.

Daarmee schaatste hij handig om de pijnpunten van zijn krant heen, zoals de schoothondjournalistiek onder paars, de collectieve drainage van journalistiek talent in 2009 of de miskraam van de ‘journalistieke wedergeboorte’ die De Morgen amper een jaar geleden aankondigde.

Mediakritische reflecties zijn ongetwijfeld een stuk makkelijker als je vooraf aan de programmamakers laat weten dat je aan de studiotafel geen mediacriticus duldt. ‘De mediakritiek die er is moet je ernstig nemen’, jokte Desmet ondertussen solo aan tafel. Liegen alsof het gedrukt staat. Het kan ook zonder een krant.