Laatste Europese dictator wint verkiezingen

Afgelopen zondag behaalde de Wit-Russische president Aleksander Loekasjenko 83,5 procent van de stemmen behaald. Daardoor blijft hij voor de vijfde keer president.

In totaal brachten meer dan zeven miljoen mensen of 86,75 procent van de bevolking hun stem uit. De grootste opkomst was er in Vitebsk Oblast, met 91 procent, de laagste in Minsk, met 73,33 procent..

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) stelde bij de stembusgang ernstige problemen vast.

Op 12 oktober verklaarde Ken Harstedt, chef van de OVSE-waarnemersmissie in Wit-Rusland, in een communiqué dat het democratiseringsproces nog een lange weg heeft te gaan. 

Zondagnamiddag lagen de stembureaus er zo goed als verlaten bij omdat de meeste mensen hun stem al hadden uitgebracht in de loop van de voorbije dagen. Vijf nachten lang waren de stembussen onbewaakt. Terwijl officieel zowat 75 procent van de Wit-Russen ging stemmen, was er volgens getuigen dagenlang weinig volk te bespeuren. De autoriteiten konden met de stembussen vrij hun gang gaan, aldus oppositieleider Lebedko. Vlak na het sluiten van de stembureaus kwamen zo’n 1000 leden van de oppositiepartijen op straat om te protesteren tegen het bewind van Loekasjenko. De politie was ter plaatse maar liet de menigte begaan.

Voor een dictator is het natuurlijk makkelijk zijn tegenstanders monddood te maken. Loekasjenko is echter bij velen ook gewoon populair. Waarom? Het gaat niet zo slecht met het land: de lonen liggen betrekkelijk hoog en de tewerkstelling is haast volledig vooral dank zij Rusland. Geraamd wordt dat de Russische subsidies, vooral in de vorm van kortingen op de olie- en gasleveranties, ruim een tiende van het bnp belopen.

Loekasjenko staat op goede voet met Poetin al leverde hij openlijk kritiek op de annexatie van de Krim, bleef hij weg van Poetins feestje om de overwinning van de Sovjet-Unie in de Tweede Wereldoorlog te vieren, en weigerde hij een Russische luchtmachtbasis in zijn land.

Vele Wit-Russen verkiezen nauwe banden met Poetin om niet te moeten meemaken wat Oekraïne meemaakt.

Het IMF voorspelt echter voor 2015 een krimp van ruim 2 procent in de economie. Zelfs min 4 procent valt niet uit te sluiten. Dat is vooral een gevolg van de economische problemen in Rusland. Grote werkloosheid lonkt. 

Hoe dan ook beseft Loekasjenko dat hij voorlopig niet zonder Poetin kan en die heeft belang bij goede betrekkingen met Minsk. Wit-Rusland grenst immers aan de Navo -landen Letland, Litouwen en Polen en is dus strategisch belangrijk voor zowel Rusland als het Westen. Loekasjenko zal alles doen om uit die positie zoveel mogelijk voordeel te halen.

Hij kijkt daarom soms wel eens naar het Westen en hoopt stellig dat de EU zijn economische sancties wegens schending van de mensenrechten opheft. 

De Raad Buitenlandse Zaken van de EU besliste inderdaad op 12 oktober om die sancties voor vier maand op te schorten met dien verstande dat zij desnoods onmiddellijk weer kunnen worden opgelegd. 

Als goede dictator wil Loekasjenko de macht erfelijk maken. Daartoe stoomt hij zijn lievelingszoon Nicolay klaar. Die is echter nog maar elf en de grondwet bepaalt dat een president 35 moet zijn. Een grondwet is echter slechts een stukje papier, zeker in een dictatuur. Hoe dan ook, Loekasjenko is beslist van plan nog wel even op post te blijven.

Foto: (c) Reporters