In Nederland is het doek gevallen over de SBS6-talkshow Vandaag Inside van het productiehuis Talpa. De flamboyante voetbalanalist Johan Derksen (°1949) had er het verhaal gedaan over een ‘liederlijk’ uitstapje met een collega-voetballer begin de jaren ’70, eindigend op een appartement waar een stapeldronken vrouw met een kaars werd gepenetreerd. ‘Ik ben er niet trots op, maar zulke dingen gebeuren als je jong bent’, was de commentaar van Derksen, die er inzake politiek incorrecte uitspraken al een behoorlijke track record heeft opzitten.

Wat als een badinerende mannengrap op tafel werd gegooid, veroorzaakte een storm in politiek correct Nederland. Derksen zwakte het verhaal wel wat af maar weigerde zich te excuseren, en gaf integendeel af op de oprukkende cancelcultuur. De sponsors haakten af, en plots bleek er voor de olijke analist nergens nog plaats. Waarna hij er de brui aan gaf, samen met zijn twee kompanen Wilfred Genee, en René van der Gijp. Het verhaal kwam in Doorbraak al aan bod, en verdient een extra focus  op de persoonlijkheid van Johan Derksen, en zijn plaats in het Nederlandse opinielandschap. Ook in vergelijking met Vlaanderen.

Het land van Zwarte Piet

Theo Van Gogh (1957-2004): een politieke moord die een eye-opener voor Nederland werd

Nederland is het land van de Zwarte Pietenkwestie, discussies over ‘witte’ vrouwen die geen poëzie van zwarte vrouwen mogen vertalen, en een actieve, immer letterturende woke-gemeenschap. Desondanks is de bandbreedte van de vrije mening er ontegensprekelijk groter dan in Vlaanderen. Dat heeft te maken met de Hollandse tolerantie, maar zeker ook met de politieke moorden die Nederland aan het begin van deze eeuw wakker geschud hebben: Pim Fortuyn in 2002, Theo Van Gogh in 2004.

De liquidatie van Fortuyn en Van Gogh heeft een dosis angst gecreëerd, maar ook een subcultuur van brutale, grofgebekte dwarsliggers die houden van wat keet en provocatie, onder het motto: niet toegeven aan de intimidatie, red de democratie, zoek de grenzen op. Het land van Zwarte Piet bevat dan ook een aantal echte gitzwarte Pieten. Webmagazines als Geenstijl (baseline: ‘Tendentieus, ongefundeerd en nodeloos kwetsend’) behoren tot die voorhoede van het parler vrai. Ze veroorzaken soms wel wat tumult, gemopper over racisme en seksisme, maar niemand denkt eraan ze uit de webruimte te halen of politiegewijs hun computers in beslag te nemen.

Deugjournalisten

Johan Derksen behoort tot dezelfde strekking van lieden die de goegemeente graag bruuskeren om haar uit de kleinburgerlijke pudeur wakker te schudden. Hij opperde in zijn talkshows onder meer dat ‘heel wat clubs naar de kloten zijn gegaan omdat ze in een wijk liggen met veel Marokkaanse gezinnen’. Of dat ‘darters nog net niet het syndroom van Down hebben’. En dat ‘voetbal geen sport voor homo’s is’.

Dat veroorzaakte altijd wat gerommel, maar het passeerde. Ze hebben daar namelijk geen UNIA. Probeert u zich dat in Vlaanderen maar eens voor te stellen, met deugjournalisten à la Filip Joos. Zo iemand wordt direct kaltgestellt, gecanceld, met pek en veren naar de dop gestuurd. We herinneren ons de arme Eddy Demarez, die in augustus van vorig jaar onder collega’s een grapje had gemaakt over de Belgian Cats terwijl per ongeluk de micro open stond, en nog altijd bezig is aan een remediëringstraject. Missen wij een Van Gogh-factor?

Johan Derksen maakt zijn voetbaldebuut bij SC Cambuur in… 1968, en was meteen een berucht schenenschopper

Met twee voeten vooruit

Maar het kaarsenverhaal was ook in Holland blijkbaar de druppel teveel. Ook daar een oprukkende woke cultuur, die incidenten als dit aangrijpt om af te rekenen met al te vrijpostige beoefenaars van de free speech en aangebrande grappen, herbenoemd als ‘haattaal’.

Het is ook duidelijk een generatieconflict, waarbij een ‘witte’ hetero van in de 70 gediskwalificeerd wordt als ‘niet meer mee met deze tijd’, iets wat ook onze Urbanus recent overkwam na een paar gepeperde uitspraken. Derksen en Urbanus zijn toevallig (?) van hetzelfde bouwjaar 1949. De laatste ‘pur sang’ 68-ers zullen hun vel duur verkopen.

Meteen begrijpen we de titel van zijn bio ‘Voetbal voor volwassenen’, verschenen in 2011: tere zielen gelieven zich te onthouden. Radicaal verzet tegen de politiek correcte (zelf)censuur is iets voor mensen met een hoek af die zich niet in de hoek laten duwen. Helaas bevordert de huidige klaag-, slachtoffer- en pampercultuur niet de ontwikkeling van dat soort survivors. Kinderen en jongeren moeten vooral leren klagen, veeleer dan voor zich op te komen. Het lijkt erop dat de woke-ideologie het type van de schenenstampende rebel op zich aan het cancelen is, via het juiste opvoedingspatroon en de geschikte mainstreamdoctrine.

Van die pampering had Johan niet veel last. Blijkens een interview in de Nederlandse Libelle had hij als puber een harde leerschool, met een vader-politieagent wiens vrouw thuis het dienstwapen verstopte uit schrik dat hij zijn zoon zou neerschieten. Wat niet bepaald leidde tot een wapenstilstand. In zijn voetbaltijd werd hij een geduchte linksback die met twee voeten vooruit durfde tackelen en zijn tegenspeler ook verbaal intimideerde. Zie ook de veelzeggende coverfoto van zijn boek.

Diogenes, de man die het enkel met honden kon vinden.

Een vorm van kynisme

Ik vind deze biografische details relevant om te snappen hoe zo’n Derksen in mekaar zit, en waarom hij het zelfs plezant vindt om de goegemeente de schrik op het lijf te jagen. Het bewijst ook dat dwarsliggers altijd een minderheid zullen zijn, een marginaal fenomeen. Dat is ook best OK, stel u maar eens voor dat de planeet vol caractériels als Johan Derksen zou lopen. Uit hetzelfde interview leren we dat zijn levensgezellin, Isabelle Pikaar (geen pseudoniem), al even verveeld zit met zijn ‘ordinaire’ (sic) TV-optredens en het liefst zou hebben dat hij ermee stopt. Commentaar van Johan: ‘Ik hoef geen vrouw die mij adoreert’.

Deze vormen van kynisme (met k) wijzen op een minachting voor conventies, in een zogenaamd democratische en diverse samenleving die doctrinair steeds meer inkapselt en sociaal sanctioneert. Want het verzet daartegen is niet gratis, en heeft zijn weerslag op professioneel en privé-vlak. Het zal u niet verbazen dat Derksen ook nog een fervente atheïst is, én een tegenstander van de monarchie. Oeps.

De ton van Diogenes is een TV-studio geworden, waar af en toe een schenenstamper opduikt, tot de rode kaart wordt getrokken. Voor je mening uitkomen en de mainstream treiteren en plein public is iets anders dan veilig en anoniem twitteren van achter je PC. De intellectuele hooligan, op weg naar de uitgang, en elk incident kan het laatste zijn. En ja, er is uitlokking bij, er worden grenzen afgetast en overschreden, een beetje linksback moet ook met zijn mond het verschil maken.

De oorlog tegen Poetin wordt er een op planetaire schaal, maar de vrijheidsstrijd in het westen gaat verder, via micro-conflicten als dit. Iets zegt me dat het eigenlijk om dezelfde strijd gaat. Voetbal voor volwassenen dus.