Kies UKIP, krijg Labour

Ook op het vasteland wordt UKIP(United Kingdom Independence Party) met argusogen gevolgd. Nochtans zal de impact van de partij in het Europees Parlement beperkt zijn. Met twee gelijkwaardige partijen in het centrum, de Europese Volkspartij en de Sociaaldemocraten, is er een comfortabele meerderheid voor het eurofiele centrum. De Europese macht hoeft niets te vrezen van de Britse kuitenbijtertjes of bulldog Nigel Farage.

Maar UKIPhaalde bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen voor het eerst een mooi resultaat buiten de Europese stembusslag om. En iedereen stelt zich de vraag wat de partij volgend jaar zal doen, bij parlementsverkiezingen (‘general elections’) in Groot-Brittannië.

Daar lijken vooral de Tories te bloeden. De 10% kiezers die volgens de peilingen overwegen om voor Ukip te stemmen, lijken voor de helft van de Conservatives te komen. De ‘rest’ is mooi verdeeld: kleine protestpartijen uit het verleden, Labour en Liberaal-Democraten.

Daar ligt net de sterkte van UKIP. Ja, er zijn rechtse kiezers van de Conservatives, meer uit arbeiders- en lagere middenklasse die rechtser dan rechts willen stemmen. Maar vooral neigt de Ukip voor ‘algemene’ verkiezingen een ’tegenpartij’ te zijn die proteststemmen vergaart. Het feit dat de klassieke protestpartij LibDem – nochtans virulent pro Europese Unie – kiezers ziet overstappen naar Ukip, zegt alles. Voorheen stemden in hun partij ontgoochelde conservatieve en socialistische kiezers voor LibDem. Die partij zit nu zelf in de coalitie met de Conservatieven van David Cameron, en heeft voor het eerst ook met ontgoochelde kiezers te maken.

Interessant is het sociaaldemografische patroon van de UKIP-kiezers. Ouder dan 40, laag opgeleid, werkloos of uit de ‘lagere’ klassen, zoals dat in het VK nog heet. En neen, niet Europa is de belangrijkste reden om voor Ukip te stemmen, zo stelt YouGov, maar ‘immigratie’ (83%) en ‘economie’ (49%). Dat die beide items uiteraard ook met de Europese Unie te maken hebben, daar gaan de peilers aan voorbij. Zoals ook in België altijd met de glimlach wordt gesteld dat de staatshervorming door de kiezers niet belangrijk wordt geacht, maar wel werk, sociale zekerheid, milieu, onderwijs – allemaal dossiers die zeer communautair gekleurd zijn.

Dat UKIP op 25 mei meer dan 20% kan halen en daarvan de helft weghaalt bij de Tories, zal de ECR-fractie hoogstens iets kleiner maken (tenzij die verder wordt verrijkt met de N-VA) in het Europees Parlement. De uitdaging voor de Conservatives om stand te houden in de ‘algemene’ parlementsverkiezingen, ligt volgend jaar. Ook al dreigt de Ukip dan gemiddeld – en landelijk – maar 10% te halen, in sommige kiesdistricten kan het voldoende te zijn om aan de eerste positie van de conservatieve kandidaat te knabbelen. En dus Labour (of LibDem) de grootste te maken en – door het kiessysteem – naar het parlement in Westminster te sturen.

Niet tijdens de nog op gang te trekken campagne voor 25 mei wordt het alle hens aan dek voor de Tories. Maar wel volgend jaar, bij de algemene verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk – of Schotland daar dan nog bijhoort, weten we na 18 september. In het kielzog van de magistrale slogan die Thatcher in het zadel bracht – ‘Labour doesn’t work’ – doen opiniemakers nu al de suggestie aan de Conservatives om te kiezen voor ‘Vote Ukip, get Labour’. Dat zou de twijfelende conservatieve kiezers in huis moeten houden. Letterlijk – in het VK is er stemrecht – of figuurlijk – bij de les en dus de partij houden.

@Karl_Drabbe (twitter)

Foto: (c) Reporters