Jordi Cuixart: ‘Al ruim een jaar zit ik intussen opgesloten’

Al ruim een jaar zit ik intussen al opgesloten in een cel en kijk ik door de tralies naar de hemel. Al ruim een jaar zie ik mijn zoontje van 18 maanden slechts een paar uurtjes per maand. Al ruim een jaar moet ik het doen zonder toegang tot een gsm of internet. Al ruim een jaar kan ik mijn bedrijf slechts vanop grote afstand volgen. Al ruim een jaar zit ik vast zonder borgsom en zelfs zonder dat er een datum is vastgelegd voor een proces. En dat omdat ik de fundamentele rechten verdedigde die zouden moeten gelden in elke democratie, zoals de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vergadering en de vrijheid om te protesteren. Al meer dan een jaar ben ik een politieke gevangene, een gijzelaar in de handen van de Spaanse regering.

Jan Peumans

Indien Spanje werkelijk een democratie is, hoe is dit dan mogelijk? Hoe kan het dat er meer dan 40 jaar na het zogezegde einde van de Franco-dictatuur nog altijd politieke gevangenen zijn? Het antwoord is niet eenduidig. Spanje heeft een huizenhoog politiek probleem met Catalonië. Maar het is niet in staat om dat probleem tegemoet te treden op de enige aanvaardbare manier binnen een moderne democratie en dat is via politieke weg. In de plaats daarvan kiest Spanje ervoor het Catalaanse probleem op te lossen met politie en rechters, zonder te beseffen dat het het probleem hiermee alleen maar groter maakt. En wanneer iemand uit het buitenland de Spaanse houding aan de kaak stelt, zoals Jan Peumans onlangs deed, beantwoordt Spanje die kritiek met een aanval op de Vlaamse diplomatieke afvaardiging in Madrid, wat leidde tot een ongekende diplomatieke crisis. Blijkbaar bestaat er niet zoiets als de vrijheid van meningsuiting voor de voorzitter van het Vlaams Parlement en zelfs simpelweg geen vrijheid voor de voormalige voorzitster van het Catalaanse ParlamentCarme Forcadell, die ook gevangen zit omdat ze een debat over de onafhankelijkheid toeliet.

80%

Wanneer 80 % van gelijk welk volk ter wereld aangeeft dat het zich per referendum wil uitspreken over zijn politieke toekomst, zoals in Catalonië, dan kan je toch niet doen alsof je doof blijft voor die roep? Wanneer Canada en Groot-Brittannië die roep hoorden vanuit Québec en Schotland, besloten ze een referendum te onderhandelen. Wanneer meer dan twee miljoen Catalanen de straat opgaan om te stemmen, zoals op 1 oktober vorig jaar, dan stuur je toch niet de Spaanse politie om op vreedzame burgers te timmeren? En wanneer je er als land prat op gaat dat je een rechtsstaat bent, zet je toch geen onschuldige mensen gevangen of dwing je hen niet in ballingschap, zoals Spanje deed en doet?

Aanklachten

Bij mijn arrestatie vorig jaar werd ik beschuldigd van opruiing omdat ik op een Spaanse politiewagen was geklommen (met toestemming van die politiemensen overigens) onder het voorwendsel als had ik dat gedaan om vreedzame actievoerders op te hitsen tot een belegering en tot geweld in Barcelona. Toen videobeelden opdoken waarop duidelijk te zien was dat ik de mensen opriep om naar huis te gaan, veranderde de Spaanse regering de aanklacht van opruiing naar rebellie. Nu word ik ervan beschuldigd dat ik mensen heb aangemoedigd om op 1 oktober 2017 deel te nemen aan het referendum en heb daarbij heb aangespoord een blok te vormen tegen de Spaanse politie die op gewelddadige manier de stembureaus binnenging met als doel het referendum te verhinderen.

Beide aanklachten zijn vals en zonder bewijs. Ze zijn een farce. Zodra mijn proces begint, zal duidelijk worden hoe moeilijk de aanklacht van rebellie zal standhouden. Indien ik toch zou veroordeeld worden, zullen we verwijzen naar het rechtssysteem in de Europese Unie. Spanje heeft al kunnen merken dat noch Duitsland, noch het Verenigd Koninkrijk, noch België gevolg heeft gegeven aan zijn Europese aanhoudingsbevel en de verzoeken tot uitlevering van gevluchte leden van de Catalaanse regering, die net als ik van rebellie worden beschuldigd. De reden voor die weigering is dat de Duitse, Britse en Belgische rechters al door hebben dat de aanklachten zonder grond zijn onder Spaans recht. Is Spanje werkelijk het enige land dat niet wenst in te zien dat het enige geweld dat in Catalonië plaatsvond, kwam van zijn eigen politiemacht toen die ongewapende stemmers in heel Catalonië brutaal te lijf ging, iets wat de hele wereld heeft kunnen zien op tv en in de kranten? Is het zo moeilijk om te begrijpen dat stembriefjes en -urnes geen gevaarlijke wapens zijn in een democratie?

Mensenrechten

Spanje is enkele jaren geleden een gevaarlijke weg ingeslagen: die van de toenemende beknotting van individuele en collectieve mensenrechten, tot op het huidige, extreme, onaanvaardbare punt. De EU focust voornamelijk op Polen en Hongarije, maar zou er goed aan doen om ook met kritischere blik naar Spanjes toenemende democratische deficit te kijken. Immers, niet alleen Catalanen die pro-onafhankelijkheid zijn, worden vervolgd, maar sinds enige tijd sluit Spanje ook websites en kranten en heeft het zelfs zangers en poppenspelers veroordeeld voor hun artistieke verwezenlijkingen.

De Catalaanse crisis heeft al te lang in een impasse gezeten. Het gaat nochtans om een dringend politiek probleem dat smeekt om een politieke oplossing. Zeven leiders van de onafhankelijkheidsbeweging leven in ballingschap, waaronder de Catalaanse president Carles Puigdemont, en negen van ons zitten in de gevangenis, zonder borg of proces. Politici van alle landen en strekkingen, nobelprijswinnaars, Amnesty International en Human Rights Watch hebben kritiek geuit op deze situatie en roepen op tot onderhandelingen en tot onze vrijlating. Daar vooruitgang in deze kwestie niet mogelijk lijkt met de Spaanse overheid, is het misschien tijd voor internationale bemiddeling waarin de EU of een andere Europese overheid de leiding neemt. Het is immers niet aanvaardbaar dat er in het Spanje van de 21ste eeuw, of gelijk waar in Europa, politieke gevangenen bestaan, zoals ik er een ben.

Deze tekst verscheen de voorbije paar dagen in tal van internationale media. Vertaling: Joris Sterckx.