JavaScript is required for this website to work.
post

Khashoggi and friends

Wim van Rooy3/11/2018Leestijd 6 minuten

Jamal Khashoggi

Jamal Khashoggi

foto © Reporters

De moord op de Arabische columnist Khashoggi zet in het Midden-Oosten de onderlinge machtsstrijd op scherp, met Turkije in een hoofdrol.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Heeft u het al meegemaakt dat iemand u niet begrijpend aankijkt als u het heeft over het communisme, het nazisme, het katholicisme of het liberalisme? Allicht niet. Maar o wee als u spreekt over de islam, want dan staan er onmiddellijk tien scholastici van de politiek correcte kerk op die u inquisitorisch en smalend zullen voorhouden dat dé islam niet bestaat, dat u ‘essentialiseert’, met andere woorden dat de islam geen kern heeft! Terwijl elke moslim, samen met Erdogan en Al Azhar, u zal zeggen dat dé islam natuurlijk wél bestaat, dat er een indringende geloofskern is die elke moslim aanvaardt en dat daarover niet de minste discussie is. Wie daarover anders zou denken, moet dat maar eens in een moskee gaan vertellen. Reformatoren binnen de islam zijn niet alleen schaars, niemand kent ze en historisch bekeken werden ze steevast overruled, een eufemisme voor verbannen of vermoord.

De zaak Khashoggi

Natuurlijk, er zijn soennieten en shi’ieten, en ahmadiyya, die door de islam niet worden erkend, en soefi’s, die zowel soennitisch als sji’ietisch kunnen zijn, waarbij de soennietische soefi’s in Iran vooral worden geïnstrumentaliseerd om de wahabieten van het lijf te houden. Er is het baha’i-geloof, een negentiende-eeuwse afsplitsing van de islam, maar de baha’i worden overal vervolgd, in de eerste plaats in Iran waar het geloof ontstond. Soennieten en shi’ieten voeren, buiten wat secundaire geloofspunten in de vier rechtsscholen, alleen een strijd om de politieke macht. Het is deze strijd die we vandaag verhevigd zien opduiken in de zaak Khashoggi, waarbij de interne kamp om de oemma (de hele islamitische geloofsgemeenschap) intern gevoerd wordt tussen soennieten onderling: tussen Turkije aan de ene kant en het puriteinse wahabitische huis van Saoed. Ooit werd het wahabisme, het wreedste van alle wrede systemen, ontstaan in de achttiende eeuw, door de Britten positief gediscrimineerd. Naast de politieke rivaliteit tussen soennieten en sji’ieten, is er die tussen de (soennietische) Moslimbroeders enerzijds en wahabitische autocraten anderzijds, waarbij Qatar (voorlopig) aan de zijde van Turkije staat dat al een militaire basis heeft in dat land; het Osmaanse rijk hield Qatar dan wel vierenveertig jaar lang bezet, maar dat is vergeven en vergeten. Al een jaar na de Qatarese onafhankelijkheid (in 1916) werd het land een Brits protectoraat – tot 1971.  Landen als Bahrein, Libanon, Egypte, Jordanië en de Palestijnse autoriteit steunen dan weer de Saoedi’s, al zijn ze zelf geen wahabieten.

Onderlinge strijd

Qatar kwam Turkije te hulp toen de lira door Trump uitgeknepen werd en Turkije beschermde de Qatarese sjeik manu militari toen die door de Saoedi’s werd belaagd. Die gaven dan weer heel wat pecunia aan Egypte toen dat land na de machtsovername door het leger in de steek werd gelaten door Obama – die zoals onze christendemocraten en een waarzegger als Kurt Debeuf een boontje had voor de Moslimbroeders. De onderlinge strijd tussen Turkije (maar ook Iran in dezen) en de wahabieten van het huis Saoed heeft dan weer als een van de oorzaken de strijd om de heilige plaatsen: de puriteinse wahabi’s vernielden de graven van de profeet en zijn familie (er staan nu luxehotels op) en spaarden alleen de Ka’aba, een steen die volgens Gustave Flaubert in gruzelementen moest worden geslagen. Zo steunt iedere islamitische obediëntie (wahabi’s, Moslimbroeders, Iran) met veel machtswellust, afwisselend en dus en naar gelang van de politieke omstandigheden de partij die het regime op dat moment welgevallig is zodat de strijd om de islam (al vanaf het begin van dat systeem) een politieke strijd is, verhevigd door de interventies van het shi’ietische Iran, dat zelfs de soenni’s van de Moslimbroederschap (in dit geval Hamas) steunt in hun strijd tegen Israël, want dat is voor Iran vijand nummer één.

Imbroglio en slangenkuil

Erdogan wil over de heilige plaatsen Mekka en Medina een autonoom islamitisch bestuur instellen, natuurlijk onder zijn leiding, maar dat willen ook de Khamenei’s van deze wereld. Het is een imbroglio dat de niet-ingevoerde doet duizelen: shi’ieten (Iran) die soenni’s steunen (Hamas), Moslimbroeders die elkaar vandaag niet meer lusten (Qatar en Turkije, een duo waarvan het bondgenootschap wankelt: het bleef verdacht stil aan de kant van Qatar na de moord op Khashoggi, iets wat Erdogan bepaald niet plezierig vond), en Saoedi’s die in het geheim Israël ‘steunen’ en een land als Oman dat stilaan Israël begint op te vrijen omdat het zoals vroeger weer een handelsnatie wil worden. Er is Islamitische Staat dat ontglipt is aan de Saoedi royals en dat heimelijk door Turkije gesteund werd. Het is niet alleen een imbroglio, het is eerder een slangenkuil waarin het Westen uit geostrategische overwegingen, uit verslaving aan olie of wegens afzetmarkten voor zijn wapens nu eens de een dan weer de ander steunt. De politiek van het perfide Albion (Lawrence of Arabia!) vindt gewoon zijn voortzetting in de imperiale politiek van de VS en het opportunisme van Europa.

Khashoggi en de scimitar

Khashoggi hield als Moslimbroeder nauwe banden met Erdogan. Hij begon echter aan de macht van de ‘moderniserende’ Mohammed bin Salman (MBS, alias Abu Rasasa: vader van de kogel) te knagen en mocht internationaal gezien in de media van heel wat opendoekjes genieten. Hij kreeg echter in de Saoedische ambassade in Istanboel te maken met een van de symbolen van het huis van Saoed: het kromzwaard, waarmee hij na gewurgd te zijn in stukjes werd gehakt.  Dat kromzwaard staat niet voor niets als symbool in hun vlag. Het gekipkap met dit moordwapen (de scimitar, afgeleid van het Perzisch ‘shimsir)) wordt door Arabische psychoanalytici wel heel merkwaardig geduid, vooral met betrekking tot de Saoedi’s. In ‘Sexuality in Islam’ (1975) schrijft Abdelwahab Boudhiba dat het afsnijden van de ledematen staat voor het zich ontdoen van de moeder en om zichzelf te bevrijden van haar ‘versmachtende’ invloed. Het is de perverse adaptatie van de moordenaar aan zijn psychotische wereld. Het zijn fenomenen die impliciet ook worden behandeld door de Iraakse socioloog Sania Hamady. Tegelijk is het ook zo dat de westerse wereld gefascineerd was door het in stukken snijden van Khashoggi, waarbij elke belangstelling voor wat de Saoedi’s met behulp van het Westen in Yemen uitvreten, verdronk in een pervers narratief, waarbij de regie strak in handen was van de Turken, die beetje bij beetje informatie vrijgaven en langzaam Mohammed Bin Salmans ledematen overdrachtelijk afkapten. Misschien wordt MBS vanaf nu wel in plaats van ‘vader van de kogel’ ‘vader van de botzaag‘ genoemd, Mohammed Bone Saw, al was het lugubere doorzagen van Khashoggi aan een bekende Saoedische dokter uitbesteed. Het klopt dat de islamwereld door en door geseksualiseerd is en geobsedeerd door de vrouw als wezen dat verleidt (zie de hoofddoek). Het Midden-Oosten is werkelijkheid en theater tegelijk. Het zou ons hier echter te ver voeren om op dit verschijnsel dieper in te gaan en ook te wijzen op het gebrek aan empathie in de islam. Er is als het ware alleen empathie voor zichzelf, narcistische empathie. Dat kan men ook bij ons elke dag aanschouwen in de islamitische cultus van het slachtofferschap.

Onfrisse oorlog

Het is zonneklaar dat Turkije met zijn invloedrijke inlichtingendiensten (die o.a. de handel met IS faciliteerden) vooraf moet hebben geweten wat Khashoggi in de Saoedische ambassade te wachten stond en dat hij als offer werd gebruikt in de onfrisse oorlog met de wahabi’s.  Turkije, dat zélf een meedogenloos bewind voert tegen al degenen die Erdogan ook maar even in vraag stellen, kreeg het op die manier gedaan dat de hele wereld naar MBS wees als schuldige. In die zin won Turkije heel even de oorlog om de oemma. Qatar maakt dan als Turkse kolonie aan de Golf immers opnieuw deel uit van een gerevitaliseerd Osmaans rijk. Als Qatar echter zich opnieuw aan de zijde van Saoedi-Arabië stelt – en het ziet ernaar uit dat dit tot de mogelijkheden behoort – is Erdogans droom van een oemma onder zijn neo-ottomaanse design gedaan. Temeer omdat, zoals gezegd, Qatar heel stilletjes bleef in zijn steun aan Erdogan. Het kreeg merkwaardigerwijs zelfs onverwachte complimenten van de Saoedi’s, en dat was wel héél lang geleden! Het zou weleens kunnen dat de VS de hele Khashoggi- affaire door de vingers zien op voorwaarde dat de Saoedi’s en hun bondgenoten het fel geboycotte Qatar weer in de armen sluiten. Dat zou pas heel slecht nieuws zijn voor Turkije, zowel economisch als militair: Qatar steunde het land royaal na Trumps handelssancties, en de militaire aftocht van de neo-Ottomanen in die regio zou als een nederlaag en een schande voor sultan Erdogan worden beschouwd.

Turkijes hernieuwde zucht naar de glorie van het Ottomaanse rijk vindt niet alleen zijn weerslag in Qatar, waar het dus nog steeds een militaire aanwezigheid heeft, maar is ook te bespeuren in Soedan, waar de bloedrode Turkse vlag opnieuw wappert in de vroegere havenstad Suwakin, ooit een teken van Osmaanse en kosmopolitische grandeur na de verovering van Egypte in 1516. Ook in Somalië openden de Turken al een militaire basis, en ook dat vinden de Saoedi’s erg bedreigend.

Klein Saoedi-Arabië

Turkije is met zijn godsdienstijver op zijn manier een klein Saoedi-Arabië geworden. Imam hatip-scholen (met hun hafiz trainingproject dat het van buiten leren van de koran centraal stelt; van 450 scholen in 2002 naar 4112 in 2017!), voorschools religieus onderwijs (tussen vier en zes jaar), madrassa’s (de eerste madrassa’s werden in de elfde eeuw opgericht door de Seldsjoek Turken) en allerlei ander religieus onderricht zijn er aan de orde van elke dag. In dat religieuze staatsonderwijs wordt de ander (een concept waarmee het Westen zo graag schermt, maar bij ons dan wel mét Levinasiaanse hoofdletter) gedemoniseerd. De volgende generaties worden mateloos geïndoctrineerd: ‘haqq’ is waarheid (de islam) en ‘batil’ is vals (alles wat niet islam is). Dat wordt er ingehamerd. Het budget van Diyanet (Directoraat van Religieuze Zaken) is hoger dan dat van negentwintig belangrijke staatsorganen, ook dat van Binnen- en Buitenlandse Zaken. Zoals ons schoolsysteem helemaal toegesneden wordt op het politiek correcte denken met zijn ideologie van diversiteit en multiculturalisme, zo wordt in Turkije de jeugd voorbereid op het erdoganisme, een ‘nieuwe’ tak van de Moslimbroederschap. Erdogan is de man die (terecht) stelde dat er maar één islam is en die de Turken in het buitenland oproept vooral Turk te blijven. Turkijes onderwijs is vandaag in de eerste plaats religieus, terwijl dat van ons een andere religie verkiest, die van het multiculturalistische dogma. Van de twee systemen zal het sterkste het zwakste opeten. Dat oppeuzelen is al meer dan twintig jaar bezig. De laatste restjes worden verteerd en heten ‘gebrek aan weerbaarheid’.

Wim van Rooy (1947) is publicist en essayist. Hij is licentiaat Letteren en Wijsbegeerte afdeling Germaanse Filologie en licentiaat Zweedse Taal- en Letterkunde (RUGent, 1971) - bijkomende specialisatie: godsdienstwetenschap. Hij is auteur van o.a. ‘De malaise van de multiculturaliteit’ en ‘Waarover men niet spreekt. Bezonken gedachten over postmodernisme, Europa, islam’.

Commentaren en reacties